νευρώνες

Για πρώτη φορά οι νευροεπιστήμονες κατέγραψαν τη δραστηριότητα μεμονωμένων εγκεφαλικών κυττάρων (νευρώνων) στη διάρκεια του ύπνου και της φάσης REM των ονείρων και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι όταν τα μάτια κινούνται κάτω από τα κλειστά βλέφαρα, αυτό πιθανότατα σχετίζεται με την αλλαγή σκηνής στο όνειρο.

Δύο ανεξάρτητες κινεζικές ερευνητικές ομάδες κατάφεραν -με διαφορετικό τρόπο- να φθάσουν στο ίδιο αποτέλεσμα: να μετατρέψουν κύτταρα του δέρματος σε νευρικά κύτταρα (νευρώνες). Η πρωτοτυπία είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις η μετατροπή επιτεύχθηκε με την προσθήκη λίγων χημικών ουσιών στα δερματικά κύτταρα.

Ιάπωνες και αμερικανοί νευροεπιστήμονες κατάφεραν να επαναφέρουν στον εγκέφαλο ποντικιώνμνήμες που φαίνονταν οριστικά χαμένες λόγω σοβαρής αμνησίας. Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια επαναστατική τεχνική στην οποία εξέθεσαν νευρώνες σε φως το οποίο ενεργοποίησε τον μηχανισμό της μνήμης επαναφέροντας αναμνήσεις. Το επίτευγμα μπορεί μελλοντικά να βοηθήσει στη θεραπεία ανθρώπων με ανάλογα προβλήματα απώλειας μνήμης.

Το περπάτημα και η διατήρηση της ισορροπίας σε έναν δρόμο καλυμμένο με πάγο απαιτεί προσπάθεια και αυτοσυγκέντρωση. Χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε, όμως, εξειδικευμένοι νευρώνες στο νωτιαίο μυελό συλλέγουν σήματα από αισθητήρια νεύρα και διορθώνουν αυτόματα τις κινήσεις μας για να αποφύγουμε την πτώση.

Εντυπωσιακές εικόνες από τα νεύρα που «φωτίζονται» κάθε φορά που αγγίζουμε κάτι αποκαλύπτουν οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας (EMBL), με τη βοήθεια μιας νέας απεικονιστικής μεθόδου.

Καταγράφοντας τον εγκέφαλο νυχτερίδων καθώς πετούσαν και προσγειώνονταν ερευνητές από το Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ρεχοβότ του Ισραήλ ανακάλυψαν τη «νευρική πυξίδα» των… πετούμενων θηλαστικών η οποία τους επιτρέπει να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή πού ακριβώς βρίσκονται και σε ποια κατεύθυνση μέσα στον χώρο κινούνται. Τα εξειδικευμένα κύτταρα του εγκεφάλου χαρίζουν στις νυχτερίδες έναν τρισδιάστατο χάρτη των κινήσεών τους. Μάλιστα οι ερευνητές θεωρούν ότι ένα αντίστοιχο εσωτερικό 3D σύστημα πλοήγησης πιθανότατα μπορεί να υπάρχει στον εγκέφαλο όλων των ζώων, συμπεριλαμβανομενου του ανθρώπου.

Ένα πεπτίδιο δοκιμάστηκε επιτυχώς στην αποκατάσταση των βλαβών του νωτιαίου μυελού σε πειραματόζωα που είχαν τραυματιστεί στην σπονδυλική στήλη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature».

Περισσότερο φως στην επιστήμη της γεύσης -την κυριολεκτική και όχι την μεταφορική των «σεφ»- ρίχνει μια νέα αμερικανική έρευνα, που ανακάλυψε για πρώτη φορά ότι ο εγκέφαλος διαθέτει εξειδικευμένους νευρώνες (εγκεφαλικά κύτταρα) και για τις πέντε βασικές κατηγορίες γεύσεων: το αλμυρό, το πικρό, το γλυκό, το ξινό και το «ουμάμι» (τη νοστιμιά).

Η Υπηρεσία Ανάπτυξης Προηγμένων Τεχνολογιών του αμερικανικού στρατού (DARPA) χρηματοδοτεί ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα ονόματι ElectRx. Στόχος είναι η δημιουργία μικροσκοπικών εμφυτευμάτων που θα ελέγχουν και θα παρακολουθούν τη λειτουργία των ζωτικών οργάνων ενός ανθρώπου και σε περίπτωση που διαπιστωθεί κάποιο πρόβλημα θα αναλαμβάνουν δράση για να γίνεται άμεσα αποκατάσταση του προβλήματος. Οταν διέρρευσε η είδηση για το εν λόγω πρόγραμμα κάποιοι έσπευσαν να πουν ότι οι ΗΠΑ προσπαθούν να δημιουργήσουν στρατιώτες που θα μοιάζουν με τον… Γούλβεριν τον δημοφιλή ήρωα των X-Men που μπορεί να αυτοθεραπεύεται.

