Με νέα σκάνδαλα και επικοινωνιακό πόλεμο για την πρωτιά στις δημοσκοπήσεις κλείνει η πιο κίτρινη προεκλογική εκστρατεία στην πρόσφατη ιστορία των ΗΠΑ. Τα είχε όλα: ροζ, και άλλες αποκαλύψεις, λάσπη, χολή, λαϊκισμό. Τηλεοπτικές κορόνες. Χτυπήματα κάτω από τη μέση. Απειλές και κινδυνολογία στα άκρα. Ολα, εκτός από σοβαρή πολιτική σύγκρουση ανάμεσα σε θέσεις και ατζέντες.
Δύο ημέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές, οι πιο ψύχραιμοι λένε πως έφτασε επιτέλους, έστω και αργά, η ώρα για μια συγκριτική αντιπαράθεση των προγραμμάτων. Ας ξεχάσουμε, λοιπόν, για λίγο την προσωπικότητα των υποψηφίων (δύσκολο βέβαια, τέτοιοι που είναι…) και ας δούμε τι λένε Χίλαρι Κλίντον και Ντόναλντ Τραμπ για την οικονομία, τη μετανάστευση, την εξωτερική πολιτική και τα άλλα ζητήματα που απασχολούν 135 εκατ. αμερικανούς ψηφοφόρους στον δρόμο για τις κάλπες.
Μείωση φόρων και μέτρα κατά της ανεργίας
Μετά το Κραχ του 2008, φόροι και θέσεις εργασίας είναι στο επίκεντρο της συζήτησης. Η Κλίντον υπόσχεται να μειώσει τους φόρους για τη μεσαία τάξη και τα χαμηλά στρώματα, και να τους αυξήσει για τους πλουσίους, για να χρηματοδοτήσει σειρά κοινωνικών προγραμμάτων, όπως κατώτατο εθνικό μισθό, θέσπιση οικογενειακής άδειας μετ’ αποδοχών και μαζικές επενδύσεις σε υποδομές. Για να βρει τα κεφάλαια θα απαιτήσει οι εκατομμυριούχοι να πληρώνουν τουλάχιστον το 30% του εισοδήματός τους σε φόρους και θα επιβάλει επιπλέον προσαύξηση 4% για όσους έχουν εισόδημα άνω των 5 εκατ. δολαρίων. Θα μειώσει εκπτώσεις και φοροαπαλλαγές στο 28% και θα αυξήσει τους φόρους των κερδών κεφαλαίου για τους επενδυτές με υψηλά εισοδήματα. Τα σχέδια του Τραμπ προβλέπουν μειώσεις φόρων για όλους, ιδίως για τους πλουσίους, με επιχείρημα ότι έτσι δημιουργούνται θέσεις εργασίας. Το πρόγραμμά του θα κοστίσει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ 5,9 τρισ. δολ. (!) σε έσοδα για 10 χρόνια. Περιλαμβάνει μείωση εταιρικών φόρων (στο 15% από 35%), κατάργηση του φόρου περιουσίας και αύξηση των εκπτώσεων για φυσικά πρόσωπα.
Το κορυφαίο 1% των μισθωτών θα δουν το εισόδημά τους να αυξάνεται κατά διψήφιο ποσοστό, ενώ το 25% με τα χαμηλότερα εισοδήματα θα έχει αύξηση μόλις 1,9%.
Ο Τραμπ επιμένει ότι έτσι θα δημιουργήσει 25 εκατομμύρια θέσεις εργασίας σε 10 χρόνια, λέγοντας ότι πάρα πολλές δουλειές, κυρίως στον τομέα της μεταποίησης, χάνονται επειδή «τις κλέβουν» άλλες χώρες (όπως η Κίνα). Η Κλίντον μιλάει για 10 εκατ. νέες θέσεις εργασίας με πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων στη βιομηχανία, στην τεχνολογία, στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στις μικρές επιχειρήσεις.
Από το «τείχος» του Τραμπ στην αριθμητική της Χίλαρι
«Σημαία» της εκστρατείας του Τραμπ ήταν στην αρχή το διαβόητο «τείχος» που ήθελε να χτίσει στα 3.200 χλμ. των συνόρων ΗΠΑ – Μεξικού για να κρατήσει έξω τους μετανάστες.
Τελευταία δεν πολυμιλάει για αυτό, ούτε για την αναγκαστική απέλαση των 11 εκατ. παράνομων μεταναστών που ζουν στις ΗΠΑ, ούτε για το κλείσιμο των συνόρων των ΗΠΑ σε όλους τους μουσουλμάνους.
