Υψηλές τάσεις

Από την περασμένη εβδομάδα, αν υπήρχε άνθρωπος ο οποίος δεν γνώριζε τον Ελον Μασκ σίγουρα τον έχει μάθει. Εκτοξεύοντας τον πρώτο επαναχρησιμοποιούμενο πύραυλο μέσω της εταιρείας του, της SpaceX, και στέλνοντας στο Διάστημα ένα γυαλιστερό κατακόκκινο ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο, τελευταίο μοντέλο της αυτοκινητοβιομηχανίας του, της Tesla, ο νοτιοαφρικανικής καταγωγής επιχειρηματίας πέρασε αδιαμφισβήτητα στην Ιστορία και έγινε το πρόσωπο των ημερών. Σχόλια επί σχολίων κατέκλυσαν τον Τύπο, το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ως επί το πλείστον διθυραμβικά. Υπήρξαν ωστόσο και κάποιοι οι οποίοι είδαν την όλη υπόθεση περισσότερο κριτικά –αν όχι επικριτικά.

Η γνωστή δημοσιογράφος, συγγραφέας και ακτιβίστρια Ναόμι Κλάιν άναψε φωτιά στο Twitter γράφοντας την ημέρα της εκτόξευσης: «Σχετικά με τη μεγάλη μέρα του Ελον… αυτό είναι μια διαφήμιση αυτοκινήτου στο Διάστημα. Προς όλους: παρακαλώ, πάψτε να συμμετέχετε». Η κυρία Κλάιν δέχθηκε τέτοιον καταιγισμό επιθέσεων ώστε κατέληξε κάποια στιγμή να δηλώσει: «Τελευταία φορά που τα βάζω με την κοινότητα των κολλημένων με το Διάστημα. Μέχρι και ο Μόμπι (σ.σ.: ο γνωστός σταρ της ηλεκτρονικής μουσικής) έχει θυμώσει μαζί μου. Παραδίνομαι». Δεν ήταν ωστόσο η μόνη η οποία εξέφρασε αυτή την άποψη.

Ιστότοποι που ασχολούνται με τα τεκταινόμενα στον χώρο της διαφήμισης μίλησαν για «ένα από τα καλύτερα κόλπα όλων των εποχών στο μάρκετινγκ, και μάλιστα με μηδενικό διαφημιστικό κόστος». Από την πλευρά του το περιοδικό «New Scientist» επισήμανε ότι το «τρικ» ήταν τόσο επιτυχημένο ώστε η είδηση, την επόμενη ημέρα, ότι η Tesla σημείωσε τις μεγαλύτερες απώλειες τριμήνου στην ιστορία της (675 εκατ. δολάρια ή 548,78 εκατ. ευρώ) πέρασε σχεδόν απαρατήρητη. Οι περισσότεροι πάντως παραδόθηκαν στο μεγαλείο του θεάματος του κόκκινου Roadster σε τροχιά: «Καταλαβαίνω ότι αυτό είναι και διαφήμιση του Tesla, αλλά κοιτάξτε το: ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΤΕΧΝΗ» «τουίταρε» η δημοσιογράφος επιστημονικών θεμάτων Σάνον Σταϊρόν.

Αλλοι προχώρησαν πολύ περισσότερο στην ανάλυση του συμβολισμού, υποστηρίζοντας ότι το κόκκινο Tesla Roadster και ο Starman, το ανδρείκελο που κάθεται στο τιμόνι του, αποτελούν ως εικόνα την επιτομή του «επιθετικού αρσενικού». Μερικοί «σκληροπυρηνικοί» έφθασαν στο σημείο να εντοπίσουν λεπτομέρειες όπως η παρουσία στο εσωτερικό του αυτοκινήτου της τριλογίας «Θεμέλιο» του Ισαάκ Ασίμοφ, ενός συγγραφέα «γνωστού για τη σεξουαλική παρενόχληση των γυναικών». Στο ίδιο πνεύμα ορισμένοι σχολίασαν την εμφανή απουσία γυναικών και εγχρώμων ατόμων από το προσωπικό της SpaceX που πανηγύριζε κατά την εκτόξευση. Κάποιοι άλλοι, τέλος, εστίασαν στο γεγονός ότι το τελευταίο μοντέλο της Tesla είναι ένα πανάκριβο αυτοκίνητο το οποίο προορίζεται για λίγους.

Και αν τα παραπάνω ακούγονται υπερβολικά ή και αστεία, δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο για τον προβληματισμό που εξέφρασαν άλλοι αναλυτές ως προς αυτό το οποίο αντιπροσωπεύει ο ίδιος ο Ελον Μασκ: την καθαρά επιχειρηματική λογική και την προσήλωση στην προώθηση ιδίων οικονομικών συμφερόντων. Με το πρόσφατο επίτευγμά του ο ιδιοκτήτης της SpaceX εδραίωσε την κυριαρχία του στην κούρσα της διαστημικής εξερεύνησης –και εκμετάλλευσης –«στρώνοντας» πλέον ξεκάθαρα τον δρόμο για την ιδιωτικοποίησή της. Και αυτό, υποστηρίζουν, θα αλλάξει πλήρως τα πράγματα, ενδεχομένως με τρόπους που κανένας αυτή τη στιγμή δεν περιμένει.