Γκρεμίστηκε το πλάνο των… κατεδαφίσεων

Η εικόνα που αντίκρισαν τα συνεργεία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής φθάνοντας στην περιοχή του Λιμνιώνα Γραμματικού για να κατεδαφίσουν ένα αυθαίρετο σύμπλεγμα κτιρίων συμπυκνώνει το σύνολο της πολεοδομικής ανομίας που χτίστηκε για δεκαετίες με το… μυστρί των κομματικών πελατειακών σχέσεων και την ανοχή της Διοίκησης.
Το σημείο στον χάρτη όπου βρίσκονται οι αυθαίρετες κατασκευές δείχνει δασική έκταση, κηρυγμένη αναδασωτέα (δεν είχε γλιτώσει από παλαιότερες εμπρηστικές επιθέσεις οικοπεδοφάγων), εντός αρχαιολογικής ζώνης.

Η περιοχή δύσβατη. Χρειάστηκαν μέρες να ανοίξουν δρόμο για τις μπουλντόζες. Και όταν έφτασαν εκεί οι υπάλληλοι έτριβαν τα μάτια τους μπροστά σε αυτό που αντίκρισαν. «Ηταν ένα φρούριο. Υπήρχε μια μάντρα μήκους 200 μέτρων και ύψους πέντε μέτρων. Εντός του τσιμεντένιου φράκτη είχαν χτιστεί τρία σπίτια και άλλες μικρότερες κατασκευές» επισημαίνει μέλος του συνεργείου.
Μάλιστα, ήταν τέτοια η θηριώδης κατασκευή του, με την περίφραξη αποκλεισμού των ανεπιθύμητων, που ο αστικός μύθος της περιοχής αναφέρει ότι λειτουργούσε ως κρυφή χαρτοπαικτική λέσχη.

Δεν είναι τυχαίο ότι από τις 5 Σεπτεμβρίου, οπότε έφτασαν εκεί τα μηχανήματα της Αποκεντρωμένης, «παλεύουν» με το… τσιμεντένιο θεριό και ακόμη δεν έχουν ολοκληρώσει τις εργασίες κατεδάφισης και αποκατάστασης του χώρου.

«Οταν μετά την καταστροφική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική η  πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ (υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας) πήρε την απόφαση να ξεκινήσει άμεσα και γρήγορα κατεδαφίσεις – ανεξάρτητα από εκείνες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων – δεν ήξερε σε τι μονοπάτια έμπαινε. Ελεγαν ότι οι κατεδαφίσεις μπορούν να γίνουν σε σύντομο διάστημα. Θέμα ημερών ή το πολύ λίγων εβδομάδων» σημειώνει στέλεχος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής. Και προσθέτει: «Είχαμε κληθεί τότε στο υπουργείο, αλλά και στο Μαξίμου, όπου τους εξηγήσαμε ότι οι διαδικασίες – νομικές, διαδικαστικές κ.λπ. – είναι ιδιαιτέρως χρονοβόρες και δύσκολες. Μας αντιμετώπισαν με δυσπιστία, σαν να μπλοκάραμε εμείς τις κατεδαφίσεις. Θεωρούσαν ότι με μια αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, όλα θα βελτιώνονταν. Δυστυχώς δικαιωθήκαμε. Τρεις μήνες μετά, το ΥΠΕΝ μόλις ξεκίνησε τη δεύτερη κατεδάφιση σε προβλήτα στο Μαύρο Λιθάρι Αναβύσσου».

Την ερχόμενη Τρίτη, παράλληλα με τις κατεδαφίσεις στο Γραμματικό, ξεκινά και η πρώτη κατεδάφιση σε ένα από τα παράνομα κτίσματα που βρίσκονται εντός του ρέματος Σούρες στη Μάνδρα. Περίπου έναν χρόνο μετά την τραγική καταστροφή, υπογράφηκε τελικά την περασμένη Δευτέρα από τον γενικό γραμματέα Αποκεντρωμένης η σύμβαση απευθείας ανάθεσης του έργου (προϋπολογισμού 134.800 ευρώ) σε εργολάβο, ο οποίος θα αναλάβει την κατεδάφιση αυθαιρέτων που παρεμποδίζουν τη συνέχεια των ρεμάτων.
Ομως το κονδύλι δεν αρκεί και για τις 27 κατεδαφίσεις που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν στη Μάνδρα. «Ευτυχώς ήδη τρεις ιδιοκτήτες γκρέμισαν μόνοι τους τα αυθαίρετά τους. Επειδή το κόστος της κατεδάφισης καταλογίζεται στους αυθαιρετούχους, κάποιοι προτιμούν να το κάνουν μόνοι τους, καθώς βρίσκουν ντόπιους εργολάβους, συχνά με μαύρα χρήματα, χωρίς αποδείξεις και παραστατικά, και τους κοστίζει φθηνότερα» τονίζει υπάλληλος.

