Ανταρκτική

Μια γιγάντια ρωγμή που παρακολουθούσαν εδώ και χρόνια οι επιστήμονες στην Ανταρκτική έφτασε αυτήν την εβδομάδα στην άλλη άκρη του πάγου, γεννώντας έτσι ένα από τα μεγαλύτερα παγόβουνα που έχουν καταγραφεί ποτέ: έχει έκταση γύρω στα 6.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και εκτιμάται ότι ζυγίζει ένα τρισεκατομμύριο τόνους. Συγκριτικά, η Κρήτη έχει έκταση 8.303 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Το γιγάντιο παγόβουνο αποσπάστηκε από την κρηπίδα πάγου Larsen C στην Ανταρκτική Χερσόνησο, μια πλάκα πάγου που επιπλέει στο άκρο της Ανταρκτικής Χερσονήσου, απέναντι από το νότιο άκρο της Νοτίου Αμερικής.

Είναι μια απέραντη παγωμένη ήπειρος και έτσι ακριβώς την έχουμε στο μυαλό μας. Η Ανταρκτική ωστόσο διαθέτει και ακάλυπτες από πάγους περιοχές ξηράς. Σε αυτές μάλιστα είναι συγκεντρωμένη σχεδόν όλη η χερσαία ζωή που φιλοξενεί, από τα βρύα ως τους πιγκουΐνους. Τώρα οι επιστήμονες μελέτησαν για πρώτη φορά τις επιπτώσεις που αναμένεται να έχει η κλιματική αλλαγή στην ελεύθερη από πάγους στεριά της Ανταρκτικής – και κατ’ επέκταση στη χερσαία βιοποικιλότητά της. Τα αποτελέσματα δεν είναι ακριβώς ρόδινα.

Μια γιγάντια ρωγμή που εξαπλώνεται στην άκρη της Ανταρκτικής Χερσονήσου επεκτάθηκε κατά 17 χιλιόμετρα σε διάστημα μιας εβδομάδας και απέχει πλέον μόλις 13 χιλιόμετρα από την άκρη του πάγου, αναφέρουν βρετανοί ερευνητές.

Χάρη σε κάμερες και αισθητήρες που βεντουζώνουν ακίνδυνα στο δέρμα, ερευνητές στην Ανταρκτική συνέλεξαν ονειρικά βίντεο που αποκαλύπτουν την καθημερινότητα των φαλαινών, αλλά και το πού βρίσκονται τα υποβρύχια βοσκοτόπια τους που πρέπει να προστατευτούν.

Έπειτα από χρόνια επεξεργασίας των δεδομένων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας (WMO) του OHE αναγνώρισε επίσημα νέο ρεκόρ υψηλής θερμοκρασίας για την ήπειρο της Ανταρκτικής: στις 24 Μαρτίου 2015, όταν το καλοκαίρι τέλεινε στο νότιο ημισφαίριο, ο υδράργυρος έφτασε τους 17,5 βαθμούς Κελσίου.

Ένα χάσμα βάθους 500 μέτρων όλο και μεγαλώνει σε μια από τις πλάκες πάγου που επιπλέουν έξω από τις ακτές της Ανταρκτικής, δείχνουν οι τελευταίες παρατηρήσεις της NASA. Και όταν η ρωγμή φτάσει στην άλλη άκρη, θα γεννήσει ένα παγόβουνο σχεδόν διπλάσιο σε έκταση από την Εύβοια.

Με την Ανταρκτική να ετοιμάζεται να υποδεχτεί το καλοκαίρι, ερευνητικές ομάδες από πέντε χώρες προετοιμάζονται να ανοίξουν δοκιμαστικές γεωτρήσεις για να εντοπίσουν πάγο ηλικίας τουλάχιστον 1,5 εκατομμυρίων ετών. Τα αρχαιότερα παγάκια του πλανήτη θα αποκάλυπταν στοιχεία για κυκλικές μεταβολές του κλίματος στο μακρινό παρελθόν.

Παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν στην Ανταρκτική το αρχαιότερο απολίθωμα φωνητικού οργάνου (σύριγγας) πουλιού που έχει βρεθεί μέχρι σήμερα. Χρονολογείται προ περίπου 66 έως 68 εκ. ετών -λίγο προτού εξαφανισθούν οι δεινόσαυροι- και ανήκε σε ένα πρόγονο των πουλιών που έμοιαζε με πάπια ή χήνα. Τα πουλιά θεωρούνται απόγονοι των δεινοσαύρων. Όμως το εν λόγω φωνητικό όργανο δεν έχει βρεθεί ποτέ έως τώρα σε δεινόσαυρους (ιπτάμενους ή μη) της ίδιας εποχής. Αυτό οδηγεί πλέον τους επιστήμονες σε τρεις εκτιμήσεις: ότι η σύριγξ (ή σύριγγα) εμφανίσθηκε σχετικά αργά στην εξέλιξη των πουλιών, ότι οι δεινόσαυροι δεν έβγαζαν κραυγές όπως τα σημερινά πουλιά και ότι μερικοί τουλάχιστον πρόγονοι των πουλιών έβγαζαν ήχους παρόμοιους με τους σημερινούς.

