Πολλοί οι υποψήφιοι, μικρό το ρεύμα στην κοινωνία. Αυτή είναι με λίγα λόγια η κατάσταση της γαλλικής Αριστεράς, που αναζητεί τη χαμένη πολιτική τιμή της στην εκκίνηση για τις προεδρικές εκλογές του 2017. Με τον σοσιαλιστή πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ εκτός κούρσας, αφού είχε πέσει στο 4%, ανοίγει ο δρόμος στους επίδοξους μνηστήρες της εξουσίας. Και δεν είναι ένας και δύο. Περί τους 12, από την άκρα ριζοσπαστική Αριστερά ως την κεντροαριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) συνωστίζονται στην αφετηρία.
Επικρατέστερος εμφανίζεται, αυτήν τη στιγμή, ο μέχρι πρότινος πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς. Με συντηρητικό προφίλ και θέσεις που σε κοινωνικά ζητήματα συναγωνίζονται σε σκληρότητα εκείνες των δεξιών υποψηφίων, δεν φοβήθηκε να σπάσει τα ταμπού του κόμματος, χτυπώντας το 35ωρο και τη συνταξιοδότηση στα 60. Απέναντί του θα βρει τον Αρνό Μοντμπούρ, εκφραστή της παραδοσιακής αριστερής τάσης που θέλει τέλος στη λιτότητα και προστατευτισμό στην οικονομία.
Ποιος θα έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες να διεμβολίσει το δίδυμο του δεξιού Φρανσουά Φιγιόν και της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν; Αυτό είναι ένα από τα πολλά ερωτήματα που ταλανίζουν τους Σοσιαλιστές, μαζί με την πολυδιάσπαση, τον διχασμό και κυρίως την έλλειψη διακριτού εναλλακτικού προγράμματος έπειτα από πέντε χρόνια Ολάντ.
Οι υποψηφιότητες για το χρίσμα του PS θα πρέπει να έχουν υποβληθεί έως τις 15 Δεκεμβρίου, με τις προκριματικές να διεξάγονται σε δύο γύρους, στις 22 και 29 Ιανουαρίου. Αλλά αν πιστέψει κανείς τις δημοσκοπήσεις, ο υποψήφιος που θα επικρατήσει θα ξεκινήσει από πολύ χαμηλά, πασχίζοντας να πιάσει διψήφιο ποσοστό. Σύμφωνα με τις έρευνες, η δημοτικότητα του Βαλς δεν ξεπερνάει σήμερα το 11%. Βρίσκεται δηλαδή πίσω τόσο από τον πρώην υπουργό Οικονομίας της κυβέρνησης Ολάντ και ηγέτη του κεντρώου «Εμπρός!» Εμανουέλ Μακρόν όσο και από τον υποψήφιο της ριζοσπαστικής Αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν. Και οι δύο κατεβαίνουν ως ανεξάρτητοι στις προεδρικές, πράγμα που σημαίνει ότι θα κόψουν πολλές κρίσιμες ψήφους από τον υποψήφιο του PS.
Ακόμα μεγαλύτερη πρόκληση για το Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι η αναζήτηση σαφούς προσανατολισμού: θα κινηθεί προς το εκσυγχρονιστικό Κέντρο, δεξιόστροφα όπως θέλει ο Βαλς ή θα επιχειρήσει επιστροφή προς τα αριστερά, με επικεφαλής τον Μοντμπούρ;
Και όλα αυτά καθώς η δεξαμενή των ψηφοφόρων, ακόμα και των παραδοσιακών, όλο και αδειάζει. Μεγάλο μέρος της εργατικής τάξης, ας πούμε, έχει βρει καταφύγιο στην Ακρα Δεξιά. Προνομιακό ακροατήριο της Λεπέν είναι σήμερα οι πιο νέοι, οι άνεργοι, η εργατική και η μικρομεσαία τάξη των λευκών Γάλλων που φοβούνται το έγκλημα, τους μετανάστες, την τρομοκρατία, το Ισλάμ και πάνω από όλα τη φτώχεια και την ανεργία. Νόμος, τάξη, εθνική ταυτότητα, κόντρα στην ΕΕ και αντισυστημικό μήνυμα έχουν πέραση και στη Γαλλία, όπου το 13,5% του λαού, περίπου 8,2 εκατ. άνθρωποι, ζουν κάτω από τα όρια της φτώχειας, με λιγότερα από 950 ευρώ τον μήνα ανά τετραμελές νοικοκυριό.
Ρόμπερτ Ζαρέτσκι, καθηγητής Γαλλικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον, στο Τέξας
«Οι Σοσιαλιστές ίσως να μην επιβιώσουν στον 21ο αιώνα»
Για «ιστορική πτώση του PS» μιλάει στο «Βήμα» ο Ρόμπερτ Ζαρέτσκι, καθηγητής Γαλλικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Χιούστον, στο Τέξας και συγγραφέας του βιβλίου «Η Γαλλία και η Αυτοκρατορία της από το 1870».
