Πώς δεν θα γίνει το φάρμακο φαρμάκι

1.Είναι η χαμηλή τιμή των φαρμάκων αιτία που εξαφανίζονται από την ελληνική αγορά;

Το πρόβλημα της έλλειψης φαρμάκων είναι πολυπαραγοντικό και υπάρχει εδώ και πάνω από μια δεκαετία για φάρμακα που αφορούν χρόνιες παθήσεις και παρουσιάζουν διαχρονικές ελλείψεις. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των φθηνότερων χωρών στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μαζί με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες, εξαιτίας της χαμηλής τιμής και του clawback που πληρώνουν, περιορίζουν σταδιακά τις ποσότητες που διοχετεύουν στην ελληνική αγορά, προτιμώντας άλλες αγορές με υψηλότερα περιθώρια κέρδους

2.Ποιος ο ρόλος των φαρμακαποθηκών;

Οι φαρμακαποθήκες για να αυξήσουν την κερδοφορία τους ξαναστέλνουν τα σκευάσματα με την ελληνική συσκευασία μέσω των παράλληλων εξαγωγών σε χώρες όπου είναι ακριβότερα. Το φαινόμενο, παρά την εντατικοποίηση των ελέγχων το τελευταίο διάστημα, θεωρείται διαχρονικά ανεξέλεγκτο. Με το κέρδος των χονδρεμπόρων στην ελληνική αγορά να έχει πέσει στο 4,7%, από τις παράλληλες εξαγωγές η κερδοφορία μπορεί να φτάσει από 50% ως και 200%. Αυτό όμως δημιουργεί κι έναν φαύλο κύκλο. Διότι οι φαρμακευτικές βλέποντας ότι πωλούν φθηνότερα στην Ελλάδα, αλλά διά της πλαγίας οδού για πολίτες φέρ’ ειπείν της Γερμανίας, ακολουθούν την τάση να μειώνουν περαιτέρω τις ποσότητες που στέλνουν στην εγχώρια αγορά.

3. Ποιος ο ρόλος της πανδημίας και της ενεργειακής ακρίβειας;

Η μετατόπιση τα προηγούμενα χρόνια της παραγωγής στη Ινδία και στην Κίνα άλλαξε τις ισορροπίες στον χάρτη του φαρμάκου. Με τις δύο χώρες να κρατούν σήμερα την παραγωγή του 60%-80% των παγκόσμιων ποσοτήτων δραστικών ουσιών στις οποίες βασίζονται τα φάρμακα, η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ευάλωτη στις διεθνείς κρίσεις. Ετσι, η μείωση της παραγωγής δραστικών ουσιών, όπως η αμοξυκιλλίνη και η παρακεταμόλη, και η έλλειψη πρώτων υλών εξαιτίας της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, αλλά και οι μεγάλες ανατιμήσεις σε υλικά συσκευασίας όπως το αλουμίνιο, έχουν οδηγήσει σε μείωση των παραγόμενων ποσοτήτων φαρμάκων. Η πρώιμη έξαρση, εν τω μεταξύ, των ιώσεων δεν είχε προβλεφθεί από τις φαρμακευτικές επηρεάζοντας τον σχεδιασμό της παραγωγής τους. Γνωστά σκευάσματα, κυρίως παιδιατρικά, όπως αναλγητικά, αντιπυρετικά σιρόπια, αντιβηχικά και εισπνεόμενα, έχουν γίνει δυσεύρετα όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε ΗΠΑ και Καναδά. Ετσι, λοιπόν οι πολυεθνικές εταιρείες προτιμούν να διαθέσουν κατά προτεραιότητα τις πιο περιορισμένες ποσότητες σκευασμάτων που διαθέτουν στις αγορές που θα πουλήσουν ακριβότερα. Η έξαρση λοιπόν των ιώσεων και της γρίπης στις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, όπου η ζήτηση αυξήθηκε κατακόρυφα, στέγνωσε την ελληνική αγορά, όπου επίσης η ζήτηση έχει αυξηθεί ως και 40%.

4.Ποια είναι η κατάσταση στα φαρμακεία;

Στα φαρμακεία της χώρας επικρατούν πολεμικές συνθήκες. Οι φαρμακοποιοί προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών ακόμα και μοιράζοντας μία συσκευασία στα δύο ή και στα τρία. Σύμφωνα με τη λίστα που εξέδωσε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), σε μακροχρόνια και σοβαρή έλλειψη βρίσκονται 232 σκευάσματα. Το μεγάλο κρας τεστ έρχεται από τη Δευτέρα, οπότε ξεκινά επίσημα η διανομή φαρμάκων από τις εταιρείες μετά το καθιερωμένο εικοσαήμερο διακοπών λόγω των εορτών.

