Υψηλές τάσεις

Για τον κ. Μπέρνερς Λι ο Ιστός βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπος με πραγματικές και ποικίλες απειλές, από την παραπληροφόρηση και την αμφισβητούμενη πολιτική διαφήμιση ως την απώλεια του ελέγχου στα προσωπικά δεδομένα μας. Για να αντιμετωπισθούν αυτές οι απειλές, θεωρεί ότι όλοι θα πρέπει να συνεργαστούν και να προσπαθήσουν για τρείς κυρίως στόχους: να γεφυρώσουν το –απολύτως υπαρκτό –ψηφιακό χάσμα, να κάνουν τον Ιστό να λειτουργήσει για τους πολλούς και να εισαγάγουν μια ευρύτερη πολυφωνία στη συζήτηση για το μέλλον του Διαδικτύου.

«Το χάσμα ανάμεσα σε εκείνους που έχουν πρόσβαση στο Διαδίκτυο και εκείνους που δεν έχουν βαθαίνει τις υπάρχουσες ανισότητες» επισημαίνει. «Είναι περισσότερο πιθανό να είσαι offline αν είσαι γυναίκα, αν είσαι φτωχός, αν ζεις σε μια αγροτική περιοχή ή σε μια χώρα με χαμηλό εισόδημα. Το να είσαι σήμερα offline σημαίνει αποκλεισμό από τις ευκαιρίες να μάθεις και να κερδίσεις, να έχεις πρόσβαση σε πολύτιμες υπηρεσίες και να συμμετάσχεις σε μια δημοκρατική συζήτηση». Υπενθυμίζοντας ότι από το 2016 η πρόσβαση στο Διαδίκτυο έχει ανακηρυχθεί ανθρώπινο δικαίωμα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο επιστήμονας τονίζει ότι ο κόσμος θα πρέπει να επενδύσει σοβαρά στο κλείσιμο της ψηφιακής ψαλίδας, υιοθετώντας κατάλληλα ρυθμιστικά πλαίσια και υποστηρίζοντας πολιτικές και επιχειρηματικά μοντέλα που θα προσφέρουν ευρύτερη πρόσβαση στους φτωχούς, μέσω π.χ. κοινοτικών δικτύων και δημόσιων WiFi. Αν κάτι τέτοιο δεν γίνει, προειδοποιεί, «το τελευταίο δισεκατομμύριο δεν θα δικτυωθεί πριν από το 2046. Αυτό σημαίνει καθυστέρηση μιας ολόκληρης γενιάς».

Οσον αφορά το Διαδίκτυο για τους πολλούς, ο κ. Μπέρνερ Λι υπογραμμίζει ότι ο άλλοτε πλουραλιστικός Παγκόσμιος Ιστός έχει γίνει σήμερα αγνώριστος, αφού κυριαρχείται από ελάχιστους ισχυρούς παίκτες –Google, Facebook και Twitter –οι οποίοι έχουν εξελιχθεί σε «θεματοφύλακες» των πάντων. «Αυτή η συγκέντρωση της ισχύος επιτρέπει σε μια χούφτα πλατφόρμες να ελέγχουν ποιες ιδέες και απόψεις θα γίνονται ορατές και θα μοιράζονται» τονίζει. Ο επιστήμονας δεν είναι ο πρώτος ο οποίος κατηγορεί τους κολοσσούς του Internet για επιθετικές πολιτικές που «πνίγουν» τον ανταγωνισμό και επιδιώκουν το κέρδος χωρίς καμία κοινωνική συνείδηση. Βλέπει όμως εδώ έναν ακόμη κίνδυνο, τη «μετατροπή του Ιστού σε όπλο κατά το δοκούν». «Τα τελευταία χρόνια» γράφει «έχουμε δει θεωρίες συνωμοσίας να γίνονται δημοφιλή θέματα σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, πλαστούς λογαριασμούς στο Twitter και στο Facebook να υποδαυλίζουν κοινωνικές εντάσεις, εξωτερικούς παράγοντες να παρεμβαίνουν σε εκλογές και εγκληματίες να κλέβουν θησαυρούς από προσωπικά δεδομένα». Και εδώ, ο επιστήμονας θεωρεί ότι απαιτείται ένα νομοθετικό ή ρυθμιστικό πλαίσιο.

Για το μέλλον ο «πατέρας» του Παγκόσμιου Ιστού πιστεύει ότι θα πρέπει να είμαστε πιο «ανοιχτόμυαλοι». «Δύο μύθοι περιορίζουν αυτή τη στιγμή τη συλλογική φαντασία μας» τονίζει. «Ο μύθος ότι η διαφήμιση είναι το μοναδικό επιχειρηματικό μοντέλο για τις online εταιρείες και ο μύθος ότι είναι πολύ αργά για να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι πλατφόρμες. Και στα δύο αυτά σημεία θα πρέπει να γίνουμε πιο δημιουργικοί». Υποστηρίζοντας ότι, αν και μεγάλα και σύνθετα, τα προβλήματα δεν είναι άλυτα, ο επιστήμονας καταλήγει: «Σήμερα θέλω να μας προκαλέσω όλους να αποκτήσουμε μεγαλύτερες φιλοδοξίες για τον Ιστό. Θέλω ο Ιστός να αντανακλά τις ελπίδες μας και να εκπληρώνει τα όνειρά μας, όχι να μεγεθύνει τους φόβους μας και να βαθαίνει τις διαχωριστικές γραμμές μας».