Η δεύτερη πυρηνική δοκιμή της Βόρειας Κορέας μέσα στο 2016 και η πέμπτη από το 2006 κατέληξε –όπως ήταν αναμενόμενο –σε απόφαση των Ηνωμένων Εθνών για επιβολή νέων κυρώσεων στη χώρα, αλλά και στην επακόλουθη περιφρόνησή της από την Πιονγκγιάνγκ. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν ειδικοί, ίσως έχει έρθει η ώρα να αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο η Ουάσινγκτον και οι άλλοι μεγάλοι διεθνείς παίκτες διαπραγματεύονται με το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν, ο οποίος δεν είναι απλώς «γραφικός», όπως παρουσιάζεται στη Δύση, αλλά επικίνδυνος. Είναι πλέον σαφές ότι θέλει να αναπτύξει ένα αξιόπιστο πυρηνικό αποτρεπτικό σύστημα και να αναγνωριστεί η Βόρεια Κορέα ως πυρηνική δύναμη, κάτι που μεταξύ άλλων θα ενισχύσει την εσωτερική νομιμότητα του καθεστώτος.
Οπως εκτιμάται, η βόμβα ήταν ισχύος δέκα κιλοτόνων –η μεγαλύτερη έως σήμερα –και το καθεστώς υποστήριξε ότι επρόκειτο για πυρηνική κεφαλή που θα μπορούσε να τοποθετηθεί σε πύραυλο. «Ο Ομπάμα προσπαθεί σκληρά να αρνηθεί το στρατηγικό στάτους της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Κορέας ως επίσημης πυρηνικής δύναμης, αλλά είναι τόσο ανόητη αντίδραση, όσο το να προσπαθείς να κρύψεις τον ήλιο με την παλάμη σου» δήλωσε εκπρόσωπος του βορειοκορεατικού υπουργείου Εξωτερικών. «Οι φίλοι του Ομπάμα, που ως σήμερα μιλούν για χωρίς νόημα κυρώσεις, είναι αστείοι, όταν η πολιτική της «στρατηγικής υπομονής» έχει αποτύχει και είναι έτοιμοι να τα μαζέψουν και να φύγουν» συμπλήρωσε.
Είναι αλήθεια ότι η ήδη απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα Βόρεια Κορέα δεν έχει πολλά να χάσει από μια σειρά επιπλέον κυρώσεων. Αντίθετα, σε μια περιφέρεια με ευαίσθητες γεωπολιτικές ισορροπίες, έχει πολλά να κερδίσει με το να συνεχίζει να αναπτύσσει το πυρηνικό της οπλοστάσιο, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα. Ο Σίγκφριντ Χέκερ, ειδικός στο πυρηνικό πρόγραμμα της Βορείου Κορέας, εκτιμά ότι ως το τέλος του 2016 το καθεστώς θα διαθέτει υλικό που επαρκεί για περίπου 20 πυρηνικές κεφαλές και την ικανότητα να κατασκευάζει περίπου επτά νέες κεφαλές τον χρόνο.
Βαν Τζάκσον, καθηγητής στο Κέντρο Μελετών Ασφαλείας Ασίας – Ειρηνικού
«Οι Κινέζοι μπορούν αλλά δεν θέλουν να πιέσουν»
«Η Κίνα είναι ο μοναδικός παίκτης που μπορεί να έχει πραγματική επιρροή στη Βόρεια Κορέα, αλλά και ο λιγότερο πρόθυμος να της ασκήσει πιέσεις για τα πυρηνικά» είπε στο «Βήμα» ο Βαν Τζάκσον, καθηγητής στο Κέντρο Μελετών Ασφαλείας Ασίας – Ειρηνικού (Asia–Pacific Center for Security Studies) στη Χαβάη, συνεργάτης του Κέντρου για τη Νέα Αμερικανική Ασφάλεια (CNAS) στην Ουάσιγκτον και συγγραφέας του βιβλίου «Rival Reputations: Coercion and Credibility in US -North Korea Relations» (Cambridge University Press, 2016).