Δεν είναι τυχαίο ότι το κόστος της κατεδάφισης του «φρουρίου» στο Γραμματικό μέχρι στιγμής έχει φτάσει τις 40.000 ευρώ. «Ισως να ακούγεται πολύ υψηλό το τίμημα, αλλά σε σύγκριση με τις 20.000 ευρώ που πήρε ο εργολάβος για την πρώτη κατεδάφιση που κάναμε στον αιγιαλό της λεωφόρου Αθηνών – Σουνίου για ένα beach bar και κάτι τσιμεντένιες κατασκευές, τα διπλά χρήματα για τρία σπίτια και πεντάμετρη μάντρα, μάλλον είναι λίγα» σχολιάζει χαρακτηριστικά ένας από τους επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Δόμησης του ΥΠΕΝ.
Εκτός από τις κατεδαφίσεις στην περιοχή του Γραμματικού, την περασμένη Πέμπτη ξεκίνησε και άλλη μια εργολαβία στα Σπάτα.

«Το πρώτο ακίνητο είναι ρυμοτομούμενο, το οποίο επειδή έκλεινε τον δρόμο, απαλλοτριώθηκε, δόθηκε αποζημίωση στον ιδιοκτήτη, ο οποίος έχτισε σε άλλο σημείο. Ομως, δεν εγκατέλειψε το παλιό. Οπότε ήρθε η ώρα να το κατεδαφίσουμε. Η δεύτερη υπόθεση είναι πολύ πιο δύσκολη, καθώς ανήκει σε Ρομά και δεν ξέρω αν θα τα καταφέρουμε. Αφορά ένα αυθαίρετο σε αρχαιολογικό χώρο στο Μαρκόπουλο. Είχαμε προσπαθήσει και πριν από καιρό να το κατεδαφίσουμε. Αλλά είχαν μαζευτεί και μας απειλούσαν 50 – 60 Ρομά και δυστυχώς φύγαμε άπραγοι» αναφέρει στέλεχος της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής.

Οπως σημειώνει, αφού ολοκληρωθούν οι τρεις εργολαβίες σε Γραμματικό, Μάνδρα και Ανατολική Αττική, θα ξεκινήσουν κατεδαφίσεις στον αιγιαλό της Αίγινας.

Από τις πιο δραστήριες στις κατεδαφίσεις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις είναι της Πελοποννήσου – Δυτικής Ελλάδας – Ιονίου. Εχουν εκδοθεί περισσότερα από 1.200 τελεσίδικα πρωτόκολλα – εκ των οποίων ορισμένα εκκρεμούν από το 1990. Οι αντίστοιχες υπηρεσίες της Μακεδονίας – Θράκης έχουν περί τα 400 τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης, εκείνες της Κρήτης περίπου 300 φακέλους και της Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας γύρω στους 200.

Οσο οι υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων επιχειρούν με λιγοστούς πόρους και ανθρώπινο δυναμικό να προχωρήσουν στις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε δάση και αιγιαλούς, τα οποία δεν μπορούν να υπαχθούν σε κάποια ρύθμιση νομιμοποίησης, το νέο θεσμικό πλαίσιο που θα έλεγχε την αυθαίρετη δόμηση ακόμη δεν έχει εφαρμοστεί.
Η δημιουργία των προβλεπόμενων νέων δομών – δηλαδή των 14 Περιφερειακών και των 74 Τοπικών Παρατηρητηρίων Ελέγχου Δόμησης – ακόμη δεν έχει προχωρήσει. «Πώς θα λειτουργήσουν τα Παρατηρητήρια; Για να ξεκινήσουν πρέπει να υπάρχει μια ηλεκτρονική πλατφόρμα στην οποία θα είχαν όλοι πρόσβαση, ένα κοινό πρωτόκολλο για τη λειτουργία τους, θα έπρεπε να είχαν γίνει οι 250 νέες προσλήψεις για τη στελέχωσή τους, που είχε προαναγγελθεί. Εμείς δεν έχουμε ούτε προσωπικό ούτε εμπειρία, ούτε υλικοτεχνική υποδομή για να τα στηρίξουμε. Ούτε ξέρω πότε και αν θα λειτουργήσουν» σημειώνει ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ενωσης Περιφερειών Ελλάδας κ. Κωνσταντίνος Αγοραστός.
Οσον αφορά τις δηλώσεις αυθαίρετων κτισμάτων, τον Οκτώβριο ο αριθμός όσων έσπευσαν να ωφεληθούν της έκπτωσης του 20% (προβλεπόταν έως τις 31 Οκτωβρίου) ήταν εντυπωσιακός, δεδομένης της αδράνειας των προηγούμενων μηνών. Σύμφωνα με στοιχεία του ΤΕΕ, το διάστημα 1-31 Οκτωβρίου στο σύνολο των αυθαιρέτων που έχουν μπει σε διαδικασία νομιμοποίησης προστέθηκαν 59.504 ακίνητα, ενώ το ποσό των εσόδων αυξήθηκε κατά 45,6 εκατ. ευρώ. Συνολικά, την τελευταία οκταετία έχουν νομιμοποιηθεί 1.132.809 αυθαίρετα και έχουν εισπραχθεί 2.216.758.452 ευρώ.