Οτο φον Μπίσμαρκ, Χέλμουτ Κολ, Ανγκελα Μέρκελ. Με την 63χρονη σιδηρά κυρία του CDU στα πρόθυρα ιστορικής τέταρτης θητείας στην εξουσία, η λίστα με τους μακροβιότερους ηγέτες της Γερμανίας θα αποκτήσει, όπως όλα δείχνουν, την πρώτη γυναίκα «αιώνια καγκελάριο» στις κάλπες της 24ης Σεπτεμβρίου.
Οι δημοσκοπήσεις είναι συντριπτικά υπέρ της εδώ και εβδομάδες. Μιλάμε για ένα προβάδισμα 15 μονάδων, με τους Σοσιαλδημοκράτες του Μάρτιν Σουλτς να πασχίζουν να κλείσουν την ψαλίδα. Μάταια. Η διαφορά είναι τόσο μεγάλη και σταθερή που πολλοί την αποκαλούν απόκοσμη.
Στην τελευταία εθνική έρευνα στις 19 Αυγούστου, πέντε εβδομάδες πριν από τις εκλογές , οι Χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ εμφανίζονται στο 39%, με το SPD καθηλωμένο στο 24%. Ο,τι και αν κάνουν, ό,τι και αν πουν οι αντίπαλοι της Μέρκελ, τα νούμερα είναι ακατέβατα, αμείλικτα υπέρ της, σε βαθμό που η νίκη της θεωρείται δεδομένη. Θα δούμε λοιπόν την κατάρρευση της άλλοτε κραταιάς γερμανικής Σοσιαλδημοκρατίας; Οχι απαραίτητα. Μια άλλη δημοσκόπηση, για την «Bild» (20 Αυγούστου), ανοίγει χαραμάδα ελπίδας για το SPD επειδή δείχνει ότι εφέτος οι Γερμανοί δεν ανησυχούν τόσο για την οικονομία, την ανεργία ή τη μετανάστευση, όσο για θέματα κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, παραδοσιακά προνομιακό πεδίο για τους Σοσιαλδημοκράτες.
«Οι ανησυχίες των ψηφοφόρων δείχνουν μια σαφή τάση που θα μπορούσε να την εκμεταλλευθεί το SPD» γράφει το «Spiegel». Μακράν πιο σημαντικό ζήτημα στο μυαλό των Γερμανών είναι «οι ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες για όλα τα παιδιά» –75% των ερωτηθέντων το ανέδειξαν ως πρώτη τους έγνοια.
Το SPD έχει κάνει την κοινωνική ισότητα κύριο θέμα της εκστρατείας του, με κορυφαίο σύνθημα το «Zeit für mehr Gerechtigkeit» («Ωρα για περισσότερη δικαιοσύνη»). Επιπλέον, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, το δεύτερο σημαντικότερο θέμα είναι η φτώχεια μεταξύ των ηλικιωμένων, επίσης θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Η ασφάλεια, που ευνοεί το CDU, εμφανίζεται στην τρίτη θέση.
Μια ματιά σε ολόκληρο τον κατάλογο των 20 θεμάτων στη δημοσκόπηση της «Bild» δείχνει πως ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης έχουν γενικά μεγαλύτερη βαρύτητα από παραδοσιακά συντηρητικά/δεξιά θέματα. Μόνο το 29% των ερωτηθέντων δήλωσε ας πούμε ότι είναι σημαντικό να περιοριστεί η μετανάστευση –αυτό θα μπορούσε να είναι κακή είδηση και για τη λαϊκιστική ακροδεξιά «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD).
Αλλά η δημοσκόπηση της «Bild» θα μπορούσε να ερμηνευθεί και αντίστροφα. Αν το SPD έχει πιάσει τον παλμό της κοινωνίας, γιατί είναι τόσο πίσω ο Σουλτς; Αν το μήνυμα είναι σωστό, μήπως φταίει ο αγγελιαφόρος;
Το «φαινόμενο Μάρτιν» ξεφούσκωσε
Μέχρι τώρα, η εκστρατεία του 61χρονου Σουλτς, πρώην βιβλιοπώλη, ποδοσφαιριστή και βεβαίως προέδρου της Ευρωβουλής, ήταν παραδοσιακή και μάλλον ανιαρή. Κουραστική, λένε οι αντίπαλοί του. Μετά την εντυπωσιακή άνοδο στην αρχή, όταν ανακοινώθηκε η υποψηφιότητά του, το «φαινόμενο Μάρτιν» ξεφούσκωσε και δεν ανέκαμψε ποτέ.
Αντίθετα, οι Χριστιανοδημοκράτες ποντάρουν τα πάντα στη «σιγουριά» που εκπέμπει η Μέρκελ. Αντί να έχει κουράσει μετά από τόσα χρόνια στην εξουσία, η καγκελάριος «παλιώνει σαν το καλό κρασί», λένε στο κόμμα της.
Στο ερώτημα ποιος είναι ο καταλληλότερος για την καγκελαρία η Μέρκελ συντρίβει τον Σουλτς με ένα επιβλητικό 51% έναντι 22% (το 27% απάντησε «κανείς από τους δύο»). Ο Σουλτς παρουσιάζεται ως ο υποψήφιος που επιστρέφει το SPD στις ρίζες του αριστερού, εργατικού κινήματος και αγωνιά για περισσότερη ισότητα και δικαιοσύνη. Με συνθήματα όπως το «Κατευθείαν από το Würselen», τη μικρή πόλη από όπου κατάγεται, ο Σουλτς θέλει να εμφανιστεί σαν Γερμανός της διπλανής πόρτας, που καταλαβαίνει τα προβλήματα του απλού ανθρώπου.
