Σχέδιο με βαθιές τσέπες

Ημέρες Χριστουγέννων και η κυβερνητική εκπρόσωπος Ολγα Γεροβασίλη δήλωνε σε ένα ραδιόφωνο: «Με πολλά ΜΜΕ έχουμε διαφωνίες στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη δημοσιογραφία».

Ευτυχώς, προσθέτω εγώ. Αν δεν απατώμαι, η μόνη χώρα όπου η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ έχουν την ίδια αντίληψη για τη δημοσιογραφία είναι η Βόρεια Κορέα.

Στη δημοκρατική Ευρώπη κάτι τέτοιο είναι αδιανόητο έστω και να λεχθεί. Διότι στα μέρη μας οι κυβερνήσεις δεν έχουν καμία αντίληψη για τη δημοσιογραφία. Ούτε αυτήν, ούτε την άλλη. Γενικώς, δεν τους πέφτει λόγος.

Αυτό προφανώς δεν συμβαδίζει με τη δραστηριότητα μιας μερίδας ακτιβιστών της Αριστεράς, δημοσιογράφων και μη, που γενικώς παραδίδουν μαθήματα στην κοινωνία, συμπεριλαμβανομένου και του Τύπου.

Το φαινόμενο στην Ελλάδα ξεκίνησε με την «Ελευθεροτυπία» της δεκαετίας του ’70, επεκτάθηκε σε άλλα έντυπα και γνώρισε ημέρες δόξης με το Διαδίκτυο.

Για πρώτη φορά, δημοσιογράφοι και έντυπα, αντί να κάνουν όσο καλύτερα μπορούν τη δουλειά τους, έκριναν και συνήθως κατέκριναν άλλους δημοσιογράφους και άλλα έντυπα. Το ζητούμενο για αυτούς δεν είναι να οικοδομήσουν τη δική τους αξιοπιστία αλλά να υποσκάψουν την αξιοπιστία των άλλων.

Το σχέδιο είναι βασικά πολιτικό –αλλά έχει και βαθιές τσέπες…

Πίσω από αυτή τη δραστηριότητα κρύβεται ένας ιδεοληπτικός βολονταρισμός, σύμφωνα με τον οποίο ο κόσμος δεν είναι όπως φαίνεται αλλά όπως θέλουμε να τον βλέπουμε. Αφού λοιπόν τα ΜΜΕ μεταφέρουν έναν κόσμο που δεν μας αρέσει ή που μας ενοχλεί, δεν φταίει η πραγματικότητα αλλά εκείνοι που δεν βλέπουν τον κόσμο όπως τον βλέπουμε εμείς. Βαράτε τους!…

«Venceremos!» πανηγύριζε η «Αυγή» την επομένη των ισπανικών εκλογών –όπου οι «νικητές» βγήκαν τρίτοι με οκτώ μονάδες διαφορά από τον πρώτο. Μια δημοσιογραφική αντίληψη με την οποία μάλλον δεν θα διαφωνούσε η κυβέρνηση.

Πιο ωμά αλλά και πιο ειλικρινά, ο Χ. Φλωράκης είχε δηλώσει κάποτε ότι «είδηση είναι αυτό που συμφέρει το κόμμα».

Η Αριστερά δεν έχει μετακινηθεί ουσιαστικά από το δόγμα αυτό, παρ’ όλο που τώρα η πολιτική σκοπιμότητα έχει αμπαλαριστεί σε μια γενικότερη και συχνά αχρεία επίθεση εναντίον όσων «τα λένε όπως δεν μας συμφέρουν».

Και συλλογίζεται το μυαλό τους: αφού όσα λένε δεν συμφέρουν εμάς, τότε σίγουρα συμφέρουν κάποιους άλλους.

Ποιους; Εδώ είναι το δεύτερο σκέλος του παραμυθιού πασπαλισμένο με λίγη ταξική σαντιγί: συμφέρουν το σύστημα, τη διαπλοκή, τους ολιγάρχες (πρόσφατο φρούτο…).

Η διασύνδεση είναι απλοϊκή και προφανώς αναπόδεικτη.

Αφενός ουδείς γνωρίζει ποια είναι τα εμπλεκόμενα «συμφέροντα», ούτε τι ακριβώς τα συμφέρει, ώστε να τεκμηριωθεί η εξυπηρέτησή τους –είναι ασύλληπτη η τερατολογία που συνοδεύει τέτοιου είδους φανταστικές κατασκευές.

(Προσφάτως διάβασα ότι «Το Βήμα» επιδιώκει –και μάλιστα για τρίτη φορά! –την παλινόρθωση της μοναρχίας επειδή δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του τέως βασιλιά. Πράγμα το οποίο λογικά σημαίνει πως όταν το 2010 μοιράζαμε το «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» θέλαμε να εγκαθιδρύσουμε… τη δικτατορία του προλεταριάτου!)

Αφετέρου και επειδή η σχέση εξυπηρέτησης δεν μπορεί να τεκμηριωθεί, καταλήγουμε σε ένα σορολόπ παραλογισμού του τύπου «τα ΜΜΕ εκφράζουν συμφέροντα, άρα όσα λένε δεν είναι παρά τα συμφέροντα που εκφράζουν».

(Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια έναν προπονητή επαρχιακής ομάδας που εισέβαλε στον ΔΟΛ έπειτα από ένα δημοσίευμα της «Ομάδας» φωνάζοντας: «Γιατί με πολεμάει ο Λαμπράκης;»)

Η ουσία όμως είναι μία. Οτι στη δημοκρατία η κυβέρνηση (και η πολιτική γενικότερα) είναι υποχρεωμένη να μοιράζεται τον δημόσιο χώρο με πολλά άλλα κέντρα επιρροής –την οικονομική εξουσία, τον Τύπο, τις ανεξάρτητες αρχές, τη Δικαιοσύνη, τα συνδικάτα, τις ομάδες πίεσης κ.λπ.

Είτε της αρέσει είτε όχι. Είτε τη συμφέρει είτε όχι. Είτε συμφωνεί με τον τρόπο που οι άλλοι αντιλαμβάνονται τη δουλειά τους είτε όχι.

Τόσο απλό. Τα υπόλοιπα θα ήταν μόνο γραφικά, αν δεν ήταν ιδιαιτέρως επικίνδυνα.