Γιώργος Μητσικώστας: «Από τη σάτιρα ενοχλούνται οι ανασφαλείς»

Σε μια εποχή που οι εκπομπές σάτιρας στην ελληνική τηλεόραση έχουν μειωθεί δραματικά, ο Γιώργος Μητσικώστας κάνει come back. Οχι σε κάποιο ιδιωτικό κανάλι, αλλά στην ΕΡΤ. Το «Mitsi Show» ήρθε για να μας θυμίσει την ευκολία με την οποία ο γνωστός κωμικός αλλάζει πρόσωπα και φωνές, αλλά και για να δοκιμάσει τις αντοχές της κρατικής τηλεόρασης στην πολιτική σάτιρα. Ο ίδιος, έπειτα από περίπου τρεις δεκαετίες «στο κουρμπέτι», επιστρέφει με μεγάλο κέφι για να διακωμωδήσει τα πρόσωπα της επικαιρότητας (το νούμερο όπου υποδύεται την Κατερίνα Ακριβοπούλου έκανε θραύση στην αναπαραγωγή του στο Διαδίκτυο) αλλά και για να προσφέρει το χιούμορ του ως αντίδοτο στη σκληρότητα που παρατηρεί να εκδηλώνεται όλο και πιο έντονα γύρω του.

H δημόσια τηλεόραση δεν φημίζεται για το χιούμορ της. Πώς αισθάνεστε στη συνεργασία σας με τον κρατικό φορέα; «Αισθάνομαι ως «πειραματάνθρωπος». Ομως, και αυτό είναι το θετικό, το πείραμα γίνεται υπό συνθήκες που δεν μου είναι άγνωστες. Εννοώ πως τα πρόσωπα με τα οποία μίλησα προτού ξεκινήσω, ο διευθυντής ειδήσεων Βασίλης Ταλαμάγκας, γνωστός στην πιάτσα από τα ιδιωτικά κανάλια, και ο Σπύρος Κρίμπαλης, επίσης από το Mega, είναι άνθρωποι οικείοι. Τους ξέρω και με ξέρουν».

Ποια είναι η γνώμη σας για τη νέα ΕΡΤ; «Πιστεύω πως η ΕΡΤ των τελευταίων χρόνων δεν είναι η βαθιά κομματική ΕΡΤ των παλαιών ετών, που αν δεν είχες μπάρμπα υπουργό δεν μπορούσες να κάνεις κάτι. Σήμερα υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη. Υπάρχει κυρίως μια διάθεση να αλλάξουν τα πράγματα, αυτό έχω καταλάβει από τη μέχρι σήμερα επαφή μου με τον χώρο».

Θα μπορούσατε να πείτε το αντίθετο από τη στιγμή που συνεργάζεστε με τη δημόσια τηλεόραση; «Το είχα κάνει και παλαιότερα, πολλά χρόνια πριν, παρουσιάζοντας τηλεπαιχνίδια. Αυτή τη φορά, πολύ ειλικρινά, μου έγινε μια πρόταση χωρίς να επιδιώξω κάτι. Με διαβεβαίωσαν δε πως δεν θα έχουμε καμία παρέμβαση επί πολιτικών θεμάτων όπως και –μέχρι στιγμής τουλάχιστον –δεν έχουμε. Είναι νωρίς ακόμη, αλλά αν δείτε τα σκετσάκια μας θα επιβεβαιώσετε πως η σάτιρα αφορά τους πάντες. Προσπαθούμε να υπάρχει ισορροπία».

Σατιρίσατε πρόσφατα και τον Πρωθυπουργό. «Φυσικά! Δεν θα μπορούσαμε να μη σατιρίσουμε και τον Πρωθυπουργό!».

