Τα κρυπτοστοιχεία και το αποκεντρωμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα (DeFi – Decentralized Finance), που δημιουργείται γύρω από αυτά, στηρίζονται στην υπόθεση ότι η τεχνολογία μπορεί να υποκαταστήσει τον ρόλο των αρμόδιων νομισματικών και εποπτικών αρχών, καθώς και των εποπτευόμενων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Ωστόσο, οι δραστηριότητες των κρυπτοστοιχείων ενέχουν σημαντικούς κινδύνους, οι οποίοι σχετίζονται με τις υποδομές, την κυβερνοασφάλεια, την αλληλεξάρτηση και μετάδοση κινδύνων, την υπερβολική μόχλευση, την αποφυγή του ισχύοντος κανονιστικού πλαισίου, τις σημαντικές διακυμάνσεις στην αξία των κρυπτονομισμάτων και τα φαινόμενα μαζικών αναλήψεων.
Eντός του 2022 κατέρρευσε το σύστημα κρυπτονομισμάτων TerraUSD/Luna και πτώχευσε το ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων FTX, όπως και περίπου 130 συνδεδεμένες, με αυτό, εταιρείες. Τα περιστατικά αυτά ανέδειξαν σοβαρότατες αδυναμίες στην εταιρική διακυβέρνηση, την επάρκεια της κεφαλαιακής βάσης και τη διαφύλαξη των περιουσιακών στοιχείων των πελατών των συστημάτων και ανταλλακτηρίων κρυπτονομισμάτων. Επιβεβαίωσαν, δε, τις εύλογες επισημάνσεις των εποπτικών αρχών για την αναγκαιότητα εφαρμογής ενός κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για τα κρυπτοστοιχεία.
Ακόμα και τα σταθερά κρυπτονομίσματα (stablecoins) εκτίθενται σε σοβαρούς κινδύνους. Ο όρος υπονοεί ότι τα stablecoins παρέχουν ένα είδος σταθερής αξίας, είτε αναφερόμενα σε ένα ή περισσότερα νομίσματα κεντρικών τραπεζών, είτε αναφερόμενα σε άλλες αξίες ή δικαιώματα. Eν τούτοις, και αυτά εμπεριέχουν κινδύνους, και μάλιστα ανεξάρτητα από τη μέθοδο με την οποία διατηρείται σταθερή η αξία τους. Το TerraUSD, που κατέρρευσε θεαματικά ήταν, άλλωστε, μιας μορφής σταθερό κρυπτονόμισμα.
Λόγω αυτών των προβλημάτων, έχουν υιοθετηθεί νομοθετικές πρωτοβουλίες, που αποσκοπούν στη δημιουργία του κατάλληλου κανονιστικού και εποπτικού πλαισίου. Σε διεθνές επίπεδο, το Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FSB – Financial Stability Board) εξετάζει τη δημιουργία κανονιστικού πλαισίου για τα κρυπτοστοιχεία. Επίσης, η Επιτροπή της Βασιλείας επεξεργάζεται τις απαιτήσεις κεφαλαιακής επάρκειας για την έκθεση των τραπεζών σε κρυπτοστοιχεία. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, συμφωνήθηκε πρόσφατα το κείμενο του Κανονισμού για τις Αγορές Κρυπτοστοιχείων (MiCA – markets in cryptoassets), που προβλέπει, μεταξύ άλλων, αδειοδότηση και εποπτεία των ανταλλακτηρίων κρυπτοστοιχείων, ρυθμίσεις για τον διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων των πελατών τους, κανόνες ενημέρωσης, καθώς και την άσκηση κεντρικού ρόλου από εθνικές και ευρωπαϊκές αρμόδιες αρχές. Από την πλευρά της και στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, η Τράπεζα της Ελλάδος αξιολογεί θετικά και στηρίζει τις παραπάνω πρωτοβουλίες που έχουν αναπτυχθεί σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο προσβλέποντας στην υιοθέτησή τους σε εθνικό επίπεδο.
- Η κυρία Χριστίνα Παπακωνσταντίνου είναι υποδιοικήτρια της Τράπεζας της Ελλάδος.