Το συντηρητικό CDU, από την άλλη πλευρά, κάνει τα πάντα για να φανεί σαν το μεγάλο κόμμα του παρόντος και του μέλλοντος. Το βασικό του μήνυμα είναι «η Γερμανία τα πάει καλά – να μείνουμε σταθεροί στην πορεία μας», αλλά η εκστρατεία είναι μοντέρνα: βρίθει από σποτ υψηλής τεχνολογίας που υπογραμμίζουν τα επιτεύγματα της κυβέρνησης Μέρκελ εκεί που χτυπάει πραγματικά «η καρδιά της γερμανικής κοινωνίας», δηλαδή στην πανίσχυρη οικονομία.
Oι κραυγές Ερντογάν και η οργή του Βερολίνου
Από το κακό στο χειρότερο πάνε οι σχέσεις Γερμανίας – Τουρκίας, με τον Ερντογάν να χαρακτηρίζει «εχθρούς της Τουρκίας» τα μεγάλα γερμανικά κόμματα, και να καλεί τους Τούρκους της Γερμανίας να τα μποϊκοτάρουν στις εκλογές του Σεπτεμβρίου.
Σε νέο αντιγερμανικό κρεσέντο, ο «σουλτάνος» είπε τώρα ότι «Χριστιανοδημοκράτες, SPD, Πράσινοι, είναι όλοι εχθροί μας… σας καλώ να μην ψηφίσετε αυτούς που έχουν τόσο επιθετικές, ασεβείς στάσεις εναντίον της Τουρκίας και… να τους διδάξετε ένα μάθημα στις κάλπες».
Υπολογίζεται ότι τρία από τα 82 εκατομμύρια των κατοίκων της Γερμανίας είναι τουρκικής καταγωγής, και περίπου οι μισοί από αυτούς έχουν δικαίωμα ψήφου ως γερμανοί πολίτες.
Οι τελευταίες κορόνες Ερντογάν συνδέονται με την άρνηση της Γερμανίας να απελάσει περίπου 400 Τούρκους, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών, διπλωματών και συγγενών τους, που έχουν λάβει άσυλο για να σωθούν από την άγρια καταστολή και τις διώξεις στην Τουρκία, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα πέρυσι το καλοκαίρι.
Η Γερμανία ασκεί επίσης πιέσεις στην Αγκυρα για τη σύλληψη 10 γερμανών πολιτών, ανάμεσά τους του δημοσιογράφου της «Welt» Ντενίζ Γιουτζέλ, ο οποίος κρατείται από τον Φεβρουάριο ως «ύποπτος για τρομοκρατία».
Ο Ερντογάν εξακολουθεί να είναι έξαλλος για την απόφαση των Γερμανών να απαγορεύσουν στους υπουργούς του να εκφωνήσουν ομιλίες στους Τούρκους στη Γερμανία πριν από το δημοψήφισμα της Τουρκίας για το νέο Σύνταγμα τον Απρίλιο. Ναζιστές τους είχε αποκαλέσει τότε. Και έχει εξαγριωθεί γενικώς επειδή η Γερμανία και πολλές χώρες της ΕΕ εκφράζουν δημοσίως ανησυχίες για τον αυξανόμενο αυταρχισμό του.
Μετά το αποτυχημένο κίνημα εναντίον του, τον Ιούλιο του 2016, ο Ερντογάν επέβαλε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και εξαπέλυσε πογκρόμ με θύματα 140.000 ανθρώπους, που απολύθηκαν από το Δημόσιο ή συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν επειδή είχαν υποτιθέμενους δεσμούς με τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον εξόριστο ιμάμη τον οποίο κατηγορεί η Αγκυρα για την απόπειρα πραξικοπήματος.
Μέσα σε τέτοιο πολεμικό κλίμα με τη Γερμανία, οι συνομιλίες για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ έχουν παγώσει εντελώς. Και η Μέρκελ δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι θα πρέπει να σταματήσουν ακόμη και οι συζητήσεις για την εμβάθυνση των οικονομικών δεσμών με την Αγκυρα.
Οσο για τους Τούρκους στη Γερμανία, αυτοί ψηφίζουν παραδοσιακά τους Σοσιαλδημοκράτες, επειδή στηρίζουν τα δικαιώματα των μεταναστών. Αλλά την τελευταία δεκαετία, υπάρχει κάποια μετατόπιση κυρίως προς τους Πράσινους, που έχουν επικεφαλής τον Τζεμ Οζντεμίρ, τον πιο εξέχοντα πολιτικό τουρκικής καταγωγής στη Γερμανία.
Στις τελευταίες εθνικές εκλογές, το 2013, οι Σοσιαλδημοκράτες κέρδισαν το 64% της τουρκικής ψήφου. Οι Πράσινοι πήραν 12%, όσο και το Αριστερό Κόμμα (Die Linke), ενώ το CDU της Μέρκελ δεν ξεπέρασε το 6%.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
