Η οδύσσεια της πολύπαθης Αμφίπολης δεν φαίνεται να έχει τέλος. Την προηγούμενη εβδομάδα ξεκίνησε ένα ακόμη σίριαλ που αναμένεται να έχει αρκετά επεισόδια. Πρωταγωνιστές, αυτή τη φορά, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το υπουργείο Πολιτισμού. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οπως είναι γνωστό, η πρώτη αίτηση για ένταξη του έργου στερέωσης, συντήρησης, αποκατάστασης και ανάδειξης του μνημείου του Τύμβου Καστά στο ΕΣΠΑ το καλοκαίρι του 2017 ήταν αποτυχημένη εξαιτίας ελλείψεων στον φάκελο που κατέθεσε το υπουργείο. Τελικώς το έργο εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ τον Νοέμβριο του 2017 με προϋπολογισμό 1,5 εκατ. ευρώ. Ταυτόχρονα εξασφαλίστηκαν επιπλέον πόροι ύψους 1 εκατ. ευρώ από το Interreg Ελλάδα – Βουλγαρία για την ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής στην Αμφίπολη Σερρών.
Και ενώ, έναν χρόνο μετά, θα περίμενε κανείς όλα να πάρουν τον… δρόμο τους, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με δελτίο Τύπου που εξέδωσε στις 26/11 χρεώνει στο υπουργείο Πολιτισμού μεγάλες καθυστερήσεις, διαβλέποντας ότι είναι «ορατός πλέον ο κίνδυνος η Ευρωπαϊκή Ενωση να απεντάξει το έργο και να χαθεί η χρηματοδότησή του», με τον περιφερειάρχη Απόστολο Τζιτζικώστα να δηλώνει ότι αν οι εργασίες δεν ξεκινήσουν άμεσα ή οι απαντήσεις δεν είναι επαρκείς, θα προσφύγει στη Δικαιοσύνη.
Επιστολή στη Ζορμπά
Είχε προηγηθεί επιστολή την 1/11 στη νυν υπουργό Μυρσίνη Ζορμπά που την ενημέρωνε για σημαντική καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου, σημειώνοντας αναλυτικά – ανά υποέργο – τις καθυστερήσεις. Για παράδειγμα, ενώ προβλεπόταν ολοκλήρωση της μελέτης δομικής παθολογίας του μνημείου ως το τέλος του Ιουνίου, σύμφωνα πάντα με την επιστολή, η Περιφέρεια δεν έχει λάβει καμία ενημέρωση για την ολοκλήρωσή της. Και δεν ήταν η πρώτη φορά που έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς αντίστοιχη επιστολή τον περασμένο Μάιο είχε λάβει και η προκάτοχος της Μυρσίνης Ζορμπά, Λυδία Κονιόρδου.
«Το Βήμα» αποτάθηκε στο υπουργείο ζητώντας απαντήσεις στις σοβαρότατες καταγγελίες της Περιφέρειας. Σύμφωνα λοιπόν με την Μπουμπουλίνας, «οι εργασίες έχουν ξεκινήσει στον χώρο» και μάλιστα «βαίνουν με γρήγορους ρυθμούς». Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι «ήδη έχει εγκατασταθεί το εργοτάξιο και ολοκληρώνεται η μεταφορά των διάσπαρτων λίθων που είναι απαραίτητοι για την αποκατάσταση του μνημείου», αλλά και ότι «ήδη γίνεται έργο στον τομέα της συντήρησης που περιλαμβάνει εργασίες καθαρισμού, στερέωσης και ανάδειξης», χωρίς να δίνονται παραπάνω λεπτομέρειες.
Την ίδια στιγμή αναφέρουν ότι έχουν ξεκινήσει και ολοκληρώνονται οι απαραίτητες απαλλοτριώσεις των οικοπέδων, οι οποίες δεν είχαν συντελεστεί, ενώ μνεία γίνεται και στο έργο που εκτελεί το υπουργείο στο πλαίσιο διακρατικού προγράμματος, το οποίο «περιλαμβάνει τη διαμόρφωση ενός οργανωμένου και επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου στην Αμφίπολη, εντάσσοντας το ταφικό μνημείο στο ευρύτερο ιστορικό περιβάλλον του». Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι πως στην απάντησή τους προς «Το Βήμα» επισημαίνουν ότι «υπάρχει συνεχής συνεργασία και ενημέρωση προς τις υπηρεσίες της Περιφέρειας», κάτι που σαφώς δεν διαφαίνεται από τις καταγγελίες του περιφερειάρχη.