Εξακολουθεί όμως να ζητάει δραστική μείωση της μετανάστευσης και αυστηρούς ελέγχους στους ξένους που μπαίνουν στη χώρα.
Η Κλίντον έχει πει ότι θα συνεχίσει και θα επεκτείνει μονομερώς τα προεδρικά διατάγματα του Ομπάμα για ομαλοποίηση της κατάστασης των ανθρώπων που ζουν χρόνια στις ΗΠΑ χωρίς χαρτιά και των οικογενειών τους.
Εχει κάνει έκκληση για συνολική μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής πολιτικής, που περιλαμβάνει τρόπους για υπό όρους νόμιμη διαμονή και, τελικά, αμερικανική υπηκοότητα για εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες.
Ο Τραμπ θεωρεί ότι η πολιτική των ΗΠΑ να δέχεται πρόσφυγες από ορισμένες περιοχές –Μέση Ανατολή και γενικότερα μουσουλμανικές χώρες –αποτελεί σοβαρή απειλή για την εθνική ασφάλεια. Η Κλίντον ζήτησε την αύξηση του αριθμού των προσφύγων από τη Συρία σε 65.000 τον χρόνο (από 10.000 σήμερα). Λέει πως η Αμερική έχει παράδοση υποδοχής ανθρώπων που δραπετεύουν από τη βία και την καταπίεση, την οποία θέλει να συνεχίσει.
Αμβλωση, οπλοκατοχή, μητρότητα, κοινωνικό κράτος
Στους λεγόμενους «πολιτισμικούς πόλεμους» (Cultural wars) η Χίλαρι ακολουθεί την ορθοδοξία του Δημοκρατικού Κόμματος: είναι υπέρ του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση, υπέρ των ελέγχων για τη μείωση της οπλοκατοχής, και υπέρ των κοινωνικών επιδομάτων (όπως οι άδειες μητρότητας μετ’ αποδοχών, η επέκταση κοινωνικών προγραμμάτων για τη φροντίδα των παιδιών, και φυσικά το Obamacare).
Ο Τραμπ θέλει να ξηλώσει οπωσδήποτε το ΕΣΥ του Ομπάμα, αλλά άλλαξε γνώμη για τις αμβλώσεις. Είπε τον Μάρτιο ότι αυτές οι επεμβάσεις πρέπει να είναι παράνομες και υποστήριξε «κάποια μορφή τιμωρίας» για τις γυναίκες που τις κάνουν. Μετά την κατακραυγή, η εκστρατεία του έκανε γρήγορα πίσω, και τώρα λέει ότι το θέμα πρέπει να αφεθεί στη δικαιοδοσία της κάθε Πολιτείας. «Κωλοτούμπα» έκανε και στο θέμα των γονεϊκών αδειών. Αφού είπε ότι «οι εγκυμοσύνες είναι άβολες» για τους εργοδότες, ο Τραμπ τάσσεται τώρα υπέρ μητρικής άδειας 6 εβδομάδων μετ’ αποδοχών ίσων με το επίδομα ανεργίας.
Σε αντίθεση με προηγούμενες εκλογές, τα όπλα είναι βασικό ζήτημα εφέτος, εν μέρει επειδή η Κλίντον αντέδρασε σε σφαγές όπως στο γκέι κλαμπ του Ορλάντο, υποστηρίζοντας αυστηρότερους ελέγχους για την οπλοκατοχή. Ο Τραμπ, αντίθετα, στηρίζει σθεναρά τη δεύτερη τροπολογία του Συντάγματος, που ορίζει ότι «δεν μπορεί να παραβιαστεί το δικαίωμα του λαού να κατέχει και να φέρει όπλα».
Θηλυκό «γεράκι» εναντίον του «φίλου του Πούτιν»
Ως υπουργός Εξωτερικών, η Κλίντον εθεωρείτο «γεράκι»: υποστήριξε τον πόλεμο των ΗΠΑ στο Ιράκ –μια θέση για την οποία λέει ότι λυπάται τώρα –και ήταν υπέρμαχος της αεροπορικής εκστρατείας στη Λιβύη.
Εχει καλέσει τις ΗΠΑ να αναλάβουν διευρυμένο ρόλο στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής μιας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων και εξοπλισμού των ανταρτών της Συρίας, αν και λέει ότι διαφωνεί με τη δέσμευση χερσαίων δυνάμεων. Υποστηρίζει τον ρόλο των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, θεωρώντας ότι είναι απολύτως απαραίτητος για την ενίσχυση των ευρωπαίων συμμάχων και την αντιμετώπιση της ρωσικής ισχύος.
