Μια διαχωριστική γραμμή που υψώνεται από τη βάση και φτάνει μέχρι την κορυφή της κομματικής πυραμίδας του ΠαΣοΚ αποτελεί, όπως και για την προηγούμενη ηγεσία, τον μεγάλο πονοκέφαλο του Νίκου Ανδρουλάκη στην προσπάθειά του να χαράξει μια σαφή προεκλογική αλλά και μετεκλογική γραμμή πλεύσης. Στη μία της πλευρά βρίσκονται όσοι απορρίπτουν με κατηγορηματικό τρόπο κάθε προσέγγιση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Εκτιμούν ότι η διακυβέρνησή του όχι μόνο δεν δικαιούται προοδευτικό πρόσημο αλλά αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή. Στην άλλη όσοι δεν θέλουν να ακούσουν ούτε λέξη για το ενδεχόμενο μιας νέας κυβερνητικής συνεργασίας με τη ΝΔ. Θεωρούν ότι θα αποτελέσει την πολιτική ταφόπλακα του ΠαΣοΚ.
Το ΠαΣοΚ δεν θα γίνει δεκανίκι κανενός…
Κάθε σήμα που εκπέμπεται από τη Χαριλάου Τρικούπη και ερμηνεύεται ως «κλείσιμο» ματιού είτε στο Μέγαρο Μαξίμου είτε στην Κουμουνδούρου προκαλεί ισχυρές αναταράξεις, δημιουργεί τάσεις φυγόκεντρες και επιφέρει δημοσκοπική φθορά. Περιορίζεται έτσι το πεδίο ελιγμών της ηγεσίας στο ζήτημα που θα καθορίσει, σε μεγάλο βαθμό, την εκλογική επίδοση του ΠαΣοΚ. Τη στάση που θα κρατήσει στην περίπτωση που οι πρώτες και, κυρίως, οι δεύτερες κάλπες δεν αναδείξουν αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Οι ευρισκόμενοι στην ίδια πλευρά, αν και ομαδοποιούνται τοποθετούμενοι στη «δεξιά» ή στην «αριστερή» πτέρυγα του κόμματος, ούτε ομάδα αποτελούν ούτε σκοπεύουν να κινηθούν συντεταγμένα έναντι κάθε μετεκλογικής εξέλιξης. Η μόνη συμπαγής δύναμη, που στη συντριπτική της πλειοψηφία ανήκει στο αντιδεξιό στρατόπεδο, είναι το ΚΙΔΗΣΟ, που αποτελεί ξεχωριστό κόμμα.
Στην καλούμενη «δεξιά πτέρυγα» είναι κυρίαρχη η πολιτική παρουσία του Ανδρέα Λοβέρδου. «Εχω πει πως με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε ούτε με το πιστόλι στον κρόταφο. Από αυτή τη θέση είμαι αμετακίνητος» δηλώνει. Η θέση Λοβέρδου εκφράζει ένα μεγάλο τμήμα της βάσης, μεγαλύτερο από όσο υποστήριξε την εκλογή του στην ηγεσία του κόμματος, το οποίο θεωρεί καταστροφικό το ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ και δεν αποκλείει, υπό όρους, μια μετεκλογική συνεργασία με τη ΝΔ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος και η Χαρά Κεφαλίδου. Η Νάντια Γιαννακοπούλου, που καταγράφεται στη «δεξιά τάση», δεν είναι τόσο απόλυτη. «Είναι μόνο ΠαΣοΚ» αναφέρουν συνομιλητές της. «Μπορεί να υπάρξει βουλευτής που να προσφέρει στήριξη, κόντρα στη γραμμή του κόμματος, σε μια κυβέρνηση Μητσοτάκη;» ήταν το ερώτημα που δέχθηκε έμπειρο στέλεχος του ΠαΣοΚ, με αφορμή τα περί «Δούρειου Ιππου» στην υπόθεση της Εύας Καϊλή. «Ούτε ένας» ήταν η απάντηση.
Τα κάθε λογής σενάρια για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ εξυφαίνονται, κατά κύριο λόγο, γύρω από τα πρόσωπα του Κώστα Λαλιώτη και του Γιώργου Παπανδρέου. Ο κ. Λαλιώτης που θέλει το ΠαΣοΚ να έχει σαφείς διαχωριστικές γραμμές από τη ΝΔ, αποκλείει τη συνεργασία. Συμφωνεί με τη στρατηγική της αυτόνομης πορείας και αποφεύγει κάθε αναφορά σε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρώην πρωθυπουργός επίσης είναι σταθερά αντίθετος σε κάθε συνεργασία με τη ΝΔ. Λέγεται μάλιστα ότι η μη συνεργασία με τη ΝΔ ήταν ένας από τους όρους που έθεσε στη Φώφη Γεννηματά προκειμένου να εντάξει το ΚΙΔΗΣΟ στο Κίνημα Αλλαγής. Ο κ. Παπανδρέου έχει ασκήσει κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας ότι δεν θεωρεί προοδευτική την ηγεσία του. Στο κοινοβουλευτικό πεδίο η θέση για μη συνεργασία με τη ΝΔ εκφράζεται κυρίως στο πρόσωπο του Χάρη Καστανίδη. Ο βουλευτής Θεσσαλονίκης είχε δηλώσει ότι «με τον ΣΥΡΙΖΑ η ιδεολογική απόσταση δεν είναι τόσο μεγάλη», σημείωσε όμως ότι «υπάρχει σοβαρό έλλειμμα εμπιστοσύνης».
Σε θέση άμυνας
Ολη αυτή η φιλολογία έφερε και πάλι το ΠαΣοΚ σε θέση άμυνας. «Ταυτιζόμαστε τάχα με τον ΣΥΡΙΖΑ με τον οποίο θα συγκυβερνήσουμε, το έχουμε αποφασίσει. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα» δήλωσε ο Κώστας Σκανδαλίδης. Το ιστορικό στέλεχος του ΠαΣοΚ έχει χρησιμοποιήσει τον όρο «προοδευτική διακυβέρνηση». Ακόμα περισσότερες φορές τον έχει χρησιμοποιήσει ο Γιώργος Παπανδρέου. Και οι δύο, πριν τον κ. Τσίπρα. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση, η «προοδευτική διακυβέρνηση» έχει κατοχυρωθεί στην κοινή γνώμη ως η σημαία της προεκλογικής πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ. Δικαιολογημένα, όπως λέγεται, η σχετική αναφορά του κ. Ανδρουλάκη ξεσήκωσε τόσο θόρυβο.
Η στρατηγική της «αυτόνομης πορείας» που ακολουθεί και η σημερινή ηγεσία του ΠαΣοΚ λειτουργεί ισορροπητικά, καλύπτει και τις δύο τάσεις. Ομως, έδειξε τα όριά της στις εκλογές του 2019.
