Ανάμεσα σε καλλιστεία για κανίς, ακροβάτες, ιρλανδικές μπαλάντες και κωμικούς μονολόγους, 50 εκατομμύρια αμερικανών τηλεθεατών έκαναν την πρώτη γνωριμία τους με τον Φιντέλ Κάστρο το βράδυ της 11ης Ιανουαρίου 1959. Η συνέντευξη που ο κουβανός ηγέτης είχε παραχωρήσει μόλις δύο ημέρες πριν, λίγες ώρες προτού εισέλθει νικητής στην Αβάνα, στον πασίγνωστο παρουσιαστή της εποχής Εντ Σάλιβαν, ο οποίος είχε σπεύσει επιτόπου, προβλήθηκε στην κυριακάτικη ψυχαγωγική εκπομπή του στο CBS ως χαρακτηριστικό δείγμα γραφής μιας «υπέροχης ομάδας νεαρών επαναστατών». Ο 32χρονος τότε Φιντέλ, με τα σπαστά αγγλικά και τη χακί περιβολή του, έμοιαζε έντιμος και ειλικρινής, η προσωποποίηση μιας νέας αρχής, «ένας άξιος και έξυπνος νέος (…), στην παράδοση του Τζορτζ Ουάσιγκτον», όπως συνόψισε ο Σάλιβαν στο τέλος μιας φιλικής συζήτησης. Σε λιγότερο από δύο χρόνια η ευμενής στάση των αμερικανικών μέσων ενημέρωσης που αρχικά έβλεπαν τον Κάστρο και τους «μπαρμπούδος» του ως εκφραστές μιας ανανεωτικής γενιάς θα είχε μετατραπεί σε όξος και χολή κατά των γενειοφόρων κομμουνιστών, η συμπάθεια της κοινής γνώμης των ΗΠΑ σε καταδίκη των συνοδοιπόρων της ΕΣΣΔ και ένας εξίσου νέος και δημοφιλής ηγέτης θα ρίσκαρε τις πρώτες εβδομάδες της προεδρίας του για να εκθρέψει μια κουβανική αντεπανάσταση. Πώς συντελέστηκε αυτή η μεταβολή και γιατί πριν από 60 χρόνια, στις 17 Απριλίου 1961, ο Τζον Κένεντι επιχείρησε να ανατρέψει τον Φιντέλ Κάστρο με την αποτυχημένη απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων;
Εν μέρει η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στην οικονομία, εν μέρει να καταγραφεί ως καταστροφική αποτυχία της CIA. Οταν τον Απρίλιο του 1959 ο Κάστρο επισκεπτόταν τις Ηνωμένες Πολιτείες, η πολιτική του βρισκόταν ακόμη υπό διαμόρφωση και η δημοτικότητά του στη γείτονα χώρα παρέμενε αμείωτη. Στον σιδηροδρομικό σταθμό Πεν της Νέας Υόρκης ο Φιντέλ βρήκε ένα πλήθος να τον υποδέχεται με ιαχές αντάξιες του Ελβις, έκανε 20 λεπτά για να διανύσει τα 90 μέτρα έως το ξενοδοχείο του όντας απασχολημένος με το να σφίγγει χέρια θαυμαστών, επισκέφθηκε το Εμπάιρ Στέιτ Μπίλντινγκ και τον ζωολογικό κήπο του Μπρονξ, χαριεντίστηκε με μια τίγρη, έφαγε ένα χοτ ντογκ σε δημόσια θέα. Καχύποπτος απέναντί του, ο τότε πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ προτίμησε να αποφύγει τη συνάντηση, ο αντιπρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον όμως τον είδε και τον ζύγισε: «Eχει οπωσδήποτε την ακαθόριστη εκείνη ικανότητα που διακρίνει τους ηγέτες. (…) Είναι είτε εξαιρετικά αφελής ως προς το τι εστί κομμουνισμός είτε πειθαρχημένος κομμουνιστής – θα έλεγα το πρώτο. Διακρίνεται για τις λιγότερο ανεπτυγμένες ιδέες ως προς τη διακυβέρνηση και την οικονομία από κάθε άλλη προσωπικότητα που έχω συναντήσει σε 50 χώρες. (…) Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να προσπαθήσουμε να τον προσανατολίσουμε στη σωστή κατεύθυνση». Για τον Κάστρο ωστόσο η «σωστή κατεύθυνση» αποδείχθηκε ότι περιελάμβανε τον έλεγχο των επιχειρήσεων αμερικανικών συμφερόντων (διυλιστήρια, ξενοδοχεία, καζίνα) που κυριαρχούσαν στην οικονομία της Κούβας. Η κυβέρνηση Αϊζενχάουερ επέβαλε εμπάργκο, ο Κάστρο κρατικοποίησε τα πάντα και στράφηκε προς τη Σοβιετική Ενωση. Ενα ιδεολογικό προγεφύρωμα στην πίσω αυλή της Αμερικής αποτελούσε θεόσταλτο δώρο για τη Μόσχα. Για την Ουάσιγκτον είχε εξελιχθεί απότομα σε αγκάθι που έπρεπε να βγει. Αρμόδια για παρόμοιες εξαγωγές ήταν η CIA.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