Ο Τραμπ έχει επικρίνει τον πόλεμο στο Ιράκ και άλλες στρατιωτικές δράσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή. Εχει μιλήσει για στενότερες σχέσεις με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν και θεωρεί ότι πρώτη προτεραιότητα εξωτερικής πολιτικής θα πρέπει να είναι πάντα τα αμερικανικά συμφέροντα. Υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ πληρώνουν πάρα πολλά λεφτά για την άμυνα συμμάχων και ότι οι Ευρωπαίοι και οι Ιάπωνες θα πρέπει να δαπανήσουν περισσότερα για τη δική τους ασφάλεια.
Το δημοσκοπικό 5%-6% που τους χώριζε έχει πέσει στο 3%-4%, δηλαδή μέσα στο περιθώριο του στατιστικού λάθους
Και αν ο Ρεπουμπλικανός διασπάσει το «πύρινο τείχος» της Κλίντον;
Γέρνει υπέρ του Τραμπ η ζυγαριά των δημοσκοπήσεων. Αλλά πόσο; Μεγάλο φαβορί πριν από 10 ημέρες, η Χίλαρι μπαίνει στην τελική ευθεία βλέποντας την ψαλίδα της διαφοράς να κλείνει, ιδίως μετά την αποκάλυψη ότι το FBI άνοιξε πάλι την έρευνα στα απόρρητα e-mails που έβλεπε από ιδιωτικό σέρβερ, χωρίς πρωτόκολλα ασφαλείας, όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών. Ετσι, το δημοσκοπικό 5%-6% που τη χώριζε από τον Τραμπ έχει πέσει στο 3%-4%, δηλαδή μέσα στο περιθώριο του στατιστικού λάθους. Αν εμπιστευθούμε τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η εκστρατεία του Ρεπουμπλικανού μειώνει το χάσμα και έχει περάσει ακόμα και μπροστά (κατά 1-3%) σε ορισμένα από τα γκάλοπ της περασμένης εβδομάδας.
Και αν ο Ρεπουμπλικανός διασπάσει το «πύρινο τείχος» της Κλίντον;
Γέρνει υπέρ του Τραμπ η ζυγαριά των δημοσκοπήσεων. Αλλά πόσο; Μεγάλο φαβορί πριν από 10 ημέρες, η Χίλαρι μπαίνει στην τελική ευθεία βλέποντας την ψαλίδα της διαφοράς να κλείνει, ιδίως μετά την αποκάλυψη ότι το FBI άνοιξε πάλι την έρευνα στα απόρρητα e-mails που έβλεπε από ιδιωτικό σέρβερ, χωρίς πρωτόκολλα ασφαλείας, όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών. Ετσι, το δημοσκοπικό 5%-6% που τη χώριζε από τον Τραμπ έχει πέσει στο 3%-4%, δηλαδή μέσα στο περιθώριο του στατιστικού λάθους. Αν εμπιστευθούμε τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η εκστρατεία του Ρεπουμπλικανού μειώνει το χάσμα και έχει περάσει ακόμα και μπροστά (κατά 1-3%) σε ορισμένα από τα γκάλοπ της περασμένης εβδομάδας.
Ο εθνικός μέσος όρος όλων των δημοσκοπήσεων ευνοεί ακόμη την Κλίντον, με 45,7% έναντι 42,3%. Εμπειροι δημοσκόποι και αναλυτές, όπως ο δρ Σαμ Γουάνγκ, διευθυντής στο Election Consortium του Πανεπιστημίου Πρίνστον, με τον οποίον μίλησε «Το Βήμα», εκτιμούν ότι οι πιθανότητες ευνοούν συντριπτικά νίκη της Χίλαρι Κλίντον. «Σε αυτό το χρονικό σημείο, θα μας προκαλούσε τεράστια έκπληξη αν ο Τραμπ μπορέσει να καλύψει τη διαφορά, πόσω μάλλον να την ξεπεράσει» μας είπε ο δρ Γουάνγκ.
