To δίλημμα του απελπισμένου

Αν ο Πρωθυπουργός έκανε τη φασαρία με τους μποναμάδες για να δικαιολογείται στη Μέρκελ ότι έγινε παρεξήγηση και να μην πάει σε εκλογές, τότε η κυβέρνηση πολιτεύεται διά της υποβοηθούμενης ευθανασίας.

Αν ο Πρωθυπουργός τα έκανε επειδή θέλει να πάει σε εκλογές, τότε ο κυβέρνηση πολιτεύεται διά της συντεταγμένης αυτοκτονίας.

Ο,τι κι αν ισχύει δηλαδή, το βέβαιο είναι πως βρίσκεται αντιμέτωπη με το δίλημμα του απελπισμένου. Να πεθάνει ή να αυτοκτονήσει;

Στην πρώτη περίπτωση, η κυβέρνηση έδωσε επιχειρήματα σε όσους θεωρούν ότι την απατεωνιά και την αναξιοπιστία την έχουμε στο αίμα μας. Ετσι δυσκόλεψε και ακρίβυνε το κλείσιμο της αξιολόγησης.

Δεν είναι προφανές ότι θα μπορέσει τελικά να σηκώσει αυτό το επιβαρυμένο κόστος.

Στη δεύτερη περίπτωση, η κυβέρνηση προσχωρεί στην τακτική του αγά που έκοψε τα γεννητικά του όργανα επειδή θύμωσε. Η απειλή των εκλογών απειλεί μόνο την ίδια, κανέναν άλλον.

Μόνο που όταν ανοίγει η κουβέντα για εκλογές, με όποιους όρους και όποιες επιδιώξεις, το πιθανότερο είναι ότι θα οδηγήσει σε εκλογές. Είναι η τακτική Μητσοτάκη –κάτι σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Είναι ενδιαφέρον να δούμε τι ακριβώς λένε οι δημοσκοπήσεις στα τέλη του 2016.

Προτείνω να συνεκτιμήσουμε όσες έχουν δημοσιοποιηθεί από τον Σεπτέμβριο και μετά: δεκατέσσερις διαφορετικές έρευνες, οκτώ διαφορετικών εταιρειών, που έχουν γίνει με διαφορετικούς τρόπους, τηλεφωνικά ή με προσωπικές συνεντεύξεις.

Το εντυπωσιακό είναι ότι λένε τα ίδια ακριβώς πράγματα.

Πρώτον, ότι το προβάδισμα της ΝΔ διευρύνεται συνεχώς. Την άνοιξη κυμαινόταν μεταξύ 5 και 8 μονάδων. Το τέλος του καλοκαιριού μεταξύ 9 και 12 μονάδων. Τώρα είμαστε μεταξύ 12 και 15 μονάδων. Αυτό δείχνει κάτι περισσότερο από μια τάση, ίσως μια δυναμική.

Δεύτερον, η διεύρυνση προκύπτει από μια σταθερή άνοδο της ΝΔ (η οποία κινείται πλέον πάνω από το 30%-32%) αλλά και από μια πραγματική δημοσκοπική κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ.

Την άνοιξη ο ΣΥΡΙΖΑ βρισκόταν στο 20%-22%, τώρα καταγράφεται γύρω στο 15%-18%.

Τρίτον, δεν υπάρχει καμία ένδειξη αναστροφής ή έστω ανακοπής αυτής της τάσης. Το αντίθετο: μόνο το 40% όσων ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ τον Σεπτέμβριο 2015 δείχνει διατεθειμένο να τον ξαναψηφίσει.

Αντιθέτως το 30% περίπου των ψηφοφόρων αυτών (12 μονάδες) έχει ήδη μετακομίσει σε άλλα κόμματα. Οι περισσότεροι (πέντε μονάδες) κατευθείαν στη ΝΔ. Οι υπόλοιποι στα μικρότερα κόμματα, κυρίως της Αριστεράς.

Το υπόλοιπο 30% των παλαιών ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταφύγει προς το παρόν στην «αδιευκρίνιστη ψήφο» αλλά λιγότεροι από τους μισούς δείχνουν έστω έμμεση ή υπό όρους διάθεση επαναπατρισμού. Οι άλλοι έχουν κουνήσει μαντίλι και απλώς δεν έχουν ακόμη αποφασίσει αν θα ψηφίσουν ή τι θα ψηφίσουν.

Είναι η μεγαλύτερη κατάρρευση κυβερνητικής παράταξης στο μικρότερο χρονικό διάστημα από τότε που έχουμε δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα.

Την ίδια στιγμή διαψεύδεται η φιλολογία ότι δήθεν η ΝΔ δεν αποκομίζει οφέλη από την πτώση του ΣΥΡΙΖΑ ή ότι δεν ανεβαίνει το ποσοστό της. Και αποκομίζει και ανεβαίνει.

Για λόγους σύγκρισης, να υπενθυμίσω ότι τα σημερινά ποσοστά της ΝΔ είναι υψηλότερα από εκείνα που κατέγραφε το ΠαΣοΚ του Γ. Παπανδρέου την άνοιξη 2009 –χωρίς φυσικά αυτό να προδικάζει ότι και η κατάληξη θα είναι ίδια.

Η γενική αυτή εικόνα επιβεβαιώνεται και από ποιοτικά στοιχεία όπως η πάνδημη απόρριψη της κυβέρνησης και η απαισιοδοξία για το μέλλον (σε πρωτοφανή ποσοστά της τάξεως του 80%-90%), καθώς και η καθαρή πλέον υπεροχή του Μητσοτάκη έναντι του Τσίπρα –η οποία οφείλεται κυρίως στην κατάρρευση της προσωπικής εικόνας του Πρωθυπουργού.

Και κάτι ακόμα. Ποτέ ως τώρα δεν έχει ανακοπεί μια ισχυρή πολιτική τάση στην Ελλάδα. Σπανίως έχει μετριαστεί. Συνήθως όμως έχει ενισχυθεί ως τις κάλπες…