Από μια αναδρομή στο παρελθόν διαπιστώνουμε ότι: η φαυλότητα της εξουσίας και η εξασθένηση του κύρους των θεσμών κυριάρχησαν με αποτέλεσμα οι κρίσεις να επαναλαμβάνονται και σήμερα να εκφράζονται: με τη διόγκωση του δημόσιου τομέα, τη διαφθορά, τη δύσκαμπτη γραφειοκρατία, τα ελλείμματα και το χρέος και την έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών στο κράτος.

Οι πολίτες αυτής της χώρας δεν έπαψαν να έχουν υπερβολικές προσδοκίες. Όπως χαρακτηριστικά τόνιζε ο Βενιαμίν ο Λέσβιος ( Στοιχεία Μεταφυσικής, 1920): Η φύση έχει θέσει όρια προσδοκίας, όχι όμως των Ελλήνων. Οι Έλληνες ούτε στο παρελθόν ούτε και τώρα υπόκεινται στους νόμους της φύσης.

Τις σημερινές προσδοκίες των πολιτών αυτής της χώρας ανέλαβε, με εντολή τους, να τις προσεγγίσει και μάλιστα άμεσα η σημερινή κυβέρνηση.

Οι πολίτες κουρασμένοι από τις φορολογίες, την ανεργία και την εξαφάνιση του κοινωνικού κράτους, σε συνδυασμό με τα αισθήματα δυσαρέσκειας και ταπείνωσης από την υποτιμητική στάση των δανειστών και των εκπροσώπων τους, αναζήτησαν ρωγμή ελπίδας με βάση τη δύναμη της ψήφου τους.

Ως εδώ όλα δικαιολογούνται.

Τώρα πρέπει να αντιμετωπιστεί το συνολικό πρόβλημα της χώρας, που περιλαμβάνει και τις προσδοκίες των πολιτών, με βάση την πραγματικότητα. Όσο το χάσμα μεταξύ προσδοκιών και πραγματικότητας μεγαλώνει, τόσο και η δυστυχία των ανθρώπων εδραιώνεται…

Όπως κάθε πρόβλημα έτσι και αυτό της χώρας υπόκειται σε περιορισμούς και μάλιστα σε περιορισμούς-δεσμεύσεις απέναντι σε κράτη που ανήκουν στην ίδια με το δικό μας συνομοσπονδία, αυτή της Ε.Ε. Κάτι που δεν μπορεί παρά να αποδέχεται και η ελληνική κυβέρνηση.

Η αλήθεια είναι ότι πολλές από τις δεσμεύσεις ίσως να είναι υπερβολικές και πρέπει να βρεθεί τρόπος να μετριαστούν ή και να εξαλειφθούν, σε καμιά περίπτωση όμως δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Στη σημερινή πραγματικότητα οι κυβερνώντες πρέπει να αναδείξουν την πραότητα ως διαπραγματευτική αρετή.

Από τον ορισμό της, η πραότητα είναι αντίθετη της υπεροψίας και του αυταρχισμού και δεν πρέπει να συγχέεται με την μετριοφροσύνη ή την υποχωρητικότητα.

Για να είναι κανείς πράος πρέπει να είναι απλός (όχι προκλητικά απλός). Η απλότητα είναι απαραίτητη προϋπόθεση της πραότητας ή καλύτερα μια προδιάθεση για την πραότητα. Ο περίπλοκος και ο δογματικός άνθρωπος βλέπει παντού συνωμοσίες, διαπλοκές και παγίδες. Και κατά συνέπεια είναι δύσπιστος απέναντι στους άλλους και ανασφαλής προς τον εαυτό του.

Στο σημερινό πολιτικό μας σύστημα κυριαρχούν οι αμφιλεγόμενες θέσεις, η δυσπιστία, η αλαζονεία και η επίδειξη ισχύος, γεγονός που δημιουργεί περιβάλλον ανασφάλειας και αποπροσανατολισμού από την ουσιαστική προσέγγιση του προβλήματος της χώρας.

Οι κυβερνώντες έχουν υποχρέωση να κατανοήσουν και να αναλύσουν τη σημερινή πραγματικότητα και μαζί να υιοθετήσουν την πραότητα για τη δημιουργία διαπραγματευτικού περιβάλλοντος με βάση το επιχείρημα, τη γνώση και το συμφέρον της χώρας. Οι απειλές, η άγονη κριτική και η άγνοια δεν οδηγούν πουθενά παρά μόνο στην απομόνωση της χώρας και την ενίσχυση της παρακμής της.

O κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι καθηγητής -π. Πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

e-mail: cmasalas@cc.uoi.gr