Πλεόνασμα εγκεφαλικών συνάψεων φαίνεται πως έχουν τα παιδιά και οι έφηβοι με αυτισμό, υποστηρίζει νέα μελέτη ερευνητών από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Κολούμπια (CUMC).

Πώς γίνεται ένα παιδί τριών χρονών να θυμάται με ακρίβεια τα πρόσφατα γεγονότα, αλλά να χάνει αυτές τις αναμνήσεις λίγα χρόνια μετά; Σύμφωνα με την τελευταία θεωρία για τη «βρεφική αμνησία», οι πρώτες αναμνήσεις μας σβήνουν λόγω της πλημμύρας νέων νευρώνων στο νεαρό εγκέφαλο.

Είναι μια σοβαρή νευροεκφυλιστική νόσος με... ονοματεπώνυμο - για την ακρίβεια, έχει «βαφτιστεί» δύο φορές: την πρώτη και πιο επίσημη έλαβε το όνομα του Λου Γκέριγκ (Lou Gehrig),

Η χρόνια ανεπάρκεια ύπνου ενδεχομένως να έχει σοβαρότερες επιπτώσεις στην υγεία, απ' ότι πίστευαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες, καθώς μελέτη που διεξήχθη σε πειραματόζωα απέδειξε ότι προκαλεί μόνιμη απώλεια εγκεφαλικών κυττάρων.

Ένα μεγάλο επίτευγμα το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών ανακοίνωσαν ειδικοί του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech). Η ερευνητική ομάδα ανακάλυψε την περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει το άγχος – και είδε μάλιστα ότι δεν ήταν εκεί που πιστεύαμε.

Ικανοποίηση, αποφόρτιση και… κοφτερό μυαλό φαίνεται ότι προσφέρει το σεξ, σύμφωνα με νέες μελέτες.

Αλλαγές που παρατηρούνται σε συγκεκριμένα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη, στη διάγνωση αλλά και στην παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου Αλτσχάιμερ, αναφέρουν αμερικανοί επιστήμονες. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Οτι ίσως μια ημέρα, ο οφθαλμίατρος, στο πλαίσιο ενός συμβατικού τσεκ απ των ματιών και έχοντας τα κατάλληλα «εργαλεία» στα χέρια του θα μπορεί να… βλέπει τη νευροεκφυλιστική νόσο.

Ως «πλυντήριο» του εγκεφάλου φαίνεται πως λειτουργεί ο ύπνος, καθώς, σύμφωνα με αμερικανούς επιστήμονες, κατά τη διάρκεια της νυχτερινής ξεκούρασης ο εγκέφαλος «ξεπλένεται» από τις περιττές τοξίνες που έχουν συσσωρευτεί εντός του μέσα στην ημέρα. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Science», το εν λόγω σύστημα απομάκρυνσης νευροτοξινών αποτελεί έναν θεμελιώδη λόγο που καθιστά τον ύπνο απαραίτητο.

Η χρήση κοκαΐνης αλλάζει μέσα σε λίγες μόνο ώρες τη δομή του εγκεφάλου, σύμφωνα με μελέτη αμερικανών επιστημόνων. Οι μεταβολές, οι οποίες παρατηρήθηκαν σε πειραματόζωα που είχαν μόλις πάρει την πρώτη τους «δόση», σχετίζονται με τη μάθηση και τη μνήμη και σύμφωνα με τους ειδικούς αποτελούν ένα πρώτο βήμα για τη «στροφή» του εγκεφάλου προς τον εθισμό

Ενας από τους καλύτερους τρόπους για να «ξεφορτωθείτε» το στρες ολόκληρης της ημέρας, είναι να περπατήσετε ή να τρέξετε (κυριολεκτικώς) μακριά του. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι το γρήγορο περπάτημα ή το τζόγκινγκ ηρεμεί όχι μόνο το σώμα αλλά και τον εγκέφαλο θέτοντας σε λειτουργία «χαλαρωτικά» νευρικά κύτταρα.

Ερευνητές δημιούργησαν το πρώτο υψηλής ανάλυσης 3D ψηφιακό μοντέλο του ανθρώπινου εγκεφάλου, το οποίο ονομάστηκε «Big Brain» («Μεγάλος Εγκέφαλος»). Σε αυτόν τον τόσο αναλυτικό χάρτη αποτυπώνεται η ανατομία του εγκεφάλου με κάθε λεπτομέρεια, επιτρέποντας στους επιστήμονες να διακρίνουν περιοχές με πάχος πολύ μικρότερο από αυτό μιας ανθρώπινης τρίχας.