Τζακ: Πώς μπορείς να βουτυρώνεις ήρεμος τις φρυγανιές σου, ενώ περιήλθαμε σε τέτοιο φρικτό αδιέξοδο; Δείχνεις εντελώς αναίσθητος.
Αλτζερνον: Μα δεν γίνεται να βουτυρώνω νευρικά∙ θα λέρωνα τα μανικέτια μου.
Οσκαρ Ουάιλντ: Ο σοβαρός κ. Ερνέστος
Ο κ. πρωθυπουργός καγχάζει όποτε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης θέτει αίτημα εκλογών. Οχι τόσο άδικα. Η εμμονή κινδυνεύει, πράγματι, να γίνει «γραφική». Εκείνο που προκαλεί εντύπωση, όμως, είναι η βεβαιότητα με την οποία ο κ. Τσίπρας απευθύνει τον καγχασμό. Διότι μπορεί το αίτημα για εκλογές να γελοιοποιείται όσο σέρνεται, αλλά και ο ισχυρισμός ότι όλα βαίνουν καλώς και οσονούπω μπαίνουμε «σε αναπτυξιακή τροχιά», μόνο σε εθελούσια τύφλωση ή σε αναισθησία μπορεί να στηρίζεται. Μια αναισθησία, μάλιστα, επιδεικνυόμενη με την έπαρση που μόνο οι ριζοσπάστες αριστεροί μπορούν να διαθέτουν. Στα ίχνη εκείνης με την οποία ο Λένιν έβλεπε: «μια παγκόσμια κατάρρευση της αστικής δημοκρατίας και του αστικού κοινοβουλευτισμού», το 1919, ενώ δυο χρόνια μετά οι εξεγέρσεις σε Βουδαπέστη και Βιέννη είχαν σαρωθεί, οι Πολωνοί θριάμβευαν στον Πολωνο-Σοβιετικό πόλεμο (1919-21) και ολόκληρη η Ευρώπη γινόταν πολύ πιο συντηρητική από ό,τι πριν.
Η ιστορία μοιάζει να επαναλαμβάνεται, ευτυχώς χωρίς τα μακελειά. Πριν από δύο χρόνια ο ΣΥΡΙΖΑ εξήγγελλε τη μεγάλη ανατροπή που θα επιφέρει στα ευρωπαϊκά πράγματα η νίκη του στην Ελλάδα, και σήμερα εκδηλώνεται σε όλη την Ευρώπη ένα ρεύμα βαθύτατου συντηρητισμού. Αλλά για τη θαυμάσια, εύκαμπτη μαρξιστική θεωρία, η ενίσχυση των αντεπαναστατικών δυνάμεων συνιστά προανάκρουσμα της παγκόσμιας επαναστατικής παλίρροιας. Ετσι, εδώ, μπορεί η ανεργία να παραμένει ιλιγγιώδης, τα νοσοκομεία να παρέχουν ελεεινές υπηρεσίες, πανεπιστημιακά τμήματα σαν την Πολυτεχνική Θεσσαλονίκης να έχουν γίνει άντρα τοξικομανών, η φτώχεια να εξαπλώνεται και η Χρυσή Αυγή να εξασφαλίζει διψήφιο ποσοστό, αλλά «η ελπίδα» εξακολουθεί να «έρχεται»!
Τα πάντα δικαιώνει η μαρξιστική διαλεκτική. Ακόμη και το κατάπτυστο σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ, που κράτησε συμμάχους τη σοβιετική Ρωσία και τη ναζιστική Γερμανία για 22 μήνες, χρίστηκε: «προθάλαμος σειράς λενινιστικών επαναστάσεων» που θα εκδηλώνονταν «χάρη στον πόλεμο μεταξύ καπιταλιστικών συστημάτων», κατά τον Βάλτερ Ούλμπριχτ (ηγέτη της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας ως το 1971), ενώ μετά την εισβολή του Χίτλερ στην ΕΣΣΔ, το 1941, το κομμουνιστικό κίνημα πήρε νέα ανάσα ζωής στο διεθνές στερέωμα και, τελικά, μεταμφίεσε το σύμφωνο σε ευφυή στρατηγική. Το θέμα, στην Αριστερά, δεν είναι η ισχύς των επιχειρημάτων, αλλά η έφεση να πειστείς από αυτά.
