Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανακάλυψη της πενικιλίνης από τον Αλέξανδρο Φλέμινγκ το 1929 άλλαξε το πρόσωπο της Ιατρικής. Μετριοπαθείς εκτιμήσεις ανεβάζουν τον αριθμό των ατόμων που σώθηκαν χάρη στο αντιβιοτικό αυτό, από το 1939 που κυκλοφόρησε ως σήμερα, σε περισσότερα από 220 εκατομμύρια. Οπως όμως είχε παρατηρήσει ο ίδιος ο Φλέμινγκ, τα βακτήρια γίνονται πολύ σύντομα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Ετσι ο σκωτσέζος γιατρός και ερευνητής δεν παρέλειπε ποτέ στις διαλέξεις που έδινε σε όλον τον κόσμο να συστήνει μετριοπάθεια στη χορήγησή τους. Τα λόγια του Φλέμινγκ όμως δεν φαίνεται να έχουν εισακουστεί: οι θάνατοι που αποδίδονται στην ανθεκτικότητα των μικροοργανισμών στα αντιβιοτικά ανέρχονται ετησίως σε 700.000 σε όλον τον κόσμο, ενώ το «μερίδιο» της ΕΕ είναι περί τις 25.000. Για τον λόγο αυτόν η ερχόμενη Τετάρτη 15 Νοεμβρίου 2017 έχει οριστεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Επίγνωσης για τα Αντιβιοτικά (European Antibiotic Awareness Day). Και χρειάζεται πράγματι επίγνωση του τι ακριβώς κάνουμε όταν παίρνουμε αντιβιοτικά, προκειμένου να κάνουμε το σωστό.
Κάθε άνθρωπος (όπως και κάθε ον που κατοικεί στον πλανήτη Γη) φιλοξενεί ένα τεράστιο οικοσύστημα αγαθών, στην πλειονότητά τους, μικροοργανισμών, με τους οποίους βρίσκεται σε αρμονία. Νοσούμε όταν ένα παθογόνο βακτήριο υπερπολλαπλασιάζεται μέσα μας και τότε η λήψη αντιβιοτικών είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία. Οχι όμως οποιωνδήποτε αντιβιοτικών, αλλά αυτών που θα αποδειχθούν αποτελεσματικά στο αντιβιόγραμμα. Γιατί αν πάρουμε ένα αντιβιοτικό που δεν είναι αποτελεσματικό εναντίον του βακτηρίου που μας ταλαιπωρεί, αυτό που κάνουμε είναι να σκοτώνουμε άλλους προστατευτικούς μικροοργανισμούς αφήνοντάς του το πεδίο ελεύθερο!
Στην πραγματικότητα, κάθε φορά που λαμβάνουμε αντιβιοτικά δεν κάνουμε τίποτε άλλο από το να θέτουμε σε δράση τη φυσική επιλογή: σκοτώνοντας τα ευαίσθητα στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό βακτήρια, δίνουμε μεγαλύτερο περιθώριο ανάπτυξης στα ανθεκτικά που έχουν επιβιώσει. Η ανθεκτικότητα ενισχύεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται ευρέως και στη ζωική παραγωγή, με αποτέλεσμα να τα λαμβάνουμε και μέσω της τροφής. Αν σε αυτό προστεθεί και το γεγονός ότι τα βακτήρια έχουν την κακή συνήθεια να ανταλλάσσουν γενετικό υλικό μεταξύ τους, ακόμα και αν δεν ανήκουν στο ίδιο είδος, με αποτέλεσμα να μεταφέρουν την ανθεκτικότητα σε είδη που δεν την είχαν στο παρελθόν, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η μετριοπαθής χρήση είναι η μόνη ελπίδα μας. Διότι η ρήση του Νίτσε «ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό» ισχύει και για τα βακτήρια!
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
