Δύο νέες υποσχόμενες θεραπείες για το κακόηθες μελάνωμα, την πιο επιθετική μορφή καρκίνου του δέρματος, δίνουν ελπίδα σε πολλούς ασθενείς. Οι καινούργιες θεραπευτικές προσεγγίσεις παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας (ASCO) το οποίο διεξάγεται στο Σικάγο.

Σύμφωνα με τους ειδικούς η ανάπτυξη των δύο θεραπειών θεωρείται άκρως σημαντική αφού για τον προχωρημένο καρκίνο του δέρματος δεν είχε υπάρξει εμπλουτισμός του θεραπευτικού «οπλοστασίου» από τη δεκαετία του 1970 ως σήμερα. Το κύριο θεραπευτικό «όπλο» για την αντιμετώπιση του μελανώματος είναι ένα χημειοθεραπευτικό φάρμακο – δακαρβαζίνη – που χρησιμοποιείται εδώ και τουλάχιστον 30 χρόνια και σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.

Διαφορετική φιλοσοφία, ίδια ελπίδα για τους ασθενείς

Οι δύο θεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν εντελώς διαφορετική φιλοσοφία μεταξύ τους. Αμφότερες πάντως φάνηκε να επιμηκύνουν την επιβίωση ασθενών στο πλαίσιο κλινικών δοκιμών. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι μια Βρετανίδα η οποία συμμετείχε στη δοκιμή του ενός από τα δύο φάρμακα το οποίο λαμβάνεται ενδοφλεβίως, βρίσκεται ακόμη στη ζωή πέντε χρόνια μετά τη θεραπεία. Σε ό,τι αφορά το δεύτερο φάρμακο που λαμβάνεται σε μορφή χαπιού δύο φορές την ημέρα, αυτό φάνηκε ότι συρρικνώνει τους όγκους μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Το ένα από τα δύο νέα φάρμακα ονομάζεται ipilimumab και είναι ένας τύπος ανοσοθεραπείας που στοχεύει στο να «διδάξει» το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να επιτίθεται στο μελάνωμα και να το εξολοθρεύει. Σύμφωνα με τους ειδικούς η συγκεκριμένη θεραπεία προσφέρει ελπίδα «πλήρους ίασης». Η ενδοφλέβια έγχυση του φαρμάκου γίνεται σε τέσσερις δόσεις μέσα σε χρονικό διάστημα τριών μηνών.

Αποτελέσματα κλινικής δοκιμής που παρουσιάστηκαν στο συνέδριο έδειξαν ότι το 47,3% των ασθενών που έλαβαν ipilimumab σε συνδυασμό με τη συμβατική χημειοθεραπεία (δακαρβαζίνη) παρέμενε στη ζωή έναν χρόνο μετά σε σύγκριση με ποσοστό 36,3% των ασθενών που έλαβαν μόνο δακαρβαζίνη.

Ακόμη και πενταετής επιβίωση

Σε ορίζοντα τριετίας επιβίωσε το 20,8% των ασθενών που έλαβαν τη συνδυαστική θεραπεία σε σύγκριση με ποσοστό 12,2% στην ομάδα της δακαρβαζίνης. Είναι μάλιστα χαρακτηριστική η περίπτωση μιας ασθενούς που έλαβε το νέο φάρμακο στο πλαίσιο δοκιμής στη Βρετανία και ζει πέντε χρόνια μετά την υποβολή της στη θεραπεία.

Η δεύτερη θεραπεία που παρουσιάστηκε στο συνέδριο ονομάζεται vemurafenib. Πρόκειται για ένα χάπι που λαμβάνεται δύο φορές ημερησίως. Στοιχεία δοκιμών έδειξαν ότι μειώνει κατά 63% τον κίνδυνο θανάτου τρεις μήνες μετά τη διάγνωση σε σύγκριση με τη συμβατική χημειοθεραπεία και κατά 74% τον κίνδυνο εξάπλωσης του καρκίνου. Παράλληλα το φάρμακο φαίνεται να έχει ταχεία δράση.

Είναι αποτελεσματικό στους μισούς από τους ασθενείς με μελάνωμα οι οποίοι διαθέτουν το μεταλλαγμένο γονίδιο BRAF. Δρα στοχεύοντας το γονίδιο με αποτέλεσμα να σταματά η ανάπτυξη των όγκων.

Διαδικασία αξιολόγησης

Και οι δύο θεραπείες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε διαδικασία αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Φαρμάκων (ΕΜΕΑ). Το ipilimumab έχει ήδη λάβει έγκριση κυκλοφορίας στις ΗΠΑ από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) – ένας κύκλος θεραπείας κοστίζει 120.000 δολάρια (περίπου 82.000 ευρώ). Εκτιμάται ότι θα λάβει ευρωπαϊκή έγκριση τον ερχόμενο Αύγουστο. Σε ό,τι αφορά το vemurafenib, οι αρμόδιες αρχές τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ αναμένεται να αξιολογήσουν τα στοιχεία που το αφορούν μέσα στους επόμενους μήνες.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα των δοκιμών ο δρ Τζέιμς Λάρκιν από το Νοσοκομείο Royal Marsden του Λονδίνου ανέφερε ότι «τα νέα είναι εκπληκτικά για τους ασθενείς καθώς έχουμε δύο μεγάλα επιτεύγματα στο πεδίο της θεραπείας του μελανώματος. Είναι αδιαμφισβήτητο ότι και τα δύο φάρμακα θα είναι σημαντικά για τα άτομα με προχωρημένης μορφής μελάνωμα».