Φέρνουν προϋπολογισμό χωρίς περικοπές σε συντάξεις

Ενα… νεύμα συναίνεσης από τις Βρυξέλλες περιμένει μέχρι την Κυριακή το βράδυ η κυβέρνηση προκειμένου να κλειδώσει το σχέδιο του προϋπολογισμού 2019 που πρέπει να καταθέσει αύριο στη Βουλή, με τα βασικά μεγέθη να δείχνουν ότι «δεν θα περικοπούν οι συντάξεις». Αν δεν λάβουν κάποιο σήμα από τους δανειστές τότε θα καταφύγουν σε κάποιο τρικ που θα επιτρέπει τη συνέχιση των διαβουλεύσεων για την τύχη των συντάξεων. Ωστόσο όλες οι πληροφορίες συγκλίνουν ότι θα κατατεθεί χωρίς περικοπές.

Ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος από την Αθήνα και ο αναπληρωτής του Γιώργος Χουλιαράκης από τις ΗΠΑ, όπου βρισκόταν συνοδεύοντας τον Πρωθυπουργό, είχαν ανοιχτή γραμμή με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπουργούς του Eurogroup και το ΔΝΤ διαβεβαιώνοντας ότι «οι αριθμοί βγαίνουν, ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ δεν διαταράσσεται».

Ωστόσο, οι τελευταίες γραμμές, οι τελικοί αριθμοί, επρόκειτο να αποτυπωθούν στο σχέδιο κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, δεδομένου ότι το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέχρι και την Παρασκευή το απόγευμα δεν είχε κλείσει τις προβλέψεις του για τα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος, τη συνολική δαπάνη για τις συντάξεις και το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ για το 2018. Και αυτά τα μεγέθη θεωρούνται κρίσιμα ως προς τις τελικές αποφάσεις για τις συντάξεις που θα ληφθούν από το Eurogroup της 3ης Δεκεμβρίου.

Εν μέσω αυτής της πυρετώδους προσπάθειας να καταρτιστεί και να είναι αξιόπιστο το σχέδιο προϋπολογισμού του 2019, που θα είναι και «ο προϋπολογισμός των εκλογών», κύκλοι του Μεγάρου Μαξίμου μετέδιδαν τα εξής:

Ομως, όπως σημειώνουν κορυφαίες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, «η πρόθεση της κυβέρνησης να μη μειώσει τις συντάξεις θα αποτυπώνεται με τέτοιον τρόπο που δεν θα εμποδίζει τη συνέχεια της συζήτησης με τους εταίρους και πιστωτές, πως (σ.σ.: η περικοπή) δεν αποτελεί αναγκαίο μέτρο, ούτε αθέτηση των συμφωνηθέντων».

Υπό αυτή την έννοια, στον προϋπολογισμό θα υπάρχει και το σενάριο που θα συνεκτιμά το ύψος των περικοπών, το οποίο ισούται με το ύψος των αντιμέτρων. Στη συζήτηση θα επισημανθεί ότι και τα δύο μέτρα καταργούνται ταυτόχρονα, με αποτέλεσμα να μη διαταράσσεται η δημοσιονομική ισορροπία.

Οι ίδιες πληροφορίες έλεγαν ότι στο πλαίσιο αυτό τα αντίμετρα ύψους 1,8 δισ. ευρώ που προβλέπονταν στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ως αντιστάθμισμα στις ισόποσες περικοπές συντάξεων «ξεχάστηκαν» και οι παροχές για το 2019 περιορίζονται αυστηρά στα όρια του δημοσιονομικού χώρου που προβλέπεται για το επόμενο έτος.

Τα μέτρα αυτά περιορίζονται σε 800-900 εκατ. ευρώ το πολύ, θα αποτυπώνονται σε ειδικό κοστολογημένο πίνακα που θα υπάρχει στο σχέδιο και θα αφορούν τα εξής:

1. Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για τους ιδιοκτήτες με χαμηλά εισοδήματα και περιουσίες κάτω των 200.000 ευρώ.

2. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών με υψηλά εισοδήματα από το 20% στο 13,3% για την κύρια σύνταξη και πλαφόν στις εισφορές για την επικουρική και εφάπαξ.