5.Πώς θα βοηθήσει η ηλεκτρονική συνταγογράφηση;

Οσον αφορά τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, για πολλούς η λύση βρίσκεται στα χέρια των γιατρών, που σήμερα σε μεγάλο βαθμό συνταγογραφούν με την εμπορική ονομασία ενός φαρμάκου (ακόμα και γενοσήμου), αποκλείοντας εναλλακτικά σκευάσματα με την ίδια δραστική ουσία. Με το σύνολο των φορέων να προτρέπουν για τη χρήση γενοσήμων, που έχουν την ίδια φαρμακευτική δράση και στοιχίζουν πολύ φθηνότερα από τα πρωτότυπα φάρμακα, το να μην κλειδώνει ο γιατρός εμπορική ονομασία, αλλά τη δραστική ουσία, θεωρείται πως θα συμβάλει αποτελεσματικά στην αποσυμφόρηση της αγοράς. Υπάρχει συγχρόνως δυνατότητα real time ενημέρωσης των γιατρών για τα φάρμακα που είναι σε έλλειψη ώστε να συνταγογραφήσουν κατά τρόπο που δεν θα ταλαιπωρήσει τους ασθενείς. Στο πλαίσιο των μέτρων που έλαβε το υπουργείο Υγείας για τα ελλειπτικά συνταγογραφούμενα φάρμακα θα γίνεται μόνο ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ώστε να υπάρχει καλύτερη εποπτεία.

6. Θα αυξηθούν οι τιμές των πολύ φθηνών φαρμάκων;

Η αύξηση στην τιμή των πολύ φθηνών φαρμάκων, που για φάρμακα κάτω των 5 ευρώ εκτιμάται πως θα ανέλθει σε 20-40 λεπτά, έχει στόχο η παραγωγή τους να μην είναι κοστολογικά ασύμφορη, ώστε να μην αποσύρονται τελικά από την αγορά. Η ελεγχόμενη αύξηση θα καλυφθεί κατά βάση από τον ΕΟΠΥΥ, ενώ ακόμα και στις περιπτώσεις που θα φτάσει στον πολίτη θα είναι της τάξεως των ελάχιστων λεπτών του ευρώ. Οπως εξηγούν μιλώντας στο «Βήμα» γνώστες της ελληνικής αγοράς, σήμερα ένα σπασμολυτικό για το πεπτικό σύστημα μια εταιρεία το διαθέτει στη χώρα με 1,57 ευρώ, όταν το φέρει ως δυσεύρετο ο ΕΟΦ από αγορά του εξωτερικού η τιμή του είναι 9,80 ευρώ. Αντίστοιχα, ένα αντιβιοτικό-αντιμυκητισιακό σιρόπι που έκανε 1,93 ευρώ, τώρα το βρίσκουμε 6,35. Η απόσυρση, εξηγούν, των φθηνών φαρμάκων από την αγορά θα οδηγήσει τελικά σε αύξηση του κόστους διότι θα υποχρεωθούμε στην εισαγωγή μέσω του ΙΦΕΤ πολύ ακριβότερων φαρμάκων, η τιμή των οποίων είναι κατά μέσο όρο πενταπλάσια.

7.Πότε θα ομαλοποιηθεί η κατάσταση;

Η σταδιακή ομαλοποίηση της κατάστασης θα φανεί, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας, στο επόμενο δεκαήμερο, διάστημα όμως που αμφισβητούν παράγοντες της αγοράς σημειώνοντας ότι το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο και θα τραβήξει ως την άνοιξη. Ολα θα εξαρτηθούν από μια σειρά παραγόντων. Αρχικά από το πόσο γρήγορα οι εταιρείες θα ανατροφοδοτήσουν την αγορά με φάρμακα πρώτης ανάγκης. Δεύτερον, πόσο γρήγορα ο ΕΟΦ θα βρει φάρμακα που είναι σε περιορισμένες ποσότητες από το εξωτερικό και θα τα φέρει, αλλά και σε ποιον βαθμό η ελληνική φαρμακοβιομηχανία θα αυξήσει την παραγωγή γενοσήμων για να καλύψει μέρος της τρύπας. Πόσο αποτελεσματικοί θα είναι οι έλεγχοι που έχουν ξεκινήσει σε φαρμακαποθήκες για αποθέματα φαρμάκων των οποίων οι παράλληλες εξαγωγές (περίπου 260) έχουν απαγορευθεί από το υπουργείο Υγείας, καθώς και σε φαρμακευτικές εταιρείες για το κατά πόσο διαθέτουν αποθέματα τριών μηνών, όπως ορίζει ο νόμος, με γνώστες της αγοράς να ισχυρίζονται ότι ρεαλιστικά το όριο πέφτει στις 15 ημέρες.