Το Βυζάντιο και ο ελληνικός πολιτισμός ως αδιαίρετη ενότητα στις ΗΠΑ

Αν οι Αμερικανοί βλέπουν την έκθεση για το Βυζάντιο, που οργανώνεται στο Μουσείο Γκέτι του Λος Αντζελες και στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον ως παρουσίαση έργων τέχνης, η ελληνική πλευρά έχει έναν άλλο, εντελώς διαφορετικό στόχο: Την ανάδειξη της ιστορίας του Βυζαντίου και της συνέχειάς του μέσα από τον ελληνικό πολιτισμό.

Αυτό επισήμανε η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την έγκριση επιπλέον αριθμού έργων, προκειμένου να προστεθούν στα ήδη 300 περίπου, που θα εκτεθούν στις δύο αμερικανικές πόλεις αλλά και για το αίτημα κινηματογράφησης βυζαντινών αρχαιολογικών χώρων και πόλεων. «Στόχος μας είναι να προβληθεί η Ελλάδα και ο Βυζαντινός Πολιτισμός», είπε η κυρία Μενδώνη, προσθέτοντας: «Στη δική μας προσέγγιση της έκθεσης περιλαμβάνεται και η ανάδειξη της ιστορίας των βυζαντινών πόλεων που άνθησαν στον καθαρά ελλαδικό χώρο».

Δύο ταινίες λοιπόν, μία από την Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον και άλλη μία από την ελληνική αρχαιολογική υπηρεσία, με διαφορετική οπτική η καθεμιά θα προβάλλονται κατά τη διάρκεια της έκθεσης «Heaven and Earth Art of Byzantium from Greek Collections» και στις δύο αμερικανικές πόλεις, στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων.

Η Εθνική Πινακοθήκη της Ουάσιγκτον ζήτησε να κάνει γυρίσματα στη Μονή Οσίου Λουκά, στην Παντάνασσα του Μυστρά, στην κοιλάδα του Ευρώτα, στην Θεσσαλονίκη και φυσικά στην Μονή Δαφνίου, η οποία όμως είναι σε διαδικασία αναστήλωσης. Φυσικά δεν υπάρχει καμία αντίρρηση ούτε γι΄ αυτήν την περίπτωση, δεδομένου μάλιστα ότι η κινηματογράφηση των εργασιών στη Μονή Δαφνίου μπορεί να είναι σημαντική για την ανάδειξη των επεμβάσεων, που γίνονται στα ελληνικά μνημεία. Σε έξι πόλεις, την Αθήνα, την Θεσσαλονίκη, τους Φιλίππους, την Καστοριά, το Μυστράς και την Νέα Αγχίαλο θα γίνει εξάλλου η κινηματογράφηση για την ελληνική ταινία.

Δύο θα είναι και τα βιβλία που θα συμπληρώνουν την έκθεση, το ένα ο κατάλογός της ενώ το δεύτερο θα αναφέρεται στις βυζαντινές πόλεις της Αυτοκρατορίας στον ελλαδικό χώρο. Επιπλέον θα παρουσιαστεί μία έκθεση ζωγραφικής ελλήνων καλλιτεχνών που εμπνέονται από το Βυζάντιο, επίσης, συνέδρια, ομιλίες που θα διεξαχθούν στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Χάρβαρντ και άλλες εκδηλώσεις.

Όσον αφορά τα επιπλέον έργα που θα σταλούν για την έκθεση στις ΗΠΑ είναι στο σύνολό τους 37, δηλαδή 14 από κρατικά μουσεία ή εφορείες αρχαιοτήτων και τα υπόλοιπα από ιδιωτικά μουσεία και ιδρύματα. Συγκεκριμένα: Η μαρμάρινη κεφαλή της Αφροδίτης από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ένα έργο του 1^ου μ.Χ. αιώνα στο οποίο χαράχθηκε μεταγενέστερα ένας χριστιανικός σταυρός. Πέντε νομίσματα από το Νομισματικό Μουσείο, 4 έργα από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού (εικόνες και φιαλίδια), ένα πορτρέτο ποιητή από τη Σπάρτη, 2 γυάλινα μυροδοχεία και ένα χάλκινο καντήλι από την Πάτρα.

Επίσης από το Μουσείο Μπενάκη, που είναι συνδιοργανωτής της έκθεσης με το υπουργείο Πολιτισμού, προέρχονται 8 έργα (ψηφιδωτό, ασημένιος εκκλησιαστικός δίσκος, τρίπτυχο, λειτουργικός «αέρας», χάλκινη κανάτα, ενώτια, βραχιόλα και εικόνες).Από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, ένα χρυσό περιδέραιο του 4^ου αιώνα από την Κύπρο, από το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (ενώτια), από την Εθνική Πινακοθήκη (εικόνα με Σταύρωση του Ανδρέα Παβία), από Εθνική Βιβλιοθήκη οκτώ χειρόγραφοι κώδικες, από την Δημοτική Βιβλιοθήκη Λευκάδας εικόνα με την Κοίμηση της Θεοτόκου και από το Ίδρυμα Τοσίτσα, κανδήλα και πολυκάνδαλο.

Σημειώνουμε ότι η έκθεση θα παρουσιαστεί από 6 Οκτωβρίου 2013 ως 2 Μαρτίου 2014 στη Εθνική Πινακοθήκη και από 9 Απριλίου ως 25 Αυγούστου 2014 Μουσείο Γκέτι.