Υπάρχει, βέβαια, μία ακόμη εξήγηση για την έπαρση του κ. πρωθυπουργού, χωρίς μαρξιστικές θεωρίες και χωρίς αναδρομές στην Ιστορία. Εκείνο το: «θα εξαντλήσουμε την τετραετία μέχρι και την τελευταία μέρα», που τόνισε με την ίδια βεβαιότητα, μπορεί να εδράζεται σε κυνική αριθμητική. 152 αφοσιωμένες ψήφοι στη Βουλή, συν η δική του, τον κρατούν στο τιμόνι της χώρας, ό,τι και αν προκύψει. Προηγούμενες κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες, που μέσα στον «αστικό» πλουραλισμό τους περιλάμβαναν βουλευτές απρόθυμους να επινεύσουν σε αντιδημοφιλή μέτρα, υποχρέωσαν άλλους πρωθυπουργούς να παραιτηθούν ή να καταφύγουν σε εκλογές. Αντίθετα, οι 153 της παρούσας Βουλής διέπονται από ακλόνητη αφοσίωση στον σκοπό τους: να παραμείνουν στις θέσεις τους, όπου και αν κατευθυνθεί τελικά η χώρα –στην ανάκαμψη ή στην εξαθλίωση, στην περιθωριακή επιβίωση μέσα στην Ευρώπη ή στο χάος εκτός αυτής. Οι ίδιοι, εν τω μεταξύ και «μέχρι την τελευταία μέρα» της τετραετίας, θα έχουν χαρεί την εξουσία, τους μισθούς, τις εκδουλεύσεις προς συγγενείς και φίλους, την περιωπή του αξιώματός τους.
Ο,τι και αν θα συμβαίνει στο κλείσιμο της τετραετίας, η ρητορική τους θα έχει αποθηκεύσει αρκετή επαναστατικότητα και αρκετόν ρεαλισμό, ταυτόχρονα, ώστε να τους διατηρήσει στο πολιτικό παιχνίδι. Η ένθερμη σύμπλευση και τα χαριεντίσματα με «μπούληδες» που μπορούν ανενδοίαστα να απευθύνονται σε αριστερά συνέδρια με την προσφώνηση «συντρόφισσες – σύντροφοι», η δήθεν «εντιμότητα» που γεφυρώνει ριζοσπάστες αριστερούς και καταδέξιους, χωρίς ωστόσο να κατεδαφίζει τις ταξικές αναλύσεις του μαρξισμού, η υπουργοποίηση εκκεντρικών λαϊκιστών που με εφηβική αμεριμνησία συγκρίνουν γλωσσική διάρκεια και γεωγραφική επικράτεια, οι σημαίες, που είναι και δεν είναι σύμβολα, η Χρυσή Αυγή, που είναι και δεν είναι εγκληματική οργάνωση, οι δανειστές, που είναι και δεν είναι τοκογλύφοι, οι συνεχείς ταπεινωτικές υποχωρήσεις, που αποδεικνύουν τη «σκληρή διαπραγμάτευση» κ.ο.κ., καταργούν κάθε έννοια λογικής. Σε χαοτικές συνθήκες, η Αριστερά έχει μακρά παράδοση επιτυχιών, όχι γιατί πληθαίνουν οι αναξιοπαθούντες τους οποίους ισχυρίζεται ότι θέλει να υπερασπιστεί, μα γιατί η χαοτική σκέψη ανθεί.
Η δήλωση του υπουργού Ανάπτυξης, ότι: «αυτή η κυβέρνηση έχει κάνει σε δύο χρόνια περισσότερες μεταρρυθμίσεις από κάθε προηγούμενη», είναι σωστή. Μόνο που δεν λέει ότι αυτή η κυβέρνηση έκανε όλες τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες, ενόσω ήταν αντιπολίτευση, εμπόδιζε να κάνουν οι άλλες κυβερνήσεις. Καθώς και ότι τις έκανε μεν, αλλά τις εμποδίζει να εξελιχθούν και να αποδώσουν. Τακτική κάθε ριζοσπαστικής Αριστεράς, από το 1917 στη Ρωσία ως το 1945 στην Ανατολική Ευρώπη ή το 1959 στην Κούβα, είναι μία: πρώτα παίρνουμε την εξουσία και μετά βλέπουμε τι μπορεί να γίνει για τη βελτίωση της ζωής της κοινωνίας. Ισως, τελικά, η αναισθησία να προηγείται και η έπαρση να μην είναι παρά η επιβράβευσή της.
Ο κ. Πέτρος Μαρτινίδης είναι καθηγητής στο ΑΠΘ και συγγραφέας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
