Ανταρκτική

Εχει διαπιστωθεί ότι τα τελευταία χρόνια οι πάγοι τόσο της Ανταρκτικής όσο και της Αρκτικής λιώνουν εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών στον πλανήτη. Κάθε χρόνο γίνονται διάφορες μελέτες για αυτό το φαινόμενο στο οποίο καταγράφονται οι απώλειες των πάγων αλλά και οι πιθανές επιπτώσεις που θα έχουν αυτές οι απώλειες τόσο σε τοπικό επίπεδο όσο και σε πλανητικό. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των τελευταίων σχετικών μετρήσεων στην Ανταρκτική τα οποία είναι… σοκαριστικά.

Το πάχος του πάγου που επιπλέει γύρω από την Ανταρκτική παίζει σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο κλίμα, η μέτρησή του όμως είναι δύσκολη. Τη λύση προσφέρει ένα αυτόνομο υποβρύχιο ρομπότ, το οποίο μέτρησε από κάτω το θαλάσσιο πάγο σε μια έκταση σχεδόν τέσσερις φορές μεγαλύτερη από της Ελλάδας.

Πριν οι ήπειροι πάρουν την τελική μορφή και θέση που έχουν σήμερα μετακινούνταν συνεχώς, προσέγγιζαν η μια την άλλη και μετά από κάποιο διάστημα απομακρύνονταν. Κάποια στιγμή πριν από περίπου 600 εκ. όλες οι ήπειροι ενώθηκαν σε μια, τη Παγγαία, η οποία αποτελούνταν από υπερηπείρους όπως η Γκοντβάνα. Η Γκοντβάνα περιλάμβανε την Αυστραλία, την Ανταρκτική, την Ινδία, την Αφρική, τη Νότιο και τη Βόρειο Αμερική. Την ίδια εποχή ξεκινά η γεωλογική περίοδος που έχει ονομαστεί Κάμβριος και θεωρείται από τις πιο σημαντικές στον πλανήτη. Στην Κάμβριο εποχή η Γη βίωσε πρωτοφανείς ρυθμούς ανάπτυξης της βιοποικιλότητας του πλανήτη. Αμέτρητα νέα είδη κάνουν εμφάνιση τους στον πλανήτη τα οποία εξαπλώνονται παντού. Αμερικανοί ερευνητές υποστηρίζουν τώρα ότι η αυτή η έκρηξη της ζωής οφείλεται σε μια αλυσιδωτή αντίδραση που προκάλεσε ένα τρομερό τεκτονικό γεγονός.

Η ζωή όχι μόνο υπάρχει αλλά μπορεί και συντηρείται σε ενεργά οικοσυστήματα με πλούσια ποικιλότητα μέσα στο αφιλόξενο, ψυχρό και απολύτως σκοτεινό περιβάλλον των νερών που είναι κλεισμένα κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής. Αυτό αποδεικνύει η μελέτη των μικροοργανισμών στα δείγματα νερού από τη «σφραγισμένη» μέσα στον πάγο της Δυτικής Ανταρκτικής λίμνη Γουίλανς. Τα ευρήματα, τα οποία επιβεβαιώνουν για πρώτη φορά τις σχετικές θεωρίες των επιστημόνων, προσφέρουν νέα στοιχεία τόσο για τη μελέτη της ζωής στη Γη όσο και για τη διερεύνηση της ενδεχόμενης ύπαρξής της έξω από τον πλανήτη μας.

Οι απώλειες πάγου της Γης έχουν διπλασιαστεί μέσα σε λιγοτερο από μια πενταετία, διαπιστώνει νέα μελέτη που βασίστηκε στα δεδομένα του ευρωπαϊκού δορυφόρου CryoSat-2. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά της η Γροιλανδία χάνει πλέον 375 κυβικά χιλιόμετρα πάγου κάθε έτος ενώ οι απώλειες στην Ανταρτική εκτιμώνται περίπου στα 128 κυβικά χιλιόμετρα. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες αυτό σημαίνει ότι συνολικά 500 κυβικά χιλιόμετρα πάγου λιώνουν και διοχετεύονται κάθε χρόνο στους ωκεανούς από τα δυο παγοκαλύμματα του πλανήτη.

Πρόσφατα ανακαλύφθηκαν στην Ανταρκτική απολιθώματα ενός αρχαίου είδους πιγκουΐνων. Την ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την Καρολίνα Ακόστα Χοσπιταλέτσε του μουσείου La Plata της Αργεντινής. Η μελέτη των απολιθωμάτων αποκάλυψε ότι ανήκουν σε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα γιγάντιο είδος πιγκουΐνων.

Ολο και περισσότερες μελέτες έρχονται το τελευταίο διάστημα να επιβεβαιώσουν ότι η Ανταρκτική είναι πολύ πιο ασταθής και «απρόβλεπτη» από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες. Η πιο πρόσφατη έγινε από διεθνή ομάδα παλαιοκλιματολόγων και αποκάλυψε ότι η «παγωμένη ήπειρος» είχε λιώσει στο παρελθόν 5.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι εθεωρείτο ως τώρα, συμβάλλοντας τελικά σε μια δραματική άνοδο της θαλάσσιας στάθμης που είχε γνωρίσει ο πλανήτης μας - συνολικά 16 μ. μέσα σε 300 χρόνια. Τα ευρήματα προσφέρουν τις πρώτες «χειροπιαστές» ενδείξεις σχετικά με το πώς η τήξη των πάγων του νότιου πόλου της Γης έχει επηρεάσει την πορεία της στάθμης των υδάτων της και αναμένεται να βοηθήσουν σημαντικά τους επιστήμονες στις προβλέψεις τους για το μέλλον.