Μάλιστα, ο κ. Τζιτζικώστας τοποθετήθηκε επί της απάντησης του υπουργείου στο «Βήμα» επαναλαμβάνοντας ότι μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκινήσει απολύτως καμία εργασία στον Τύμβο Καστά στην Αμφίπολη. «Περιμένουμε ακόμα να μας απαντήσει το υπουργείο Πολιτισμού στα αναλυτικά ερωτήματα που θέσαμε για τους λόγους για τους οποίους δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα οι εργασίες. Εμμένω λοιπόν στην προειδοποίησή μου ότι αν δεν μας απαντήσουν σύντομα ή αν δεν ξεκινήσουν οι εργασίες άμεσα, δεν έχω άλλη επιλογή από το να προσφύγω στη Δικαιοσύνη. Δεν κινδυνεύουν να χαθούν μόνο τα ευρωπαϊκά κονδύλια που έχει εξασφαλίσει η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για τη συντήρηση και ανάδειξη αυτού του μοναδικού μακεδονικού μνημείου, κινδυνεύει με κατάρρευση το ίδιο το μνημείο αν δεν ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες αναστήλωσης». Βρισκόμαστε προφανώς μπροστά σε δύο παράλληλες πραγματικότητες.
Κομματικές αντιπαραθέσεις
Την ίδια στιγμή δεν είναι μόνο οι αρχαιολογικές κόντρες που πληγώνουν το μνημείο αλλά και οι κομματικές αντιπαραθέσεις. Πηγές του υπουργείου κατηγορούν τον κ. Τζιτζικώστα για μικροπολιτικά παιχνίδια εν όψει των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών και πηγές της Περιφέρειας καταλογίζουν στο υπουργείο ιδεοληψία απέναντι σε μια ανασκαφή που βαπτίστηκε εξαρχής «γαλάζια» και περιθωριοποιήθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, όπως λέγεται, το γεγονός ότι η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, επικεφαλής της ανασκαφής στην Αμφίπολη, μετά τη συνταξιοδότησή της αποτελεί άμισθη σύμβουλο σε θέματα Πολιτισμού και Αρχαιολογίας της Περιφέρειας, δεν βοηθά καθόλου την επικοινωνία με το υπουργείο. Σύμφωνα με τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ, η κυρία Περιστέρη είναι persona non grata για το υπουργείο, που της καταλογίζει λάθη στον τρόπο αποκάλυψης του μνημείου. Παράλληλα κύκλοι της Περιφέρειας κάνουν λόγο για αδιαφορία του ΣΥΡΙΖΑ προς την Αμφίπολη, άμεσα συνδεόμενη με τη συμφωνία των Πρεσπών, κάτι που επικαλείται και ο τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών, ο βουλευτής Σερρών της ΝΔ Κώστας Καραμανλής σε σχετική ερώτηση που κατέθεσε.
Ποια λοιπόν η παρακαταθήκη της Αμφίπολης τέσσερα χρόνια μετά την αποκάλυψη του μνημείου; Γιατί, ασχέτως με την παραφιλολογία που αναπτύχθηκε για τον «ένοικο» του τάφου αλλά και τη χρονολόγηση του μνημείου, ασχέτως με το γεγονός ότι όντως η ανασκαφή σε αρκετές περιπτώσεις καλύφθηκε με όρους που θύμιζε τηλεοπτικό reality, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι πρόκειται για ένα σημαντικό μνημείο που θα μπορούσε να αποτελεί πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών, φέρνοντας ραγδαία ανάπτυξη στην περιοχή. Και αν δεν γίνουν γρήγορα οι απαραίτητες εργασίες, πιθανότατα κινδυνεύει να καταρρεύσει. Προς το παρόν, η Αμφίπολη παραμένει χαμένη στα… μπάζα της με μεγαλύτερο χαμένο για μία ακόμη φορά τον ελληνικό πολιτισμό.