Αλήθεια τώρα, δεν υπάρχουν περιορισμοί; Καθόλου; Νιώθετε απόλυτα ελεύθερος; «Υπάρχουν οι περιορισμοί που ισχύουν, υποθέτω, σε όλες τις δημόσιες τηλεοράσεις του κόσμου. Χρειάζεται, π.χ., προσοχή όταν σατιρίζεις θρησκείες και θρησκευτικά σύμβολα. Πρέπει να φροντίσεις, ειδικά σήμερα, την εποχή της πολιτικής ορθότητας, να μην προσβάλεις ομάδες με συγκεκριμένες ιδεολογίες. Και να αποφεύγεις τα αστεία που μπορεί εύκολα να χαρακτηριστούν ρατσιστικά. Ομως όλα αυτά θα τα είχα κατά νου και αν έκανα εκπομπή σε ιδιωτικό κανάλι».

Σας απασχολούσαν και παλαιότερα; Τα προσέχατε; «Ποτέ δεν έκανα ρατσιστικά αστεία. Πάντα σεβόμουν τους ανθρώπους. Δεν ασχολήθηκα ποτέ με την προσωπική ζωή τους, την εικόνα τους σατίριζα, αυτό που φαίνεται, πιο μέσα δεν πήγαινα. Απλώς, όταν προσπαθείς να δεις και να παρουσιάσεις την αστεία πλευρά κάποιου, βάζεις ένα φίλτρο υπερβολής. Αν, π.χ., κουνάει με έναν τρόπο περίεργο το κεφάλι του, εγώ θα το κουνήσω λίγο πιο πολύ για να το τονίσω. Αυτό καμιά φορά παρεξηγείται».

Σας έχουν κάνει πολλά παράπονα; «Οσοι με γνωρίζουν ξέρουν ότι είμαι άνθρωπος ευγενικός και πως ό,τι κάνω το κάνω από αγάπη. Το καταλαβαίνουν και αν καθίσουν και δουν μόνοι τους το βιντεάκι όπου τους σατιρίζω. Τα προβλήματα τα δημιουργούν τις περισσότερες φορές οι παρατρεχάμενοι. Οι φοβεροί τύποι που σπεύδουν να πληροφορήσουν τους άλλους –δηλαδή να σε καρφώσουν –σχολιάζοντας: «Ξέρεις, ο Μητσικώστας σε έκανε έτσι κι έτσι, και δεν ήταν σωστό…». Μεταφέρουν στρεβλή εικόνα και λάθος εντυπώσεις στην προσπάθειά τους να πουλήσουν εκδούλευση. Παλαιότερα αυτό συνέβαινε πιο συχνά, τώρα που με το Internet μπορείς να δεις τα πάντα και δεν έχεις ανάγκη τους καλοθελητές, έχει ελαττωθεί».

Το έχετε πληρώσει το χιούμορ σας; Εχετε τιμωρηθεί για αυτό; «Τόσα χρόνια στο κουρμπέτι, έχω σατιρίσει από βατράχια μέχρι ελέφαντες. Στην Ελλάδα ένα βατράχι μπορεί να έχει μεγαλύτερη δύναμη από έναν ελέφαντα. Διάφορα βατράχια κατά διαστήματα, ναι, επιχείρησαν να με αφοπλίσουν. Να με βάλουν στο περιθώριο».

Εγινε πολλές φορές αυτό; Η κατά διαστήματα αποχή σας από την τηλεόραση δεν ήταν δική σας απόφαση; «Εχει συμβεί αρκετές. Κάνοντας μια αναδρομή στην καριέρα μου φαίνονται καθαρά οι περίοδοι που με έβαζαν στο ψυγείο, που ξαφνικά σταματούσα να υπάρχω. Οποιος με είχε άχτι και αποκτούσε δύναμη με περιποιούνταν καταλλήλως. Εκαναν, είπαμε, τα χρόνια εκείνα καλή δουλειά και οι παρατρεχάμενοι».

Δεν υπήρχε τρόπος να προφυλαχθείτε; «Οταν είχα σατιρίσει τον Χρήστο Λαμπράκη, τον οποίο είχα βάλει να προλογίζει την εμφάνιση της Στέλλας Μπεζαντάκου στο Μέγαρο Μουσικής, του είχα στείλει την κασέτα να τη δει πριν από την προβολή της εκπομπής. Μου είχαν πει άνθρωποι που τον γνώριζαν: «Καλύτερα να έχει γνώση παρά να το μάθει από αλλού». Δεν μου δημιούργησε κανένα πρόβλημα, έμαθα μάλιστα πως είχε γελάσει».

