Γραμματικές ευχές

Συχνά προσερχόμαστε στις παρουσιάσεις βιβλίων γιατί θέλουμε να δείξουμε στον συγγραφέα τη συμπάθειά μας. Αλλά και για να ακούσουμε τι έχουν να μας πουν και εκείνοι που υποτίθεται πως το έργο έχουν διαβάσει. Κάποιοι το σέβονται. Αλλοι ομολογούν ότι το έχουν μόνο διατρέξει. Και άλλοι μιλάνε για τις δικές τους απόψεις με αφορμή το θέμα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως είναι ο συγγραφέας που αποφασίζει, αυτός στο ακροατήριο να απευθυνθεί. Συνήθως είναι κάποιος που αντλεί από το δικό του κύρος την υποχρέωση αυτή. Κάποτε όμως είναι και το θέμα, στην κυριολεξία, που όχι μόνο συγχωρεί αλλά επιβάλλει την από τον ίδιο παρουσίαση του έργου του.

Ετσι πριν από δύο περίπου μήνες βρεθήκαμε στη «Στοά του Βιβλίου» για να ακούσουμε τι έχει να μας πει αυτός που εξεπόνησε το βιβλίο με τίτλο «Σύγχρονη Σχολική Γραμματική» και με υπότιτλο, σε πλάγια προσωπική γραφή, «για όλους».

Ημαστε αρκετοί εκεί. Κάποιοι φίλοι, κάποιοι αναμφισβητήτως σχετικοί, κάποιοι που νομίζουμε πως ξέρουμε γραμματική. Και ακόμα ορισμένοι που όπως πάντα από εκτίμηση προς τον συγγραφέα ήρθαν να του την επικαιροποιήσουν με αυτή την ευκαιρία.

Από τις πρώτες λέξεις όμως, καθώς προχωρούσε η ομιλία, σιγά-σιγά, όλες αυτές οι παραπάνω κατηγορίες ακροατών-θεατών άρχισαν να «ενοποιούνται» μέσα σε μια έκδηλη και κάθε στιγμή αυξανόμενη περιέργεια για όσα άκουγαν. Και από κάποια στιγμή ο ένας άρχισε να κοιτάζει τον άλλον με εκείνο τον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι ότι θέλει την επιδοκιμασία του μαζί σου να τη μοιρασθεί, να την ανταλλάξει για όσα λέγονται.

Ο λόγος ήταν πως κι αυτοί που νομίζαμε πως ξέρουμε γραμματική αρχίσαμε να υποπτευόμαστε την κρισιμότητα της προσφερόμενης επιμόρφωσής μας. Γιατί με θεωρία και παράδειγμα ο Γιώργος Μπαμπινιώτης αποδιοργάνωνε τη μια παγίδα μετά την άλλη, το ένα λάθος μετά το άλλο απεκάλυπτε. Ολα αυτά που γίνονται σε βάρος της γλώσσας μας και που μετά σ’ ένα άλλο υψηλότερο επίπεδο συνιστούν παραπτώματα πολιτισμού.

Αυτό το βιβλίο, όπως και τα περισσότερα του ίδιου συγγραφέα, συνοδεύεται και από κάτι άλλο: ότι και στις πιο τεχνικές του «στιγμές» υφέρποντες, κοινωνιολογικοί και ψυχολογικοί υπαινιγμοί το εξανθρωπίζουν. Κάτι που σε αποζημιώνει για τον κόπο που έκαμες να αξιοποιήσεις την προσφορά του.

Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.