«Οι Κινέζοι μπορούν αλλά δεν θέλουν να πιέσουν»
«Η Κίνα είναι ο μοναδικός παίκτης που μπορεί να έχει πραγματική επιρροή στη Βόρεια Κορέα, αλλά και ο λιγότερο πρόθυμος να της ασκήσει πιέσεις για τα πυρηνικά» είπε στο «Βήμα» ο Βαν Τζάκσον, καθηγητής στο Κέντρο Μελετών Ασφαλείας Ασίας – Ειρηνικού (Asia–Pacific Center for Security Studies) στη Χαβάη, συνεργάτης του Κέντρου για τη Νέα Αμερικανική Ασφάλεια (CNAS) στην Ουάσιγκτον και συγγραφέας του βιβλίου «Rival Reputations: Coercion and Credibility in US -North Korea Relations» (Cambridge University Press, 2016).
Πόσο ανεπτυγμένο είναι το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας και γιατί η πέμπτη πυρηνική δοκιμή της χαρακτηρίστηκε πιο σημαντική από τις προηγούμενες;
«Είναι αρκετά ανεπτυγμένο ώστε να μπορεί να εξαπολύει πραγματικές επιθέσεις με πυρηνικές βόμβες, αλλά όχι με εξελιγμένη τεχνολογία για την εκτόξευσή τους. Η ανησυχία τώρα είναι ότι η Βόρεια Κορέα είναι πολύ κοντά –και έχει πιθανώς επιτύχει –στο να κατασκευάσει μικρού μεγέθους πυρηνικές κεφαλές, οι οποίες θα μπορούν να τοποθετηθούν σε πυραύλους. Κάνουν τόσο πολλές δοκιμές σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, ακριβώς για να μπορέσουν να διασφαλίσουν την ικανότητα να στοχεύσουν και να απειλήσουν άλλους προτού εκείνοι είναι σε θέση να κάνουν οτιδήποτε για να τους σταματήσουν. Η πέμπτη δοκιμή είναι σημαντική, γιατί κλείνει οριστικά τη συζήτηση για τον σκοπό των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας: δεν πρόκειται για ένα διαπραγματευτικό χαρτί αλλά ένα στρατηγικό πλεονέκτημα. Πρακτικά, η αποπυρηνικοποίηση της χώρας είναι πλέον αδύνατη».
Πώς έχει αντιδράσει μέχρι στιγμής η διεθνής κοινότητα; Ποιες χώρες διστάζουν να λάβουν μέτρα φοβούμενες την αποσταθεροποίηση του βορειοκορεατικού καθεστώτος;
«Η διεθνής κοινότητα συμφωνεί ως προς την ανάγκη καταδίκης της παραβίασης των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, αλλά δεν έχει προχωρήσει σε σοβαρή δράση. Αν δεν καταφύγει σε κάποια μορφή ισχύος ή ανάσχεσης, οι δοκιμές και η ανάπτυξη των όπλων απλώς θα συνεχιστούν. Η Κίνα ανησυχεί περισσότερο ότι η υπερβολική πίεση προς τη Βόρεια Κορέα θα την αποσταθεροποιήσει. Η Κίνα δεν θέλει να περάσει τα σύνορά της ένας μεγάλος αριθμός βορειοκορεατών προσφύγων. Επίσης, αντιμετωπίζει τη Βόρεια Κορέα ως στρατηγικό αντίβαρο στη συμμαχία ΗΠΑ – Νότιας Κορέας. Αλλά ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι η Κίνα δεν θέλει να γίνει στόχος των πυραύλων της Βόρειας Κορέας. Τώρα, οι πύραυλοι του καθεστώτος στοχεύουν τη Νότια Κορέα, την Ιαπωνία και αμερικανικές βάσεις. Η Κίνα είναι ευχαριστημένη με αυτή την κατάσταση και δεν θέλει να κάνει οτιδήποτε που θα καθιστούσε στόχο το Πεκίνο. Αυτή η στάση έχει σημαντικές συνέπειες επειδή η Κίνα, ο παίκτης που είναι λιγότερο πρόθυμος να ασκήσει πιέσεις στη Βόρεια Κορέα, είναι και ο παίκτης που μπορεί να έχει πραγματική επιρροή στο καθεστώς».
