Τον Μάιο του 2009 ο κ. Λ. Παπαδήµος, τότε αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, µιλώντας σε εκδήλωση της Τράπεζας της Ελλάδος µε θέµα «Το κόστος της κρίσης. Σχεδιάζοντας στρατηγική εξόδου», εξέφρασε την έντονη ανησυχία του για τις µελλοντικές επιπτώσεις που θα είχε η προσπάθεια αντιµετώπιση της κρίσης του 2008. Οπως είπε, τα δηµόσια χρήµατα που δαπανήθηκαν µε τη µορφή κρατικών πακέτων στήριξης για να αποφευχθεί η ύφεση, στην ουσία εξανέµισαν τις προσπάθειες µιας δεκαετίας των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για δηµοσιονοµικό νοικοκύρεµα.
Πράγµατι, το δηµοσιονοµικό έλλειµµα για το σύνολο της ευρωζώνης από 1,9% του ΑΕΠ το 2008 διαµορφώθηκε στο 5,3% του ΑΕΠ το 2009 και στο 6,4% του ΑΕΠ το 2010. Το δε χρέος αυξήθηκε από 69% του ΑΕΠ το 2008 σε 78% του ΑΕΠ το 2009 και σε 81% το 2010. Ακόµη χειρότερη είναι η κατάσταση στις ΗΠΑ.
Σήµερα, περισσότερο από δύο χρόνια µετά, η Ευρώπη και οι ΗΠΑ ακόµη δεν έχουν καταφέρει να βάλουν σε τάξη τα δηµόσια οικονοµικά τους. Την ίδια στιγµή όµως οι οικονοµίες, παρά την κρατική στήριξη, δεν κατάφεραν να πάρουν µπροστά και οι ανησυχίες για νέα βουτιά στην ύφεση φουντώνουν και πάλι.
Οµως αυτή τη φορά η συνταγή του 2008 δεν προβάλλει ως λύση. Η τόνωση της οικονοµίας µε κρατικά χρήµατα δεν αποτελεί επιλο γή. Οι σηµερινές πιέσεις στην παγκόσµια οικονοµία δεν δηµιουργούνται από την έλλειψη ρευστότητας όπως ήταν το 2008. Σήµερα επιχειρήσεις και επενδυτές κάθονται πάνω σε τεράστια αποθέµατα ρευστού και διστάζουν να επενδύσουν. Το πρόβληµα σήµερα είναι η έλλειψη εµπιστοσύνης στην ικανότητα των κυβερνήσεων σε Ευρώπη και Αµερική να βάλουν σε τάξη τα δηµόσια οικονοµικά τους και να επανεκκινήσουν την αναπτυξιακή διαδικασία.
Τρανή απόδειξη η απόφαση της περασµένης εβδοµάδας της Fed να διατηρήσει τα χαµηλά επιτόκια του δολαρίου και να ρίχνει φθηνό χρήµα στην οικονοµία. Πριν από δύο χρόνια οι αγορές θα έκαναν πάρτι µε τέτοιες αντιδράσεις. Τώρα αντιδρούν αρνητικά. Φοβούνται τον πληθωρισµό και την ύφεση.
Ακόµη και οι συντονισµένες κινήσεις των κεντρικών τραπεζών δεν αναµένεται να βελτιώσουν την κατάσταση. Οι επενδυτές θα συνεχίσουν να κάθονται πάνω στα µετρητά τους και θα αποφεύγουν να τοποθετηθούν. Αλλωστε, όσο οι κυβερνήσεις καθυστερούν να πάρουν γενναίες αποφάσεις και µέτρα που θα οδηγήσουν σε αναπτυξιακούς ρυθµούς, δεν έχουν τίποτε να χάσουν. Οι τιµές των µετοχών και των αξιών παγκοσµίως θα συνεχίσουν να κατρακυλούν, ώσπου να φθάσουν σε ένα σηµείο που θα γίνουν τόσο φθηνές που θα µπορέσουν να τις αποκτήσουν αντί… πινακίου φακής.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
