Δεν λένε όλη την αλήθεια όσοι –στελέχη του ΔΝΤ ή φίλοι του ΔΝΤ –παραδέχονται ότι το Ταμείο έπεσε έξω στους «υπολογισμούς» του για το ελληνικό πρόγραμμα.
Διότι η ωμή αλήθεια είναι ότι το ΔΝΤ έπεσε έξω στο πρόγραμμα. Οταν η βασικότερη παραδοχή για τον σχεδιασμό ενός προγράμματος αποδεικνύεται εντελώς αβάσιμη, τότε το ίδιο το πρόγραμμα καταρρέει. Τόσο απλό.
Ακόμη περισσότερο που η αποτυχία του ΔΝΤ να προσδιορίσει σωστά τους λεγόμενους «δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές» δεν είναι υπόθεση «λανθασμένου υπολογισμού» –όπως ισχυρίζονται όσοι θέλουν να την υποβαθμίσουν… Δεν πρόσθεσε δηλαδή κάποιος λάθος αριθμούς, ούτε έβγαλε λάθος άθροισμα.
Οι «πολλαπλασιαστές» είναι η βασική παραδοχή στην οποία στηρίζεται ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής. Διότι δι’ αυτών προσδιορίζονται και προεξοφλούνται οι επιπτώσεις της προσαρμογής στην οικονομία, άρα τα όρια της προσαρμογής.
Αν λοιπόν η βασική παραδοχή είναι λάθος, τότε είναι λάθος ολόκληρο το πρόγραμμα.
Ακόμη περισσότερο που στη δική μας περίπτωση δεν είναι το πρώτο αλλά το δεύτερο λάθος που ομολογεί δημοσίως το ΔΝΤ. Το πρώτο αφορούσε τη βιωσιμότητα του χρέους.
Εχουμε, με άλλα λόγια, ένα πρόγραμμα προσαρμογής το οποίο (κατά την ομολογία των ίδιων των σχεδιαστών του!..) έπεσε έξω στις δύο βασικότερες παραδοχές του.
Θεώρησε, πρώτον, ότι το ελληνικό χρέος ήταν βιώσιμο –και δεν ήταν!..
Υπέθεσε, δεύτερον, ότι οι επιπτώσεις της δημοσιονομικής προσαρμογής στην οικονομία θα είναι περιορισμένες και ελεγχόμενες –εδώ κι αν έπεσε έξω!..
Για ποιο πρόγραμμα λοιπόν μιλάμε σήμερα;
Προφανώς το ΔΝΤ φέρει τη βασική ευθύνη της αποτυχίας. Στο μέτρο άλλωστε που συμπεριελήφθη στην τρόικα κατά απαίτηση των Γερμανών επειδή (υποτίθεται) είχε το know how σε τέτοιου είδους προγράμματα –σκεφθείτε δηλαδή και να μην είχε know how!
Ευθύνη όμως φέρουν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και (κυρίως) η τότε ελληνική κυβέρνηση που επιβιβάστηκαν ανέμελα και επιπόλαια στο λάθος πλοίο, με το λάθος πλήρωμα, για τον λάθος προορισμό.
Αυτά όμως αφορούν το παρελθόν. Θα τα κρίνουν οι αρμόδιοι και η Ιστορία.
Η ωμή διαπίστωση και η σκληρή αλήθεια για το παρόν είναι ότι «ελληνικό πρόγραμμα» επί της ουσίας δεν υπάρχει.
Στην πραγματικότητα δεν ήταν εξαρχής παρά μια ιδεοληπτική επιχείρηση –«άσκηση παιδαγωγικής» για τους μεν, «άσκηση σκληρότητας» για τους άλλους…
Και γι’ αυτό, μαζί με το «πρόγραμμα», καταρρέει η επιχειρηματολογία όσων υποστήριζαν ήδη από το 2010 ότι «το μνημόνιο δεν απέτυχε, απλώς δεν εφαρμόστηκε…».
Ε λοιπόν απέτυχε. Και απέτυχε διότι δεν μπορούσε να μην αποτύχει έτσι όπως είχε σχεδιαστεί. Καλώς ή κακώς, ο βασιλιάς είναι γυμνός.
Το ερώτημα τώρα είναι τι θα κάνουμε με έναν ξεβράκωτο βασιλιά.
Εκ των πραγμάτων προκύπτουν τέσσερις επιλογές.
Υπάρχει ο δρόμος της ρήξης με τους δανειστές και την Ευρώπη –αντιλαμβάνομαι ότι μετά και τη στροφή του Αλ. Τσίπρα όλο και λιγότεροι την υιοθετούν…
Υπάρχει ο μονόδρομος της εμμονής σε μια αποτυχημένη συνταγή διότι «αυτές τις υποχρεώσεις ανέλαβε η χώρα». Είναι απλώς μια ξεροκεφαλιά που υποδύεται την αποφασιστικότητα.
Υπάρχει η αενάως μεταβαλλόμενη «συνταγή ΣΥΡΙΖΑ», την οποία και οι ίδιοι δυσκολεύονται να προσδιορίσουν επακριβώς. Αν κατάλαβα καλά, τελευταία εκδοχή Τσίπρα (και ως την επόμενη…) είναι να βάλουμε τη Λαγκάρντ να τσακωθεί με τη Μέρκελ για τα μάτια μας.
Υπάρχει, τέλος, η στρατηγική της αναθεώρησης του προγράμματος και τελικά της συντεταγμένης απεμπλοκής από ένα αποτυχημένο μνημόνιο. Η αυτονόητη εθνική στρατηγική, κατά την εκτίμηση του γράφοντος.
Το πολιτικό ερώτημα λοιπόν είναι απλό: Αυτή την τέταρτη επιλογή ποιος θα την υιοθετήσει, ποιος θα τη διαπραγματευθεί με τους εταίρους και ποιος θα την υλοποιήσει;
Ειλικρινά δεν διαθέτω την απάντηση. Αλλά είμαι βέβαιος πως όποιος πάρει επάνω του και επιτυχώς αυτή τη στρατηγική δεν θα σώσει απλώς την παρτίδα για τη χώρα.
Αλλά θα μαζέψει και όλο το χαρτί για τα επόμενα χρόνια.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