Swing states: πού και πώς κρίνεται η εκλογή
Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ κερδίζονται και χάνονται στις λεγόμενες swing states, τις κρίσιμες αμφίρροπες Πολιτείες, που λόγω πληθυσμού και αριθμού ψήφων στο Κολέγιο των Εκλεκτόρων αποφασίζουν τα πάντα. Ετσι, η λαϊκή ψήφος σε 40 Πολιτείες σχεδόν δεν έχει σημασία. Ολα κρίνονται σε Κολοράντο, Φλόριντα, Αϊόβα, Μίσιγκαν, Νεβάδα, Νιου Χάμσιρ, Βόρεια Καρολίνα, Οχάιο, Πενσιλβάνια, Βιρτζίνια και Γουισκόνσιν.
Στο μοντέλο του δρα Γουάνγκ, με τις αναγωγές από 208 γκάλοπ σε αυτές τις Πολιτείες, η Κλίντον εκλέγεται πρόεδρος με 316 εκλεκτορικές ψήφους, έναντι 222 για τον Τραμπ (όριο για την εκλογή είναι οι 270). Στην αντίστοιχη πρόβλεψη, το RealClearPolitics δίνει 298 εκλέκτορες στην Κλίντον έναντι 240 για τον Τραμπ. Ετσι, ο εκλογικός χάρτης μοιάζει να δείχνει μια ψυχρή, σκληρή πραγματικότητα για τον Τραμπ. Ακόμα και αν κερδίσει σε Οχάιο, Φλόριντα, Βόρεια Καρολίνα, Νεβάδα, Αϊόβα, Αριζόνα και στο μισό Μέιν, ο Τραμπ θα έχει 268 εκλεκτορικές ψήφους –δύο λιγότερες από όσες χρειάζονται για να μπει στον Λευκό Οίκο.
Αυτό είναι το λεγόμενο «Clinton firewall», το «πύρινο τείχος» της Κλίντον, που φαίνεται σχεδόν αδιαπέραστο. Για να έχει πιθανότητες, ο Τραμπ πρέπει να κερδίσει οπωσδήποτε την Πενσιλβάνια (όπου η Κλίντον προηγείται με 47,8% έναντι 44%) ή το Νιου Χάμσιρ (45% Κλίντον – 42% Τραμπ).
Το πιο εντυπωσιακό για τον δρα Γουάνγκ είναι «πόσο σταθερά είναι τα ποσοστά στήριξης του Τραμπ, γύρω στο 41%-42%», ένα «πλαφόν» που διατηρήθηκε ακόμα και μετά τις αποκαλύψεις για το «χουφτο-γκέιτ», το βίντεο όπου ο Τραμπ ακούγεται να κοκορεύεται με χυδαιότητα για τη σεξουαλική επιθετικότητά του. Ο λόγος είναι η μεγάλη πόλωση, και για τον ίδιο λόγο είναι απίθανο να πέσει δραματικά η στήριξη προς την Κλίντον μετά τη νέα έρευνα του FBI.
Στη Φλόριντα, ας πούμε, το 84% των ψηφοφόρων του Τραμπ λένε ότι η Κλίντον πρέπει να μπει στη φυλακή, και το 40% πιστεύει πως είναι «ο Σατανάς». Την ίδια αποστροφή δείχνουν Δημοκρατικοί ψηφοφόροι για τον Τραμπ.
Εχουν αρνητική άποψη και για τους δύο υποψηφίους
«Με τέτοια πόλωση, οι προτιμήσεις πολλών ψηφοφόρων έχουν γίνει προβλέψιμες από τα κοινωνικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους. Ακόμα και οι λεγόμενοι αναποφάσιστοι είναι πιο αποφασισμένοι από όσο συνειδητοποιούν» λέει ο δρ Γουάνγκ.
Πράγματι, το ενδεχόμενο να εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ ο ανεκδιήγητος μεγιστάνας, με πρόγραμμα που χαρακτηρίζεται από ρατσισμό, αυταρχισμό, λαϊκισμό, μισογυνισμό και θρίαμβο της απρέπειας, προκαλεί ανατριχίλα σε πολλούς ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου. Αλλά και η Κλίντον πάσχει από σοβαρά «ζητήματα προσωπικότητας».
Ενας στους δύο Αμερικανούς τη θεωρεί αντιπαθητική, πολωτική, αλαζονική, υποκρίτρια, άμετρα διψασμένη για εξουσία και ύποπτα εξαρτημένη από συμφέροντα.
Σύμφωνα με την Gallup, το 53% των Αμερικανών στο γενικό εκλογικό σώμα έχει αρνητική άποψη για την Κλίντον, και το 63% για τον Τραμπ!
