Δημοκρατία ψιθύρων

«Κι εκείνοι να σε δείχνουν με το δάχτυλο

ζηλεύοντας το πρόσωπό σου

χωρίς οι αφελείς ν’ αντιληφθούν

πως ήταν μία μάσκα».

Η ψηφιακή δημοκρατία [ως ηλεκτρονική δημοκρατία, ως κυβερνο-δημοκρατία κι εν τέλει ως τηλε-δημοκρατία] συνδυάζει εικονική και οργανική πραγματικότητα, χωρίς όμως ούτε να συγκροτεί μια νέα αθηναϊκού τύπου Αγορά πολιτών ούτε να προσβλέπει σε μια ουτοπική άμεση δημοκρατία για τη διαχείριση των μη δημοκρατικών [ή μη εκδημοκρατισθεισών] δομών και λειτουργιών.

Βέβαια η ταχύτερη πληροφόρηση και επικοινωνία διευκολύνουν τη συμμετοχή όλων ή περισσότερων πολιτών αλλά δεν αίρουν τις ανισότητες και τα συμφέροντα ούτε αποκαλύπτουν τα πραγματικά κέντρα λήψης αποφάσεων.

Τα ΜΜΕ παρακολουθούν τα συστήματα κοινωνικής και πολιτικής δημοκρατίας και δεν διαμορφώνουν τα ίδια αυτόνομα μοντέλα δημοκρατίας. Το πλαίσιο και το περιεχόμενο της επικοινωνίας καθορίζεται από την πολιτική κουλτούρα και τη θεσμική νομιμότητα κι όχι από τους ιδιοκτήτες των Μέσων.

Τα media δεν φέρνουν ούτε παίρνουν τη δημοκρατία, δεν αλλάζουν το πολιτικό σύστημα ούτε καταλύουν τους θεσμούς. Δεν συγκροτούν ανεξάρτητα μπλοκ εξουσίας, τα οποία εργάζονται υπέρ ή κατά της δημοκρατίας.

Το αν θα χρησιμοποιηθούν για να ικανοποιηθούν αιτήματα πολιτών ή να εξυπηρετηθούν ιδιωτικά συμφέροντα καταναλωτικού χαρακτήρα σχετίζεται περισσότερο με το πόσο αδύναμη είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία παρά με το πόσο ισχυρά είναι τα ίδια τα ΜΜΕ.

Φρουροί του δημοσίου συμφέροντος δεν μπορεί και δεν πρέπει ν’ αφήσουμε να γίνουν τα media. Δημόσιο συμφέρον είναι ό,τι εξυπηρετεί τους στόχους όλης της κοινωνίας κι όχι μιας ομάδας ή ενός κόμματος. Οι θεσμοί μας έχουν φθαρεί και κρύβονται πίσω από την, πολλές φορές προσχηματική, ευθύνη της δυσλειτουργίας των ΜΜΕ.

Μολονότι «το δικαίωμα του να γνωρίζω την αλήθεια» συνιστά δημοκρατική αξία και είναι ασύμβατο τόσο με τις αυταρχικές νομοθεσίες όσο και με την προβολή μονοδιάστατων fake news, οι πολίτες ακροατές/τηλεθεατές παραμένουν απαθείς, λες και φοβούνται να δουν την πραγματικότητα.

Πρέπει να συμφωνήσουμε. Δεν καταστρέφουν τα ψηφιακά συστήματα επικοινωνίας κι ενημέρωσης τη δημοκρατία. Η Δημοκρατία αυτο-υπονομεύεται όταν αναγνωρίζει σ’ αυτά την ανομιμοποίητη τέταρτη εξουσία κι όταν ανέχεται ή και συμμετέχει σε υπόγεια αδιαφανή κέντρα καθοδήγησης, χειραγώγησης και προπαγάνδας.

Αλλη λύση δεν φαίνεται να υπάρχει από το ν’ αρνηθούμε τη δημ[ι]οκρατία των ψιθύρων, των διαδρόμων και των διαρροών και ν’ αναζητήσουμε την αλήθεια στο βιβλίο[πολιτικό, κοινωνικό, λογοτεχνικό] και να πιστεύουμε εκείνους τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης που παραμένουν εραστές της προσφοράς κι όχι παράγοντες της διαφθοράς.

ΥΓ.: «Πιστεύοντας

πως ήτανε μονόδρομος

ο δρόμος που μας δείχνανε,

δεν ερευνήσαμε των λόγων τους το αληθές.

Κι έτσι χαθήκαμε μες στ’ αδιέξοδα,

όπου μας παρασύρανε

ενώ υπήρχαν κι άλλοι δρόμοι.

Φταίμε κατά συνέπεια και μεις

για την κατάστασή μας».