Η φτώχεια σημαδεύει τον εγκέφαλο

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, μια ομάδα ερευνητών άρχισε τη χορήγηση ενός διατροφικού συμπληρώματος σε μικρά παιδιά αγροτικών περιοχών της Γουατεμάλας. Οι ερευνητές ήλεγχαν την υπόθεση ότι η πρόσληψη ικανοποιητικών ποσοτήτων πρωτεΐνης κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής θα μείωνε τα ποσοστά υστέρησης της ανάπτυξης που παρατηρούνταν στα παιδιά της περιοχής. Πράγματι, σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά, εκείνα που έτυχαν αυτής της έξτρα δόσης πρωτεΐνης ψήλωσαν περισσότερο ενώ στη συνέχεια, όταν πήγαν στο σχολείο, είχαν καλύτερες επιδόσεις. Και όχι μόνο αυτό: όταν στις αρχές του αιώνα που διανύουμε αναζητήθηκαν οι σαραντάρηδες πια που είχαν συμμετάσχει ως παιδιά στο ερευνητικό πρόγραμμα, διαπιστώθηκε ότι αφενός οι γυναίκες είχαν φοιτήσει στο σχολείο για περισσότερα χρόνια, αφετέρου οι άνδρες κέρδιζαν περισσότερα χρήματα.

Από τότε, αντίστοιχα ευρήµατα υπήρξαν από πολλές χώρες, με πιο πρόσφατη και πρωτοποριακή εκείνη του Μπανγκλαντές, όπου το 40% των παιδιών εμφανίζει υστέρηση στην ανάπτυξη. Με τη βοήθεια σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων του εγκεφάλου προέκυψε ότι τα υποσιτιζόμενα παιδιά είχαν, μεταξύ άλλων, μειωμένη φαιά και λευκή ουσία. Η παραπάνω μελέτη συνεχίζεται με χρηματοδότηση από το Ιδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς και τα αποτελέσματα αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) που έχει βάλει στόχο να μειώσει τον αριθμό των παιδιών με υστέρηση στην ανάπτυξη, τα οποία σήμερα ξεπερνούν παγκοσμίως τα 160 εκατομμύρια.

Η αυριανή ημέρα, 16η Οκτωβρίου, έχει ανακηρυχθεί Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής και θα είναι η 11η συνεχής χρονιά που θα γιορταστεί και στη χώρα μας με ποικίλες δράσεις. Είθισται στις χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου η ημέρα αυτή να αφορά περισσότερο την παχυσαρκία και τον περιορισμό των συνεπειών της παρά τον υποσιτισμό. Αν όμως ρίξει κανείς μια ματιά στα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, θα διαπιστώσει ότι η εικόνα της χώρας μας είναι μάλλον ζοφερή: το 38% των Ελλήνων ζει στα όρια της φτώχειας, ενώ ένα στα τέσσερα παιδιά ζει σε συνθήκες επισιτιστικής ανασφάλειας. Ανεξαρτήτως αριθμών πάντως, ακόμα και ένα κρούσμα παιδιού που λιποθυμά στη σχολική αυλή εξαιτίας της έλλειψης τροφής είναι εικόνα ανεπίτρεπτη για μια χώρα που θέλει να θεωρείται ανεπτυγμένη. Ας λάβουμε μέτρα προτού τα παιδιά μας αρχίσουν να προστίθενται σε εκείνα τα 160 εκατομμύρια του ΠΟΥ.