H NASA έδωσε στη δημοσιότητα εικόνες από ένα γιγάντιο παγόβουνο το οποίο αποκολλήθηκε από την Ανταρκτική και πλέει πλέον ελεύθερο στον ωκεανό.

Μια ακόμη μελέτη έγινε για τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούσαν στο μακρινό παρελθόν στις νοτιότερες περιοχές του περιοχές και ειδικά την Ανταρκτική. Οπως φαίνεται υπήρξε κάποια εποχή που η παγωμένη ήπειρος είχε συνθήκες παρόμοιες με εκείνες της ηλιόλουστης Καλιφόρνια.

Βρύα θαμμένα επί 1.500 χρόνια στους πάγους της Ανταρκτικής ξαναζωντάνεψαν στο εργαστήριο βρετανών επιστημόνων. Το επίτευγμα, το οποίο αποδεικνύει για πρώτη φορά ότι αρχαία βλάστηση μπορεί να επιζήσει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και να επανέλθει στη ζωή αν έχει «συντηρηθεί στην κατάψυξη», αναμένεται να προσφέρει νέες πληροφορίες για την επιβίωση της ζωής στη Γη.

Τηλεσκόπιο που λειτουργεί σε βάση του Νότιου Πόλου ανίχνευσε για πρώτη φορά ρυτιδώσεις στον χωροχρόνο που εμφανίστηκαν μια στιγμή μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, υποστηρίζουν αμερικανοί ερευνητές. Εφόσον επιβεβαιωθεί, η ανακάλυψη θα είναι «η μεγαλύτερη του αιώνα» και πιθανότατα θα βραβευτεί με Νομπέλ, σχολιάζουν ανεξάρτητοι ειδικοί.

Το πιο κρύο σημείο του πλανήτη βρίσκεται -πού αλλού- στην καρδιά της Ανταρκτικής και έχει θερμοκρασία -93,2 βαθμούς Κελσίου, σύμφωνα με μετρήσεις που έγιναν από δορυφόρους. Το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ χαμηλής θερμοκρασίας είχε καταγραφεί επίσης στην παγωμένη Ανταρκτική, στη ρωσική βάση «Βοστόκ», στις 21 Ιουλίου 1983, και ήταν -89,2 βαθμοί Κελσίου.

Ένα χιλιόμετρο κάτω από τον παρθένο πάγο της Δυτικής Ανταρκτικής, μια νέα απειλή σιγοβράζει. Οι σεισμολόγοι μόλις επιβεβαίωσαν την ύπαρξη τουλάχιστον ενός ενεργού ηφαιστείου σε μια ήπειρο που θεωρούνταν κάποτε γεωλογικά νεκρή. Το ανησυχητικό είναι ότι ενδεχόμενη έκρηξη θα μπορούσε να επιταχύνει το λιώσιμο των πάγων και να προκαλέσει άνοδο της στάθμης των θαλασσών σε όλο τον κόσμο.

Οι λόφοι Φρις στην Ανταρκτική μπορεί να έχουν δεχθεί μερικές μοναχικές χιονονιφάδες που παρασύρθηκαν από τα γύρω βουνά, παραμένουν όμως άνυδροι σαν τη Σαχάρα εδώ και 14 εκατομμύρια χρόνια, δείχνει η τελευταία ανάλυση ισοτόπων.

Η ανατροπή των θεωριών σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο λιώνουν οι πάγοι στην Ανταρκτική έρχεται από… κάτω. Ομάδα επιστημόνων από βρετανικά πανεπιστήμια ανακάλυψε τεράστια κανάλια ψηλά όσο ο πύργος του Άιφελ κάτω από μια παγοκρηπίδα (επιπλέον στο νερό στρώμα πάγου) της παγωμένης ηπείρου. Το φαινόμενο δεν σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή, όπως όμως τονίζουν οι ερευνητές, προσφέρει πολύτιμες νέες γνώσεις για να εκτιμήσουμε καλύτερα τις επιπτώσεις της στα παγωμένα «άκρα» του πλανήτη μας.

Μια έκταση πάγου οκτώ φορές μεγαλύτερη από το Μανχάταν ετοιμάζεται να «φύγει» προς τη θάλασσα στην Ανταρκτική. Για να πάρετε μια «γεύση» του πώς γεννιούνται τα παγόβουνα αυτών των μεγεθών, μπορείτε να παρακολουθήσετε στο βίντεο την αποκόλληση ενός τμήματος πάγου από την άλλη παγωμένη «άκρη» του πλανήτη – τη Γροιλανδία.

Μια κολοσσιαία πλημμύρα σημειώθηκε εν αγνοία μας κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής διοχετεύοντας έξι δισεκατομμύρια τόνους νερού προς άγνωστη κατεύθυνση – το πιθανότερο στον ωκεανό. Το τεράστιο αυτό «άδειασμα» προξενήθηκε σύμφωνα με τους επιστήμονες από την υπερχείλιση μιας υποπαγετώνιας λίμνης και άφησε τη σφραγίδα του δημιουργώντας στην επιφάνεια της λευκής ηπείρου έναν κρατήρα με έκταση όσο η Πάρος και η Σαντορίνη μαζί!

Η μελέτη ενός μετεωρίτη που εντοπίσθηκε στην Ανταρκτική ισχυροποιεί τη θεωρία ότι η ζωή ή τουλάχιστον τα δομικά υλικά της δεν παρήχθησαν στη Γη αλλά έφθασαν στον πλανήτη μας από το Διάστημα.

Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι το οικοσύστημα που υπάρχει σήμερα στην Ανταρκτική έχει ηλικία 33,6 εκ. ετών. Οι ερευνητές έκαναν τον υπολογισμό μελετώντας απολιθωμένα υπολείμματα πλαγκτόν που εντοπίστηκαν σε ιζήματα στην παγωμένη ήπειρο.