Μπρους Μιρόφ: «Σε κάθε περίπτωση, η πόλωση και ο διχασμός θα κλιμακωθούν»
Για το «φαινόμενο Τραμπ» και τις πιθανότητες να εκλεγεί ηγέτης των ΗΠΑ ο Ρεπουμπλικανός μεγιστάνας μίλησε στο «Βήμα» ο Μπρους Μιρόφ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και συγγραφέας βιβλίων για τις προεδρικές εκλογές.
«Η Χίλαρι Κλίντον εξακολουθεί να έχει σαφές πλεονέκτημα την τελευταία εβδομάδα πριν από την 8η Νοεμβρίου. Αλλά πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν μια τάση υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μικρή διαφορά στο αποτέλεσμα» μας λέει ο Μιρόφ.
«Στην πιο παράξενη προεκλογική περίοδο στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, με δύο υποψηφίους που σπάνε ρεκόρ σε αρνητικές γνώμες από τους ψηφοφόρους, δεν μπορώ να σας κάνω προβλέψεις με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Τα κέρδη του Τραμπ στις δημοσκοπήσεις άρχισαν πριν από την απόφαση του διευθυντή του FBI Τζέιμς Κόμι να ανοίξει ξανά την υπόθεση των e-mails της Κλίντον. Η άνοδός του φαίνεται να οφείλεται σε Ρεπουμπλικανούς οι οποίοι συσπειρώνονται έστω με βαριά καρδιά την τελευταία εβδομάδα γύρω από τον υποψήφιο του κόμματός τους. Αν η τάση προς τον Τραμπ επιβραδυνθεί τα τελευταία 24ωρα, η Κλίντον θα κερδίσει άνετα. Αν συνεχιστεί, η αβεβαιότητα και οι εντάσεις θα αυξηθούν» τονίζει ο Μιρόφ.
«Μια μικρή διαφορά στο αποτέλεσμα θα μπορούσε να έχει επικίνδυνες συνέπειες. Αν η Κλίντον κερδίσει οριακά, οι καταγγελίες του Τραμπ για στημένες εκλογές θα γίνουν σημαία για πολλούς Ρεπουμπλικανούς, και οι οπαδοί του θα εξοργιστούν ακόμα περισσότερο. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, που είναι πιθανό να παραμείνει σε Ρεπουμπλικανικά χέρια, θα προβάλλει ισχυρή αντίσταση σε μια πρόεδρο Κλίντον, από την πρώτη μέρα. Αν κερδίσει με μικρή διαφορά ο Τραμπ, τότε θα εξαγριωθούν οι Δημοκρατικοί και θα κατηγορήσουν το FBI για την ήττα. Σε κάθε περίπτωση, η πόλωση και ο διχασμός θα κλιμακωθούν» εκτιμά ο συνομιλητής μας.
«Οι αμερικανικές οικονομικές και πολιτικές ελίτ φοβούνται μια προεδρία Τραμπ. Αν εκλεγεί εκείνος, οι επιπτώσεις, από το χρηματιστήριο ως την εξωτερική πολιτική, θα είναι σοβαρές. Αν και η Χίλαρι συνεχίζει να είναι το φαβορί, ο Τραμπ θα ανησυχεί σοβαρά τους Δημοκρατικούς ως την τελευταία στιγμή. Είναι τόσο απρόβλεπτος, τόσο ικανός να κάνει τις πιο απροσδόκητες κινήσεις, αψηφώντας προηγουμένως αποδεκτούς κανόνες στην πολιτική. Το μόνο βέβαιο; Σε μια περίοδο κομματικού πολέμου και κυβερνητικής δυσλειτουργίας στην Ουάσιγκτον, ο Τραμπ έχει γίνει ο υποψήφιος των δυσαρεστημένων στη συντηρητική πλευρά του πολιτικού φάσματος. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι υποστηρικτές του είναι ιδιαίτερα θυμωμένοι με το «σύστημα», με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, με την οικονομία. Και είναι πρόθυμοι να τον πιστέψουν όταν λέει πως για τη δική τους αγωνία ευθύνονται κυρίως οι μετανάστες, οι μουσουλμάνοι και οι ασιατικές οικονομικές δυνάμεις. Η αρχική εκλογική βάση του –μεγαλύτεροι σε ηλικία, λιγότερο μορφωμένοι λευκοί, κυρίως άνδρες –έχει διευρυνθεί σαφώς μετά το καλοκαίρι» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
Μπρους Μιρόφ: «Σε κάθε περίπτωση, η πόλωση και ο διχασμός θα κλιμακωθούν»
Για το «φαινόμενο Τραμπ» και τις πιθανότητες να εκλεγεί ηγέτης των ΗΠΑ ο Ρεπουμπλικανός μεγιστάνας μίλησε στο «Βήμα» ο Μπρους Μιρόφ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και συγγραφέας βιβλίων για τις προεδρικές εκλογές.