Ποιοι ενοχλούνται από τη σάτιρα; «Οι ανασφαλείς. Δυστυχώς η Ελλάδα κρύβει πολλή ανασφάλεια. Και πολλή σοβαροφάνεια. Αυτά είναι δύο από τα συστατικά της ιδιοσυγκρασίας των περισσότερων πολιτικών μας. Εκείνος που είναι αληθινός, αυθεντικός, απλός, δεν τη φοβάται τη σάτιρα».

Ποιος πολιτικός μας είναι αληθινός; «Ελα ντε! Κανένας; Ολοι φοβούνται, κρύβονται, ζουν με το άγχος της δημόσιας εικόνας τους. Και κανένας δεν κάνει λάθη! Ποτέ! Ζω με το όνειρο να ακούσω έναν πολιτικό μας να πει δημοσίως «έκανα λάθος και θα το πληρώσω»!».

Προσπαθούν να χτίσουν μια εξιδανικευμένη δημόσια εικόνα και ξαφνικά έρχεστε εσείς και τους την τσαλακώνετε. «Ναι, κάπως έτσι… Αυτά κάνω και μου θυμώνουν!».

Αυτολογοκρίνεστε; «Οχι!».

Ούτε σήμερα, στην εποχή της πολιτικής ορθότητας, που κινδυνεύει κάποιος να χαρακτηριστεί εύκολα ρατσιστής, σεξιστής κ.λπ.; «Οχι! Ομως ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζω πρόσωπα και καταστάσεις είναι πιο ήπιος απ’ ό,τι θα ήθελαν πολλοί. Ο κόσμος, όπως τον καταλαβαίνω από τα σχόλιά του στο Διαδίκτυο, αλλά και από αυτά που μου ζητάει με μηνύματα που στέλνει, είναι εξαιρετικά σκληρός. Δεν αναφέρομαι σε χρυσαυγίτες και σε άλλους ακραίους που δεν με αφορούν, αλλά σε ανθρώπους απλούς, καθημερινούς, όπως εμείς. Μου γράφουν για να με παροτρύνουν: «Τσάκισε τον έναν», «γα…σε τον άλλο», «σπάσε τα μούτρα του δείνα»… Σας μιλάω για ακραία πράγματα».

Σας επηρεάζουν αυτές οι «παραγγελιές»; «Τις αγνοώ. Δεν πρέπει να παρασύρομαι, πρέπει να συνεχίσω να κάνω σωστά τη δουλειά μου: Δηλαδή να σατιρίζω και όχι να προσβάλλω ή να εξευτελίζω. Δεν μπορώ, π.χ., να κάνω πλάκα με έναν άνθρωπο που είναι άρρωστος. Αυτό είναι ανεπίτρεπτο. Επίσης, ποτέ δεν σατιρίζεις κάποιον που έχει πέσει χαμηλά. Ο,τι και αν έχει κάνει!».

Επομένως, υπάρχουν όρια στη σάτιρα. Γιατί υπάρχουν και εκείνοι που τα αμφισβητούν. «Υπάρχουν όρια στη σάτιρα, όπως υπάρχουν όρια σε όλα. Δεν μπορείς να βγαίνεις χαρούμενος και αεράτος, με τη δύναμη του χιούμορ σου, και να τσακίζεις ανθρώπους! Επιλέγω λοιπόν να σατιρίζω πρόσωπα που ξέρω πως τις περισσότερες φορές είναι σκληρόπετσα, τους πολιτικούς μας π.χ., αλλά την ίδια στιγμή φροντίζω να τα σατιρίζω τόσο όσο».

