Το κείμενο της Απεύθυνσης του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος καθηγητή κ. Γιάννη Στουρνάρα προς τα στελέχη της τράπεζας –και κατ’ ουσίαν urbi et orbi –επιβάλλει κάποιες υπογραμμίσεις. Οχι βέβαια από την πλευρά του οικονομολόγου, που δεν είμαι, αλλά από εκείνη που επιτρέπει τη σημειωτική αξιολόγηση ενός τέτοιου κειμένου.
Η πρώτη αφορά την απροσχημάτιστη υπόμνηση της υπερκείμενης θέσης της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας. Και ενώ η υποχρέωση αυτή οφείλει να τηρείται απαρεγκλίτως, και να ισχύει για όλες τις Ανεξάρτητες Αρχές, ενέχει ιδιαίτερη δικαιοπολιτική κρισιμότητα για όσες έχουν μεικτή αποστολή: οικονομική, νομισματική και δημοσιονομική συνάμα. Οσο η υποχρέωση αυτή διασφαλίζεται για την κάθε κεντρική τράπεζα, τόσο η ανεξαρτησία της τελευταίας αναβαθμίζεται σε θεσμική αξιοπιστία. Μια αξιοπιστία τόσο εσωτερική όσο και εξωτερική. Με την εσωτερική ενισχύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών στο μέτρο που ό,τι εκπορεύεται ως παρατήρηση από την κεντρική τράπεζα έχει το τεκμήριο της τεχνικής διαπίστωσης. Με την εξωτερική αξιοπιστία η κάθε κρατική κεντρική τράπεζα διεκδικεί –και πάντα στο πλαίσιο της λειτουργίας της ΕΚΤ –μια αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων.
Η δεύτερη υπογράμμιση της Απεύθυνσης του Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος υπενθυμίζει ότι η παραπάνω συνάρτηση, Ανεξαρτησία/Αξιοπιστία, υπαγορεύεται «από τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της ελληνικής οικονομίας», θα πρόσθετα της κάθε εθνικής οικονομίας του κάθε μέλους. Και υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός υπηρετεί δύο άλλες εξίσου υπερκείμενες κοινωνικές αξίες: της αλληλεγγύης και του Κράτους Δικαίου.
Και η τρίτη υπογράμμιση, συνεπόμενη των δύο προηγουμένων, αφορά το ότι μια τέτοια σύμμορφη λειτουργία της κάθε κρατικής κεντρικής τράπεζας προς τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, όπως την εξέθεσε ο κ. Γιάννης Στουρνάρας, αποτελεί βήμα προς τη συμπολιτειακή προοπτική που κάποιοι «πιστεύουμε», ακόμα, ότι είναι και ο τελικός λόγος της ύπαρξης αυτής της Ενωσης: η ultima ratio rei publicae. Για την ώρα, μόνο η ΕΚΤ, το Δικαστήριο του Λουξεμβούργου και εν μέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμπράττουν, εξ αντικειμένου, σε αυτή τη φεδεραλιστική επιδίωξη.
Αυτά συνάγονται, νομίζω, από την πολύ προσεγμένη και ιδιαιτέρως θεσμική –και διόλου τεχνοκρατική –Απεύθυνση του κ. Διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος.
Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
