Γιατί το ΚΚΕ επιτέθηκε στον Αρχιεπίσκοπο

Οταν πριν από τρία χρόνια ο Δ. Κουτσούμπας περνούσε –με δική του πρωτοβουλία –το κατώφλι της Αρχιεπισκοπής Αθηνών για να συναντηθεί με τον προκαθήμενο της Ελλαδικής Εκκλησίας Ιερώνυμο, δεν μπορούσε φυσικά να προβλέψει ότι θα άκουγε κάποτε από το στόμα του μύδρους κατά της κομμουνιστικής κοσμοθεωρίας. Τα πυρά του Αρχιεπισκόπου απευθύνονταν προς την κυβέρνηση, όμως «τα σκάγια» πήραν σε ιδεολογικό επίπεδο και το ΚΚΕ, παρά την προσεκτική στάση που τηρεί διαχρονικά έναντι της Εκκλησίας. Η επίσκεψη εκείνη, μάλιστα, ήταν η πρώτη κομμουνιστή ηγέτη στην έδρα της Αρχιεπισκοπής, την πύλη της οποίας δεν είχε περάσει ούτε ο Χαρίλαος Φλωράκης, παρά τις φιλικές σχέσεις που διατηρούσε με τον τότε Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ, συντοπίτη και συμμαθητή του και γνώριμο από την εποχή του αντάρτικου, αν και από διαφορετικά «ταμπούρια» –ο ένας με τον ΕΛΑΣ και ο άλλος με τον ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα.

«Τα κόμματα της Αριστεράς, με τη γνωστή φιλοσοφικο-κοινωνική βιοκοσμοθεωρία του κομμουνιστικού κοσμοειδώλου, όπως γνώρισε τον χωρισμό αυτόν ο καταρρεύσας υπαρκτός σοσιαλισμός στο ανατολικό μπλοκ, που στην ουσία ήταν ο διωγμός της θρησκευτικής πίστεως, ελαύνονται από αποτυχημένα αθεϊστικά ιδεολογήματα και συναντώνται με τα υπόλοιπα κόμματα του νεοφιλελεύθερου χώρου κάτω από τις ντιρεκτίβες της νέας εποχής και της νέας τάξεως» είπε ο κ. Ιερώνυμος ενώπιον των μελών της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, καταγγέλλοντας όσους μιλούν –μεταξύ αυτών είναι και το ΚΚΕ –για χωρισμό Εκκλησίας και Κράτους επικαλούμενοι «δήθεν προοδευτικά συνθήματα». «Οι αντιλήψεις, όμως, περί χωρισμού είναι του περασμένου αιώνα και γεννήθηκαν κάτω από μισαλλόδοξο αντιθρησκευτικό και αντικληρικαλιστικό λαϊκιστικό πνεύμα που δεν συμβιβάζεται με τις σημερινές πολιτειακές και θρησκευτικές αντιλήψεις» τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος.

Οι δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου προκάλεσαν την αντίδραση του Περισσού, ο οποίος σχολίασε ότι «παραπέμπουν περισσότερο σε σκοτεινές περιόδους του τόπου και αποτελούν ανιστόρητες αναφορές, επηρεασμένες από πρωτόγονο αντικομμουνισμό». «Πρόκειται για απλουστευτικές μεταφυσικές προσεγγίσεις και προσπάθεια να ταυτιστεί ο σοσιαλισμός, η κοσμοθεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού, ακόμη και αστικοί εκσυγχρονισμοί, όπως ο χωρισμός Κράτους – Εκκλησίας, που έχουν πραγματοποιηθεί εδώ και χρόνια σε άλλες χώρες, με τον κοσμοπολιτισμό του κεφαλαίου, το νεοφιλελευθερισμό κ.λπ.» αναφερόταν στη σχετική ανακοίνωση, ενώ οι βολές του κόμματος συμπεριέλαβαν και το κυβερνών κόμμα, το οποίο «με ανεύθυνο τρόπο άνοιξε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα». Το ΚΚΕ έκανε λόγο για «επικίνδυνη διολίσθηση, προσπάθεια διαίρεσης του λαού μας, με βάση τις ιδεολογικές, πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις του καθενός», ενώ επανέφερε την πάγια θέση του για διαχωρισμό εξουσιών Κράτους και Εκκλησίας στην εκπαίδευση, στα περιουσιακά της Εκκλησίας, στις τελετουργικές διαδικασίες σε δημόσιους θεσμούς, στον πολιτικό γάμο, στην πολιτική κηδεία, στην ονοματοδοσία παιδιών, στη δυνατότητα αποτέφρωσης νεκρών κ.λπ.

Το ΚΚΕ ουδέποτε κατέφυγε στον αντικληρικαλισμό, ενώ οι δεσμοί του ιδιαίτερα με τον λαϊκό κλήρο αλλά και με μέρος της ιεραρχίας της Εκκλησίας σφυρηλατήθηκαν σε σκληρές ιστορικές περιόδους, όπως η περίοδος της Εθνικής Αντίστασης (1941-44). Ο τότε ηγέτης του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης δεν θα διστάσει να γράψει στον «Ριζοσπάστη» τον Σεπτέμβριο 1945 για την Ορθοδοξία ότι «ιδεολογικά-πνευματικά ανταποκρίνεται σε μια νοοτροπία λαϊκή, σ’ έναν εσωτερικό ψυχικό δεσμό που ο ευρωπαίος κοσμοπολίτης ονομάζει «ανατολίτικο πνεύμα» και ο ξεπεσμένος και έκφυλος Λεβαντίνος περιφρονεί, μα που συγκεντρώνει και εκφράζει εσωτερική λαϊκή ενότητα και εκδηλώνει ανώτερα ιδεώδη και χαρίσματα». Οι δεσμοί αυτοί διερράγησαν την περίοδο του Εμφυλίου και του μετεμφυλιακού μισαλλόδοξου κράτους. Αλλά, ανεξαρτήτως ιστορικών περιόδων, οι ιδεολογικές διαχωριστικές γραμμές παρέμεναν σταθερές και αδιαμφισβήτητες και από τις δυο πλευρές. Αυτό δεν εμπόδισε το ΚΚΕ να δηλώνει δημοσίως τον σεβασμό του προς το θρησκευτικό συναίσθημα του λαού και τις παραδόσεις του. Οι πρόσφατες δηλώσεις του κ. Ιερωνύμου, πάντως, προκάλεσαν ιδεολογικό «ανασκούμπωμα» στον Περισσό, ο οποίος δεν άφησε να περάσουν ασχολίαστες και δεν πρόκειται να κάνει πίσω από το αίτημά του για διαχωρισμό εξουσιών, ζητήματα τα οποία αναμένεται να θέσει και στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης.

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ
Ο Χαρίλαος Φλωράκης είχε επισκεφθεί το Αγιον Ορος, ενώ οι μοναχοί της Μονής Σιμωνόπετρας τέλεσαν μετά τον θάνατό του τρισάγιο. Ομως και από την άλλη πλευρά υπήρξαν κινήσεις καλής θέλησης, παρά το ιδεολογικό χάσμα που τους χωρίζει, όταν το 2004 ο τότε Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος επισκέφθηκε τον Περισσό και συνάντησε την Αλέκα Παπαρήγα.