Εχετε αισθανθεί ποτέ πως ξεφύγατε; «Μεγαλώνοντας μαλακώνω, γίνομαι πιο επιεικής και σκέφτομαι περισσότερο κάθε κίνησή μου. Ετσι, μέσα από αυτή την, ας την πούμε, διαδικασία ωρίμασης έχω πράγματι μετανιώσει για κάποια νούμερα, επειδή είχα στενοχωρήσει κάποιους. Σήμερα, που ζούμε σε μια πολύ σκληρή εποχή, προσπαθώ να μην είμαι σκληρός. Είναι ήδη απίστευτη η σκληρότητα γύρω μας. Και ο φθόνος».

Τι σας ενοχλεί στη σημερινή κοινωνία; «Πολλά! Με ενοχλεί πάρα πολύ και αυτό το «εσύ καλά έφαγες!»».

Σας το έχουν πει; «Δεν είναι απαραίτητο να σου το έχουν πει καταπρόσωπο, το ακούς γύρω σου. Επειδή έχεις δουλέψει πολύ και έχεις καταφέρει να φτιάξεις κάπως τη ζωή σου, βρίσκεσαι υπόλογος. Γελοιότητες. Δεν τα έκλεψα τα λεφτά! Τα δούλεψα! Μπορεί απλώς να έκανα καλύτερο κουμάντο από εσένα, ή να είχα λιγότερες ανάγκες, ή να ήμουν λίγο πιο τυχερός… Πού είναι το κακό;».

Στον χώρο σας, όπως και στον δικό μου χώρο, στους δημοσιογράφους, χρεώνουν συχνά στους πολλούς αμοιβές που ποτέ δεν υπήρξαν ή που τις εισέπραξαν λίγοι. «Εγώ ένα ξέρω: Η δουλειά φαίνεται. Είναι φυσικό την εποχή που έκανα πολύ ραδιόφωνο και πολλή τηλεόραση ταυτοχρόνως να κέρδιζα περισσότερα χρήματα από τα χρήματα που βγάζω σήμερα. Μπορεί, είπαμε, και να τα διαχειρίστηκα καλύτερα από τους άλλους. Δεν θα είμαι όμως υπόλογος για αυτό».

Τελικά αισθάνεσθε έτσι; Υπόλογος; «Οχι, φυσικά όχι, θεωρητικά μιλάω. Γι’ αυτό που βλέπω να συμβαίνει γύρω μου. Εγώ δεν είμαι άνθρωπος που απασχόλησα ούτε για τη ζωή μου, ούτε για την περιουσία μου, πάντα τη δουλειά μου έκανα. Είναι όμως το οικονομικό ένα καυτό θέμα συζήτησης. Για όλους μας. Ολοι για λεφτά συζητάμε. Πήγα τις προάλλες με την κόρη μου για παπούτσια, είχαν ανάμεσα στα άλλα κάτι Louboutin κ.λπ., με 1.000 ευρώ το ζευγάρι. «Συγγνώμη», ρώτησα την πωλήτρια, «τα αγοράζει κανένας αυτά;». «Φυσικά και τα αγοράζουν», μου είπε, «έχω πάρει κι εγώ, όχι τόσο ακριβά, αλλά με 600 ευρώ, στις εκπτώσεις». «Τι μισθό παίρνετε;» τη ρώτησα. Επαιρνε 600 ευρώ. Ασχολίαστο».

Η κρίση μάς κάνει πιο λογικούς και μας βοηθά να βελτιωθούμε ή πιο καταθλιπτικούς και πιο φθονερούς επειδή δεν μπορούμε να αποκτήσουμε τα υλικά αγαθά που επιθυμούμε; «Καθένας επιλέγει τον δρόμο που θα πάρει. Ο άνθρωπος που θέλει να βελτιωθεί δεν μπορεί παρά να ακολουθεί τον δρόμο της λογικής, ο άλλος… Δεν μας αφορά ο άλλος».

Το χιούμορ τι ρόλο έχει μέσα στην κρίση; «Το χιούμορ είναι βάσανο!».