Βρετανοί επιστήμονες εντόπισαν ίχνη οπάλιου σε ένα μετεωρίτη που είχε βρεθεί στην Ανταρκτική. Επειδή το οπάλιο είναι ένα ένυδρο ορυκτό, που περιέχει πολλά μόρια νερού, η ανακάλυψη ενισχύει την πεποίθηση ότι οι μετεωρίτες, ήδη από τα πρώτα χρόνια δημιουργίας του ηλιακού μας συστήματος, είχαν μεταφέρει σε αστεροειδείς νερό σε μορφή πάγου.

Τις τελευταίες δεκαετίες η θερμοκρασία της Αρκτικής αυξάνεται τρεις φορές ταχύτερα από ό,τι σε άλλες περιοχές του πλανήτη, ενώ η θερμοκρασία στην Ανταρκτική έχει αυξηθεί ελάχιστα. Μελέτη που βασίστηκε σε υπολογιστικά μοντέλα προσφέρει τώρα μια νέα εξήγηση στο κλιματικό αίνιγμα.

Απολιθώματα ενός τρομακτικού πτηνού που περιπολούσε πάνω από τη θάλασσα πριν από 50 εκατομμύρια χρόνια ήρθαν στο φως στην Ανταρκτική. Πρόκειται για μια «πελαγόρνιθα», ένα από τα μεγαλύτερα πτηνά που έζησαν ποτέ, με άνοιγμα φτερών που έφτανε τα 6,4 μέτρα.

Αν ο ρυθμός ανόδου της θερμοκρασίας διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα, ο γιγάντιος παγετώνας Τόττεν που στραγγίζει την Ανατολική Ανταρκτική θα αποσταθεροποιηθεί και θα υποχωρήσει, ανεβάζοντας τη στάθμη των ωκεανών έως και κατά 2,9 μέτρα τους επόμενους αιώνες.

Ξεκινά σε λίγες εβδομάδες ένα από τα πιο φιλόδοξα πειράματα που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στην προσπάθεια κατανόησης των κλιματικών αλλαγών που συμβαίνουν στον πλανήτη. Πάγοι από τις Αλπεις και από διαφόρους παγετώνες του πλανήτη θα σταλούν για μελέτη στην Ανταρκτική.

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής ειδικούς του Imperial College London χρησιμοποιώντας υπερσύγχρονο εξοπλισμό (ειδικά ραντάρ κ.α) εντόπισαν κάτω από το παγοκάλυμμα μιας περιοχής στην ανατολική Ανταρκτική τα ίχνη ενός άγνωστου μέχρι σήμερα γιγάντιου φαραγγιού.

Αίσθηση προκάλεσε πριν από λίγες ημέρες στην κοινότητα των παλαιοντολόγων η ανακάλυψη σε ένα νησί

Αν η Ανταρκτική χάσει δύο ευαίσθητους παγετώνες, οι οποίοι ήδη λιώνουν με ταχύ ρυθμό, ολόκληρη η γιγάντια πλάκα πάγου που καλύπτει τη δυτική πλευρά της ηπείρου θα κυλήσει στη θάλασσα και θα ανεβάσει τη στάθμη των ωκεανών έως και κατά τρία μέτρα σε διάστημα μερικών αιώνων.

Δείγματα από τα παγωμένα εδάφη της Ανταρκτικής έκρυβαν τα αρχαιότερα απολιθωμένα σπερματοζωάρια που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα, ηλικίας 50 εκατομμυρίων ετών. Προέρχονται από κάποιο προϊστορικό σκουλήκι που μάλλον σχετίζεται με τους γεωσκώληκες και τις βδέλλες, λένε οι ερευνητές.

Ενάμισι εκατομμύριο εθελοντές που μελέτησαν βίντεο πιγκουίνων για λογαριασμό του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης παρουσιάζουν την πρώτη σημαντική ανακάλυψή τους: οι κουτσουλιές των πιγκουίνων λιώνουν το χιόνι και ανοίγουν έτσι χώρο για τις φωλιές των πτηνών.

Τα αέρια που χρησιμοποιούνται στη χειρουργική αναισθησία ανιχνεύονται πλέον ακόμα και στην Ανταρκτική και επιδεινώνουν ελαφρώς την παγκόσμια θέρμανση, αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Μια ακόμη μελέτη επιβεβαιώνει ευρήματα προηγούμενων που δείχνουν ότι συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό το λιώσιμο των πάγων στην Ανταρκτική. Το φαινόμενο που, σύμφωνα με τους ειδικούς,οφείλεται στις κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη απειλεί με μεγάλη αύξηση της στάθμης των θαλασσών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν πολλές νησιωτικές και παράκτιες περιοχές του πλανήτη προκαλώντας τεράστιες περιβαλλοντικές καταστροφές ενώ εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι θα υποχρεωθούν να μεταναστεύσουν με όλα τα αρνητικά που αυτή η εξέλιξη συνεπάγεται.