Συχνά ακούμε από επενδυτές και επιχειρηματίες ότι το κράτος είναι ο ισχυρότερος ανασταλτικός παράγοντας στην προσπάθειά τους να επενδύσουν, να παραγάγουν και να δημιουργήσουν αξία. Και αυτό κυρίως εξαιτίας της γραφειοκρατίας. Δυστυχώς όμως το κράτος δεν δρα ανασταλτικά μόνο στην παραγωγική προσπάθεια του ιδιωτικού τομέα. Ανταγωνίζεται και τον ίδιο του τον εαυτό!
Η γραφειοκρατία είναι ένα από τα σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το πιο δημιουργικό κομμάτι του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τα πανεπιστήμια. Και κυρίως τα τμήματα που ασχολούνται με την έρευνα και την καινοτομία, η ενίσχυση της οποίας πρέπει να αποτελεί βασικό πυλώνα στη διαδικασία μετάλλαξης της ελληνικής οικονομίας από καταναλωτική σε παραγωγική. Αντί λοιπόν το κράτος να δώσει έμφαση στο κομμάτι αυτό, κάνει ό,τι μπορεί για να το εμποδίσει να αναπτυχθεί.
Και δεν μιλάμε για θέματα κτιριακής υποδομής, μηχανολογικού εξοπλισμού ή στελέχωσης των ερευνητικών τμημάτων των πανεπιστημίων, τα οποία κατά κύριο λόγο απαιτούν σημαντικού ύψους επενδύσεις και δαπάνες. Μιλάμε για ζητήματα που άπτονται της καθημερινής λειτουργίας τους, το κόστος των οποίων είναι προϋπολογισμένο.
Ανέκαθεν στο Δημόσιο υπήρχαν διαδικασίες για την προμήθεια υλικού, οι οποίες στη διάρκεια της κρίσης έγιναν αυστηρότερες. Τα τελευταία χρόνια όμως πολλαπλασιάστηκαν. Στο όνομα της διαφάνειας προστέθηκαν νέες, εξαιρετικά γραφειοκρατικές και χρονοβόρες, με αποτέλεσμα τα ερευνητικά τμήματα να είναι… χαμένα στη μετάφραση. Βεβαίως διαφάνεια υπήρχε και πριν, αφού τα πάντα αναρτώνταν στη «Διαύγεια». Ομως για να δικαιολογηθεί το πολιτικό επιχείρημα ότι «οι προηγούμενοι δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους», προστέθηκαν και νέες διαδικασίες.
«Ακόμα και για την προμήθεια γαντιών», αναφέρει επικεφαλής εργαστηρίου Βιολογίας Ιατρικής Πανεπιστημιακής Σχολής με σημαντικό ερευνητικό έργο, «χρειάζεται να γράψουμε «έκθεση ιδεών» για να αιτιολογήσουμε τον λόγο που τα χρειαζόμαστε. Και αυτό είναι το πρώτο βήμα. Ακολουθεί η έγκριση της δαπάνης, η πρόσκληση ενδιαφέροντος, ο διαγωνισμός κ.ο.κ. Και για να εγκριθεί κάθε βήμα και να προχωρήσουμε στο επόμενο μεσολαβεί χρονικό διάστημα 1-2 μηνών με αποτέλεσμα να στερούμεθα μονίμως βασικά υλικά για την έρευνά μας».
Προκειμένου λοιπόν οι ερευνητές να μη στέκονται αδρανείς, σκαρφίζονται διάφορα τεχνάσματα για να παρακάμψουν τα εμπόδια που τους θέτει το κράτος, ακόμα πληρώνοντας και από την τσέπη τους για να προχωρήσουν πειράματα και δουλειά που δεν μπορεί να περιμένει. Είναι προφανές ότι έτσι όχι μόνο δεν βγαίνουμε από την κρίση, αντίθετα θα συνεχίζουμε να βυθιζόμαστε στο τέλμα της γραφειοκρατικής μιζέριας, πάντα στο όνομα της προστασίας του δημόσιου χρήματος και της διαφάνειας και να βλέπουμε άξιους επιστήμονες να φεύγουν στο εξωτερικό.
Οσοι κόπτονται για το brain drain και χύνουν κροκοδείλια δάκρυα για τους νέους που αναζητούν καλύτερο εργασιακό περιβάλλον και υψηλότερες αμοιβές στο εξωτερικό, θα πρέπει να λύσουν τα ζητήματα αυτά άμεσα. Και δεν χρειάζεται να ανακαλύψουν τον τροχό. Αρκεί να ακολουθήσουν την πεπατημένη των αντίστοιχων ερευνητικών κέντρων του εξωτερικού, αυτών στα οποία βρίσκουν δουλειά οι έλληνες επιστήμονες.
Ας τους ρωτήσουν λοιπόν. Είναι βέβαιον ότι με χαρά θα δεχθούν να τους υποδείξουν δοκιμασμένες λύσεις που βασίζονται σε ένα θεσμικό πλαίσιο με σαφώς λιγότερη γραφειοκρατία και κρατική παρέμβαση. Δεν είναι όμως το ίδιο βέβαιο ότι θα τις εφαρμόσουν. Διότι γνωρίζουν πως αν τις εφαρμόσουν, κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς ακροατήριο.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