Βάσανο; «Βάλσαμο ήθελα να πω, όμως «γλώσσα λανθάνουσα…». Το χιούμορ είναι εκτός από βάλσαμο και βάσανο, γιατί σε σπρώχνει να κοιτάξεις μέσα σου. Αν δεν κάνεις ενδοσκόπηση, αν δεν εντοπίσεις και παραδεχθείς τα δικά σου τα χάλια, δεν μπορείς να σατιρίσεις τον άλλον. Ο αυτοσαρκασμός έχει δραματικότητα, είναι διαδικασία που μπορεί να γίνει επίπονη. Γιατί οδηγεί στην επίγνωση, στη συνειδητοποίηση της ταπεινότητάς σου. Ετσι το αντιλαμβάνομαι εγώ το χιούμορ. Ως ψυχανάλυση. Ως μια διαδικασία αυτογνωσίας. Είναι η αυτοκάθαρση, σε βοηθάει να γίνεις πιο δυνατός, και έτσι, πιο δυνατός, αναζητώντας την αλήθεια, μπορείς να κάνεις αντίσταση στην παρακμή. Χρειάζεται όμως διαύγεια πνεύματος και σκάψιμο. Πρέπει να σκάψεις πολύ μέσα σου! Είχα διαβάσει κάτι σχετικό, που πολύ με είχε αγγίξει, από τον Αναστάσιο της Αλβανίας. Σοφά λόγια».

Πιστεύετε; «Πιστεύω στους καθαρούς ανθρώπους, σε όποιον Θεό και αν προσεύχεται καθένας τους. Πιστεύω επίσης πως όταν ζητάς το δίκαιο, ακόμη κι αν αργήσει, ακόμη κι αν ταλαιπωρηθείς, τελικά θα έρθει, θα το βρεις. Το άδικο δεν ευλογείται. Ούτε η ζήλια. Η ζήλια είναι μια δραματική παράμετρος. Αυτά τα σκέφτομαι πολύ όσο μεγαλώνω».

Τι σας προκαλεί τέτοιες σκέψεις; «Δεν ξέρω, ίσως η επιθυμία να γίνω καλύτερος. Εχω μπει σε μια τέτοια διαδικασία. Μου αρέσει να συγχωρώ και να ξαναδέχομαι και ανθρώπους που με έχουν βλάψει. Παλαιότερα τους έκανα delete. Τώρα έχω τη διάθεση να τα ξαναβρώ μαζί τους. Γιατί μετά κοιμάσαι καλύτερα. Κοιμάσαι σε ένα αέρινο στρώμα, σχεδόν ευτυχισμένος. Τελικά οι διαφορές και οι αντιπάθειες σε βαραίνουν πολύ, κάνουν κακό στην υγεία».

Είστε άνθρωπος που δεν εκδηλώνει τα πολιτικά «πιστεύω» του. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος!».

Δεν φοβηθήκατε όμως ότι τώρα η συνεργασία με την ΕΡΤ μπορεί να σας χαρακτηρίσει πολιτικά; «Πάντα τους μπερδεύω. Φαντάζονται πιθανώς διάφορα, αλλά δεν ξέρουν τι είμαι. Εγώ γνωριστεί με τον Τσίπρα στο γήπεδο πριν από επτά-οκτώ χρόνια, έχω συναντηθεί με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς. Ομως δεν είμαι ταγμένος στο πλευρό κανενός. Τι να με χαρακτηρίσει πολιτικά, μια ακόμα δουλειά; Δεν θα ήταν σωστό».

Δεν νιώθετε αμήχανα όταν έχετε σατιρίσει κάποιον πολιτικό και μετά τον συναντάτε; «Εγώ όχι, εκείνοι δεν ξέρω πώς νιώθουν. Πιστεύω πάντως ότι μέσα από τη σάτιρα μπορείς να τους βοηθήσεις να γίνουν καλύτεροι. Αλήθεια το πιστεύω!». l

Η εκπομπή «The Mitsi Show» προβάλλεται από την ΕΡΤ1 από Δευτέρα έως και Παρασκευή, στις 8.40 μ.μ.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino το Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2018.