Επειδή μας καίει

Πέρασε ήδη ένας χρόνος από εκείνο το πρωινό του Ιουνίου που σοκαρισμένοι ξυπνήσαμε με τα νέα της ολονύχτιας τραγωδίας στον πύργο Grenfell του Λονδίνου. Οι εικόνες του παραδομένου στις φλόγες κτιρίου και οι ολοένα αυξανόμενοι αριθμοί των αγνοουμένων κατ’ αρχάς και στη συνέχεια πιστοποιημένων νεκρών και τραυματιών ήταν εξοργιστικά οδυνηρά βιώματα. Ναι, ακόμη και για εμάς που ήμασταν τόσο μακριά! Γιατί σε μια πολιτισμένη κοινωνία η ασφάλεια των πολιτών πρέπει να είναι δεδομένη.

Επειτα από μερικές ημέρες και ενώ στο Grenfell κάπνιζαν ακόμη τα αποκαΐδια του πύργου, μια σειρά ερωτημάτων ζητούσε επιμόνως απαντήσεις. Κάποια είχαν να κάνουν με το ίδιο το γεγονός: «Τι ήταν αυτό που πήγε τόσο στραβά ώστε η φωτιά να αγκαλιάσει το κτίριο σε χρόνο ρεκόρ;». Κάποια ήταν αμιγώς επιστημονικά: «Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για ανάφλεξη και διατήρηση της φωτιάς;». «Τι διευκολύνει και τι ανακόπτει την πορεία της;». Και κάποια άλλα ήταν περισσότερο ή λιγότερο προσωπικά: «Τι θα γινόταν άραγε αν έπιανε φωτιά ο Πύργος των Αθηνών;», «Διαθέτει έξόδους διαφυγής η εξαώροφη πολυκατοικία μας;», «Θυμάται κανείς πώς λειτουργεί ο πυροσβεστήρας;».

Επί μήνες ο συνάδελφος Αλκης Γαλδαδάς διερευνούσε το θέμα μιλώντας με όλους τους εμπλεκομένους. Οπως θα διαβάσετε, η εικόνα που συνέθεσε δεν αφήνει περιθώρια για αισιοδοξία. Στις 8 Μαΐου δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο νέος νόμος που είναι στην ουσία Κανονισμός Πυροπροστασίας Κτιρίων και αντικατέστησε τον παλαιότερο του 1988. Θα ισχύει για σχέδια που θα υποβληθούν από τις 7.8.2018 και για αναβαθμίσεις παλαιότερων κτιρίων –αν η αναβάθμιση υπερβαίνει το 50%. Ορίζει με λεπτομέρειες τα παθητικά και ενεργητικά μέτρα ασφαλείας (εξόδους, κλίμακες, ανελκυστήρες) και εισάγει στα υλικά που θα χρησιμοποιούνται την ευρωπαϊκή επισήμανση σε σχέση με τη συμπεριφορά τους σε περίπτωση φωτιάς. Ομως μένει κυριολεκτικά στην επιφάνεια. Δεν βάζει κανέναν ελεγκτικό μηχανισμό για το πώς τοποθετούνται τα διάφορα υλικά (πράγμα που συνέβαλε στην τραγωδία του Grenfell), δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για καταρτισμένους πυρομηχανικούς ή επιθεωρητές φωτιάς, ο ελεγκτικός ρόλος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας περιορίζεται ακόμη περισσότερο και δεν θεσπίζεται φορέας πιστοποίησης των υλικών που θα χρησιμοποιούνται στις οικοδομές. Οι έλεγχοι δηλαδή χαλαρώνουν ακόμη περισσότερο, ενώ αναμένεται μελλοντικά η ανέγερση τεράστιων κτιρίων όπως αυτά στο Ελληνικό.

Θα παρατηρήσετε ίσως ότι το κείμενο που ακολουθεί είναι γραμμένο με τρόπο περισσότερο βιωματικό και προσωπικό απ’ ό,τι έχετε συνηθίσει στο Science. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Η πυροπροστασία είναι ένα θέμα που μας καίει, μεταφορικά και κυριολεκτικά!