Tην περασμένη Τετάρτη οι εμπειρογνώμονες της τρόικας προειδοποίησαν τους πολιτικούς παράγοντες του υπουργείου Εργασίας: «Να ξέρετε πως, αν δεν βγουν οι αριθμοί που μας παρουσιάζετε, θα πρέπει να κόψετε συντάξεις!».

Δεν το είπαν τυχαία ούτε υπό μορφή απειλής. Η τρόικα αμφισβητεί σοβαρά τους αριθμούς του υπουργείου, σύμφωνα με τους οποίους μπορεί να εξοικονομήσει πόρους 7-7,5 δισ. ως το 2015 από περιστολή δαπανών και από αύξηση ασφαλιστικών εισφορών. Η εκτίμησή τους είναι ότι το ποσό αυτό δύσκολα θα ξεπεράσει τα 3 δισ. Ως εκ τούτου: …θα πρέπει να κόψετε συντάξεις!

Το περιστατικό δεν είναι τυχαίο. Και αναδεικνύει πλήρως τη δυσκολία της κυβέρνησης να συντάξει το περίφημο «μεσοπρόθεσμο σχέδιο» κατά τρόπο που θα ικανοποιεί την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και θα πείθει την τρόικα. Ως τώρα δεν το έχει καταφέρει. Οταν οι εκτιμήσεις αποκλίνουν 4 δισ. μόνο για ένα υπουργείο, σκεφθείτε για το σύνολο! Και αυτό εξηγεί γιατί ο περίφημος «Οδικός Χάρτης» που παρουσίασε την Παρασκευή ο Γ. Παπανδρέου έμοιαζε περισσότερο με δέσμη γενικών ιδεών, ενώ τα συγκεκριμένα μέτρα μετατέθηκαν για τον Μάιο, όταν θα πραγματοποιηθεί η τακτική επίσκεψη ελέγχου της τρόικας στην Αθήνα.

Η καθυστέρηση πλέον υπερβαίνει τους δύο μήνες. Υπενθυμίζω ότι αρχικά το σχέδιο αποκρατικοποιήσεων ήταν να παρουσιαστεί ως τις 31 Μαρτίου και αμέσως μετά να ακολουθήσουν τα λεγόμενα «πρόσθετα μέτρα». Μετά προκρίθηκε η 15η Απριλίου. Τώρα μιλάμε για τέλη Μαΐου- με πιθανότερη ημερομηνία ψήφισης τα μέσα Ιουνίου!

Εν τω μεταξύ, τα 1,8 δισ. των πρόσθετων μέτρων έφτασαν ή και ξεπέρασαν τα 4 δισ. λόγω των αποκλίσεων στην εκτέλεση του εφετινού προϋπολογισμού.

Και έτσι επανέρχονται στο προσκήνιο ευθέως πλέον τόσο η περαιτέρω περικοπή των συντάξεων όσο και οι απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων- δύο μέτρα, πάντως, τα οποία η κυβέρνηση θεωρεί ότι δεν έχει την πολιτική ισχύ να λάβει…

Το αδιέξοδο είναι περισσότερο από προφανές. Τα δημόσια έσοδα υστερούν, κυρίως λόγω της ύφεσης. Το πρόβλημα όμως επικεντρώνεται πρωτίστως στις δημόσιες δαπάνες. Δύο αριθμοί τα λένε όλα:

Το πρώτο τρίμηνο του 2009 και επί υπουργίας Ι. Παπαθανασίου οι πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες (το κόστος του κράτους, δηλαδή) ανέρχονταν σε 13,021 δισ. ευρώ.

Το πρώτο τρίμηνο του 2011 και επί υπουργίας Γ. Παπακωνσταντίνου οι πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες ανέρχονται σε 12,086 δισ. ευρώ.

Χρειάστηκαν, δηλαδή, δύο χρόνια, ένα μνημόνιο, τόσες περικοπές μισθών, συντάξεων και επιδομάτων για να εξοικονομήσει το Δημόσιο όλο κι όλο ένα δισ.! Αν αυτό λέγεται σοβαρός περιορισμός των δημοσίων δαπανών και γενικότερα του κράτους, τότε η τρόικα είναι το Τρίο Στούτζες. Αλλά δεν είναι. Και γι΄ αυτό δυσπιστούν πλέον βαθύτατα σε όσες υποσχέσεις ακούνε είτε για περιστολή των δαπανών είτε για αύξηση των εσόδων.

[ Για την πληρότητα της εικόνας: τα δημόσια έσοδα ήταν 11,014 δισ. το πρώτο τρίμηνο του 2009 και μόλις 11,114 δισ. το πρώτο τρίμηνο του 2011. Πράγμα που σημαίνει ότι μια πρωτοφανής αύξηση φόρων και φορολογικής επιβάρυνσης, μια σωρεία έκτακτων εισφορών και ειδικών φορολογικών ρυθμίσεων απέφερε με το ζόρι μέσα σε δύο χρόνια μια αύξηση των φορολογικών εσόδων της τάξεως των… 100 εκατ. ευρώ!]

Η δυσπιστία της τρόικας όμως είναι σοβαρότατο πολιτικό πρόβλημα.

Πρώτον, επειδή δημιουργούνται σοβαρές αμφιβολίες για την υλοποίηση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, άρα επανέρχεται το σενάριο της πρόωρης αναδιάρθρωσης του χρέους- δηλαδή, της ελεγχόμενης πτώχευσης… Δεύτερον, επειδή η τρόικα ανασύρει τις δραστικές λύσεις, όπως η περικοπή των συντάξεων και οι απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων- λύσεις τις οποίες η κυβέρνηση θεωρεί ότι δεν μπορεί να αντέξει…

Τρίτον, επειδή τίθεται εκ των πραγμάτων σε αμφισβήτηση η συνέχιση της χρηματοδότησης. Ακόμη και αν πάρουμε για πολιτικούς λόγους τη δόση του Ιουνίου, τι θα γίνει τον Σεπτέμβριο;

Τέταρτον και κυριότερο, επειδή όλο και περισσότερο, όλο και περισσότεροι αρχίζουν να αμφιβάλλουν αν η σημερινή διακυβέρνηση μπορεί να φέρει σε πέρας τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει.

Με άλλα λόγια, δημιουργείται ένα ασφυκτικό πολιτικό πλαίσιο το οποίο δεν είναι καθόλου βέβαιον ότι μια κυβέρνηση μπορεί να αντέξει. Και το οποίο, αν οριστικοποιηθεί, ίσως μετά τον «τροϊκανό» έλεγχο του Ιουνίου, ανοίγει ενδεχομένως τον δρόμο για εκλογές.

jpretenteris@dolnet.gr
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