Οι Κάννες είναι γνωστές για το Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Πολύ φοβούμαι ότι πλέον θα περάσουν στην ιστορία και ως σκηνικό της ταινίας καταστροφής «Η Ανατροπή του Γιώργου».
Διότι αν είναι αλήθεια ότι στις Κάννες αποκαθηλώθηκε εκ των πραγμάτων ο εκλεγμένος πρωθυπουργός μιας χώρας, είναι εξίσου αλήθεια πως ο ίδιος οδήγησε τη χώρα του σε ένα αδιέξοδο από το οποίο μόνο με τη θυσία του πρωθυπουργού της μπορούσε να βγει.
Τόσο απλό. Και όλα τα υπόλοιπα είναι ιστορίες για αγρίους.
Τα ρεπορτάζ των «Financial Times» και οι αποκαλύψεις του Τίμοθι Γκάιτνερ (ο οποίος ήταν τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ) μπορεί να μη λένε κάτι που δεν γνωρίζαμε, αλλά στοιχειοθετούν με απόλυτη ασφάλεια κάτι το οποίο ήταν ήδη γνωστό: ότι για έναν περίπου χρόνο (από το καλοκαίρι του 2011 έως το καλοκαίρι του 2012) η Ελλάδα βρέθηκε ουσιαστικά εκτός ευρώ.
Κι ότι η παραμονή της κρίθηκε σε δύο διαδοχικές φάσεις:
  • Πρώτα τον Νοέμβριο 2011 με την αποτροπή του δημοψηφίσματος και τον σχηματισμό της κυβέρνησης Παπαδήμου.
  • Υστερα το καλοκαίρι 2012 με την απόφαση κυρίως της Ανγκελα Μέρκελ να δώσει μια «δεύτερη ευκαιρία» στην τρικομματική (τότε) κυβέρνηση Σαμαρά.
Τελικά, δηλαδή, η Ελλάδα παρέμεινε στο ευρώ μόνο για δύο λόγους.

Πρώτον, επειδή κρίθηκε ότι η εκδίωξή της (που επεδίωκε σαφώς ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε) περιείχε έναν κίνδυνο γενικότερης αβεβαιότητας, ο οποίος τρόμαξε πρώτα τους Αμερικανούς κι ύστερα την ίδια τη Μέρκελ.

Δεύτερον, επειδή οι πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό της Ελλάδας δημιούργησαν την κρίσιμη στιγμή μια αίσθηση ασφάλειας στους Ευρωπαίους.
Εκ των υστέρων λοιπόν και με απόλυτη γνώση των δεδομένων, η στάση του Γ. Παπανδρέου πριν από τη συνάντηση των Καννών γεννάει τεράστια ερωτήματα.
  • Γνώριζε ή είχε συναίσθηση του κινδύνου να βρεθεί η Ελλάδα εκτός ευρώ όταν ανακινούσε το θέμα του δημοψηφίσματος;
  • Αντιλήφθηκε ότι το δημοψήφισμα θα εκλαμβανόταν ως μια κίνηση ρήξης από εκείνους που επεδίωκαν τη ρήξη;
  • Είχε συνειδητοποιήσει ότι το δημοψήφισμα μπορούσε να εξελιχθεί στο σκοινί που θα επέτρεπε στους Ευρωπαίους να εκτελέσουν αζημίως τη χώρα της οποίας ήταν πρωθυπουργός;
  • Κατάλαβε ότι η αποφυγή της ρήξης, άρα η εγκατάλειψη του δημοψηφίσματος, περνούσε πλέον αναγκαστικά από τη δική του απομάκρυνση; Οτι δεν μπορούσαν να τον θεωρούν πλέον αξιόπιστο συνομιλητή;
Πέρα από τις ανοησίες περί ανατροπής που ανακυκλώνουν οι πολιτικοί φίλοι του πρώην πρωθυπουργού, σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα δεν έχει δοθεί (έως τώρα) καμία πειστική απάντηση.
Στο βιβλίο που έχω γράψει για την περίοδο αυτή («Ο Ψυχρός Εμφύλιος», εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2012) διατύπωσα την υπόθεση ότι το δημοψήφισμα ήταν ουσιαστικά ένας διπλός αλλά κακοσχεδιασμένος εκβιασμός (και προς τα έξω και προς τα μέσα), με αποκλειστικό σκοπό να ανακτήσει η κυβέρνηση την πρωτοβουλία των κινήσεων και να διατηρηθεί στην εξουσία.
Εως τώρα δεν έχω συναντήσει κανένα στοιχείο που να αντικρούει αυτήν την ερμηνεία –ούτε απ’ όσα φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα «Το Βήμα».
Αντιθέτως, το μένος της παπανδρεϊκής πλευράς εναντίον όσων δεν επέτρεψαν (κατ’ αυτούς) να ευοδωθεί ο εκβιασμός μάλλον συνηγορεί ότι αυτό ακριβώς είχαν στο μυαλό τους.
Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση η επιτυχία του εκβιασμού ήταν συνώνυμο εθνικής καταστροφής: η χώρα βρέθηκε με ενάμισι πόδι έξω από το ευρώ.
Και ως εκ τούτου, όσοι απέτρεψαν την εθνική καταστροφή δεν γίνεται σε καμία περίπτωση να ελέγχονται γιατί απέτυχε ο εκβιασμός που την καθιστούσε αναπόφευκτη.

Ποιος αποφασίζει;
O υποψήφιος του ΣΥΡΙΖΑ για την Αθήνα ανακοίνωσε μια λύση για τις διαδηλώσεις: Να αποφασίζουν οι ίδιοι οι διαδηλωτές αν θα κλείσουν τους δρόμους!.. Η μέθοδος είναι βελτιωμένη σε σχέση με παλαιότερη πρόταση του ιδίου, σύμφωνα με την οποία η λύση είναι να γίνει κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ, διότι τότε ουδείς θα αισθάνεται την ανάγκη να διαδηλώσει.
Ακόμη όμως κι η νέα εκδοχή παρουσιάζει προβλήματα.

Πρώτον, πώς θα αποφασίζουν τι θα κάνουν οι διαδηλωτές; Θα ψηφίζουν, θα τραβάνε κλήρο ή θα πλακώνονται;

Δεύτερον, αν για τους δρόμους αποφασίζουν οι διαδηλωτές, τότε τι μένει να κάνουν οι περίοικοι, οι διερχόμενοι και όσοι πάνε στη δουλειά τους;
Υποθέτω να διαδηλώνουν εναντίον των διαδηλωτών!

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