«Το πολιτικό κίνημα που γεννήθηκε στο λυκόφως του 19ου αιώνα, ενσωματώνοντας τα ιδανικά της κοινωνικής και οικονομικής δικαιοσύνης, έχει πέσει σε τέτοια απαξίωση ώστε ίσως δεν θα μπορέσει να επιβιώσει στην αυγή του 21ου αιώνα. Ο πιο προφανής λόγος είναι η ισχυρή άνοδος του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου (FN), η απήχησή του στα λαϊκά στρώματα. Ομως εξίσου σημαντική είναι η εξάτμιση της γαλλικής Σοσιαλιστικής Αριστεράς. Οπως οι πάγοι που λιώνουν με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το PS υποχωρεί σταθερά από το πολιτικό τοπίο της Γαλλίας. Σε συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012 όλα τα κόμματα της Αριστεράς –PS, Κομμουνιστές, Πράσινοι και Parti de Gauche –έχουν προσελκύσει σχεδόν το ένα τρίτο των ψήφων, βυθιζόμενα σε ιστορικά χαμηλά» τονίζει ο Ζαρέτσκι.
«Οι Σοσιαλιστές φαίνονται ανίσχυροι να αντιδράσουν στις καταστροφές που προκαλούνται από την οικονομική κρίση. Μοιάζουν να έχουν παραλύσει από την παγκοσμιοποίηση, ανίκανοι να επαναπροσδιορίσουν μια οικονομική πολιτική που να ανταποκρίνεται στις αξίες αλλά και στις πρακτικές ανάγκες. Η γαλλική Αριστερά εμφανίζεται είτε αναποτελεσματική είτε παρωχημένη μετά την κρίση του 2008» μας λέει.
Και καταλήγει: «Οι επιδόσεις του Ολάντ στην προεδρία ήταν θλιβερές. Στα τέλη του 2014, όταν η υπόσχεση της εκστρατείας του να «αντιστρέψει την άνοδο της ανεργίας» αποδείχθηκε κούφια, έκανε ανασχηματισμό, πετώντας έξω εκείνους που υποστήριζαν πολιτικές κατά της λιτότητας. Διόρισε τον Βαλς πρωθυπουργό και τον 38χρονο τεχνοκράτη και πρώην τραπεζίτη Μακρόν στο υπουργείο Οικονομίας για να προχωρήσουν στην απελευθέρωση των εργασιακών νόμων της χώρας. Αλλά η ανεργία συνέχισε να αυξάνεται. Σήμερα βρίσκεται πεισματικά στο 10,4% –στο 26% για τους νέους. Το ίδιο αυξάνονται η δυσαρέσκεια και ο διχασμός στο εσωτερικό του κόμματος, με τις προοπτικές του PS να φαίνoνται πράγματι πολύ θολές στις προεδρικές του 2017» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
Μνηστήρες της εξουσίας
Αρνό Μοντμπούρ
Ναι στο κράτος
Ηγέτης της αριστερής «ορθοδοξίας» των Σοσιαλιστών, κατεβαίνει με σημαία κατά της λιτότητας. Πρώην υπουργός Οικονομίας του Ολάντ, «καρατομήθηκε» στον ανασχηματισμό του 2014, όταν κατήγγειλε ότι το PS «πούλησε την ψυχή του» με τη δεξιά στροφή. Μιλάει για «ισχυρό κράτος» που θα προστατεύει τη γαλλική βιομηχανία από τα «ξένα συμφέροντα» και φαίνεται να περνάει, μαζί με τον Βαλς, στον β’ γύρο των προκριματικών του PS.
Εμανουέλ Μακρόν
Εκλεκτός του κεφαλαίου
Ως ανεξάρτητος «κεντρώος» κατεβαίνει στις προεδρικές ο 38χρονος Εμανουέλ Μακρόν. Νεαρός και φιλόδοξος πρώην διευθυντής της Τράπεζας Ρότσιλντ, και πρώην υπουργός Οικονομίας της σοσιαλιστικής κυβέρνησης Ολάντ, θεωρείται εκλεκτός του κεφαλαίου, εργοδοτών και επιχειρηματιών. Ηγείται του κινήματος «En Marche!» (Εμπρός!) με προοπτική να γίνει, και αυτός, ανάχωμα στην ακροδεξιά λαίλαπα. Εμφανίζεται με 13%-14% στις δημοσκοπήσεις.
Ζαν-Λικ Μελανσόν
Ριζοσπάστης αριστερός
Στο μανιφέστο του με τίτλο «Πρώτα οι Ανθρωποι» ζητάει απόλυτη προστασία των εργατικών δικαιωμάτων, έλεγχο των τραπεζών, τέλος στον ληστρικό καπιταλισμό και έξοδο της Γαλλίας από μια ΕΕ, όπου «η Γερμανία μάς εκβιάζει όλους». Στις ευρωεκλογές, ο 65χρονος ηγέτης της ριζοσπαστικής Αριστεράς, σε συμμαχία με τους Κομμουνιστές, κέρδισε μόλις 6%, ενώ η Ακροδεξιά σάρωσε με 25% των ψήφων.
Μανουέλ Βαλς
Ναι στην αγορά
Φαβορί για το προεδρικό χρίσμα του PS, ο 54χρονος πρώην πρωθυπουργός του Ολάντ θεωρείται ο «Σοσιαλιστής Σαρκοζί», επειδή είναι σκληρός σε θέματα νόμου, τάξης, Ισλάμ, τρομοκρατίας και κοσμικού χαρακτήρα του κράτους. Γεννημένος στην Καταλωνία από ισπανό πατέρα, μπήκε στο κόμμα από τα 17 του. Σήμερα εκφράζει την εκσυγχρονιστική πτέρυγα, που είναι φιλική στις επιχειρήσεις και στην ελεύθερη αγορά.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