«Η Χίλαρι Κλίντον εξακολουθεί να έχει σαφές πλεονέκτημα την τελευταία εβδομάδα πριν από την 8η Νοεμβρίου. Αλλά πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν μια τάση υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μικρή διαφορά στο αποτέλεσμα» μας λέει ο Μιρόφ.
«Στην πιο παράξενη προεκλογική περίοδο στη σύγχρονη αμερικανική ιστορία, με δύο υποψηφίους που σπάνε ρεκόρ σε αρνητικές γνώμες από τους ψηφοφόρους, δεν μπορώ να σας κάνω προβλέψεις με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Τα κέρδη του Τραμπ στις δημοσκοπήσεις άρχισαν πριν από την απόφαση του διευθυντή του FBI Τζέιμς Κόμι να ανοίξει ξανά την υπόθεση των e-mails της Κλίντον. Η άνοδός του φαίνεται να οφείλεται σε Ρεπουμπλικανούς οι οποίοι συσπειρώνονται έστω με βαριά καρδιά την τελευταία εβδομάδα γύρω από τον υποψήφιο του κόμματός τους. Αν η τάση προς τον Τραμπ επιβραδυνθεί τα τελευταία 24ωρα, η Κλίντον θα κερδίσει άνετα. Αν συνεχιστεί, η αβεβαιότητα και οι εντάσεις θα αυξηθούν» τονίζει ο Μιρόφ.
«Μια μικρή διαφορά στο αποτέλεσμα θα μπορούσε να έχει επικίνδυνες συνέπειες. Αν η Κλίντον κερδίσει οριακά, οι καταγγελίες του Τραμπ για στημένες εκλογές θα γίνουν σημαία για πολλούς Ρεπουμπλικανούς, και οι οπαδοί του θα εξοργιστούν ακόμα περισσότερο. Η Βουλή των Αντιπροσώπων, που είναι πιθανό να παραμείνει σε Ρεπουμπλικανικά χέρια, θα προβάλλει ισχυρή αντίσταση σε μια πρόεδρο Κλίντον, από την πρώτη μέρα. Αν κερδίσει με μικρή διαφορά ο Τραμπ, τότε θα εξαγριωθούν οι Δημοκρατικοί και θα κατηγορήσουν το FBI για την ήττα. Σε κάθε περίπτωση, η πόλωση και ο διχασμός θα κλιμακωθούν» εκτιμά ο συνομιλητής μας.
«Οι αμερικανικές οικονομικές και πολιτικές ελίτ φοβούνται μια προεδρία Τραμπ. Αν εκλεγεί εκείνος, οι επιπτώσεις, από το χρηματιστήριο ως την εξωτερική πολιτική, θα είναι σοβαρές. Αν και η Χίλαρι συνεχίζει να είναι το φαβορί, ο Τραμπ θα ανησυχεί σοβαρά τους Δημοκρατικούς ως την τελευταία στιγμή. Είναι τόσο απρόβλεπτος, τόσο ικανός να κάνει τις πιο απροσδόκητες κινήσεις, αψηφώντας προηγουμένως αποδεκτούς κανόνες στην πολιτική. Το μόνο βέβαιο; Σε μια περίοδο κομματικού πολέμου και κυβερνητικής δυσλειτουργίας στην Ουάσιγκτον, ο Τραμπ έχει γίνει ο υποψήφιος των δυσαρεστημένων στη συντηρητική πλευρά του πολιτικού φάσματος. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι υποστηρικτές του είναι ιδιαίτερα θυμωμένοι με το «σύστημα», με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, με την οικονομία. Και είναι πρόθυμοι να τον πιστέψουν όταν λέει πως για τη δική τους αγωνία ευθύνονται κυρίως οι μετανάστες, οι μουσουλμάνοι και οι ασιατικές οικονομικές δυνάμεις. Η αρχική εκλογική βάση του –μεγαλύτεροι σε ηλικία, λιγότερο μορφωμένοι λευκοί, κυρίως άνδρες –έχει διευρυνθεί σαφώς μετά το καλοκαίρι» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