Λύση
Συνεργασία ΗΠΑ – Κίνας
Οπως υποστηρίζουν αναλυτές, το πυρηνικό μονοπάτι της Πιονγκγιάνγκ δεν πρόκειται να αλλάξει παρά μόνο με μια νέα πολιτική προσέγγιση ή με μια υψηλής επικινδυνότητας απόφαση για χρήση στρατιωτικής ισχύος. Ο γεωστρατηγικός ανταγωνισμός ΗΠΑ και Κίνας δυσκολεύει την κατάσταση. Με το Πεκίνο να μην έχει καμία διάθεση να λάβει μέτρα που θα μεταβάλλουν την ισορροπία ισχύος στην περιοχή, η υποστήριξή της προς τη Βόρεια Κορέα λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στη συμμαχία ΗΠΑ – Νότιας Κορέας – Ιαπωνίας. Ειδικοί λένε ότι μόνο μέσω της προσέγγισης Ουάσιγκτον – Πεκίνου μπροστά σε μια κοινή απειλή θα μπορούσε να σημειωθεί πρόοδος. ΗΠΑ, Νότια Κορέα και Κίνα θα πρέπει να προχωρήσουν σε συντονισμένες κινήσεις «που θα στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στον Κιμ Γιονγκ Ουν ότι και οι τρεις χώρες είναι διατεθειμένες να συνεργαστούν σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών με στόχο την αντικατάσταση της ηγεσίας στη Βόρεια Κορέα με μια που θα είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε αποπυρηνικοποίηση» έγραψε στην εφημερίδα «Guardian» ο Σκοτ Σνάιντερ, συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Council on Foreign Relations (Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων).
Συνεργασία ΗΠΑ – Κίνας
Οπως υποστηρίζουν αναλυτές, το πυρηνικό μονοπάτι της Πιονγκγιάνγκ δεν πρόκειται να αλλάξει παρά μόνο με μια νέα πολιτική προσέγγιση ή με μια υψηλής επικινδυνότητας απόφαση για χρήση στρατιωτικής ισχύος. Ο γεωστρατηγικός ανταγωνισμός ΗΠΑ και Κίνας δυσκολεύει την κατάσταση. Με το Πεκίνο να μην έχει καμία διάθεση να λάβει μέτρα που θα μεταβάλλουν την ισορροπία ισχύος στην περιοχή, η υποστήριξή της προς τη Βόρεια Κορέα λειτουργεί ως αντιστάθμισμα στη συμμαχία ΗΠΑ – Νότιας Κορέας – Ιαπωνίας. Ειδικοί λένε ότι μόνο μέσω της προσέγγισης Ουάσιγκτον – Πεκίνου μπροστά σε μια κοινή απειλή θα μπορούσε να σημειωθεί πρόοδος. ΗΠΑ, Νότια Κορέα και Κίνα θα πρέπει να προχωρήσουν σε συντονισμένες κινήσεις «που θα στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα στον Κιμ Γιονγκ Ουν ότι και οι τρεις χώρες είναι διατεθειμένες να συνεργαστούν σε επίπεδο μυστικών υπηρεσιών με στόχο την αντικατάσταση της ηγεσίας στη Βόρεια Κορέα με μια που θα είναι πρόθυμη να προχωρήσει σε αποπυρηνικοποίηση» έγραψε στην εφημερίδα «Guardian» ο Σκοτ Σνάιντερ, συνεργάτης της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Council on Foreign Relations (Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων).
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