3. «Μισή» σε σχέση με παλαιότερες εξαγγελίες επιδότηση ενοικίου σε νέα ζευγάρια και νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, ώστε το κόστος να μην ξεπεράσει τα 200-300 εκατ. ευρώ.

4. Προσλήψεις 3.000 εξειδικευμένων ατόμων για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι».

5. Προσλήψεις 4.000 εκπαιδευτικών για την ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής στα δημόσια σχολεία.

6. Το πρώτο βήμα μείωσης του συντελεστή της φορολογίας των επιχειρήσεων που το εύρος της δεν έχει ακόμη προσδιοριστεί.

Στη διαμόρφωση του κατάλληλου πλαισίου και των επιχειρημάτων ώστε να μην περικοπούν τελικά οι συντάξεις βοηθούν οι νεότερες προβλέψεις που δείχνουν ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί εφέτος με ρυθμό 2,1%, ενώ το 2019 ο ρυθμός ανάπτυξης θα προσεγγίσει το 2,4% και η ανεργία θα υποχωρήσει κάτω από 19%.

Το βασικό όμως επιχείρημα είναι πως το 2018, για τρίτη συνεχή χρονιά, το πρωτογενές πλεόνασμα κινείται από τους στόχους. Το 2016 ήταν 3,9%, το 2017 ανήλθε στο 4,2% και το 2018 ξεπέρασε και πάλι το 4% του ΑΕΠ. Για το 2019 η πρόβλεψη στο βασικό σενάριο είναι ότι θα κινηθεί και πάλι κοντά στο 4% του ΑΕΠ χωρίς να προσμετράται το μέτρο περικοπής των συντάξεων.

Οπως έχει δηλώσει ο Γιώργος Χουλιαράκης, το πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης ανήλθε το 2017 σε 7,080 δισ. ευρώ έναντι 6,709 δισ. ευρώ το 2016, ενώ εφέτος θα ξεπεράσει τα 7,2 δισ. ευρώ ή 4% του ΑΕΠ.

Οι εκτιμήσεις αυτές για την οικονομία και η αξιολόγηση του σχεδίου προϋπολογισμού θα αποτυπώνονται και στην έκθεση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου, που θα ανακοινωθεί επίσης τη Δευτέρα. Βασική υπόθεση για την επίτευξη των στόχων για το πλεόνασμα είναι ότι οι δημόσιες δαπάνες θα συγκρατηθούν στο επίπεδο των 86-87 δισ. ευρώ και το 2019, ενώ τα έσοδα θα διατηρήσουν την ελαφρά αυξητική τάση που είχαν και εφέτος. Βέβαια η κύρια επισήμανση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου είναι ότι σταδιακά πρέπει να μειωθούν τα φορολογικά βάρη υπέρ της ανάπτυξης. Η κατεύθυνση που δίνουν στην κυβέρνηση όχι μόνο το Δημοσιονομικό Συμβούλιο αλλά και οι θεσμοί είναι ότι «ο δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται από το υπερπλεόνασμα θα πρέπει να είναι δυνατό να αξιοποιηθεί σε στοχευμένες, σταδιακές και προγραμματισμένες μειώσεις της φορολογικής επιβάρυνσης».

Επί του παρόντος οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να εμπλακούν επίσημα στην όλη διαδικασία κατάρτισης του προϋπολογισμού, αν και στο παρασκήνιο τα τηλέφωνα και τα e-mail έχουν πάρει φωτιά για το θέμα των συντάξεων.

Το σχέδιο του προϋπολογισμού θα μελετήσουν και θα υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους πρώτα η Κομισιόν, στη συνέχεια το EuroWorking Group και στο τέλος οι υπουργοί της ευρωζώνης.

Κοινοτικές πηγές μετέδιδαν ότι ο Ντέκλαν Κοστέλο, επικεφαλής των θεσμών, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις είπε ότι ήταν λανθασμένος ο χειρισμός με τη μείωση των συντάξεων και η προληπτική ψήφιση του μέτρου, ρίχνοντας τα βάρη στο ΔΝΤ, το οποίο όμως επιμένει ότι το μέτρο της περικοπής είναι διαρθρωτικό και πρέπει να εφαρμοστεί. Μάλιστα λέγεται ότι ο Ιρλανδός, σχολιάζοντας τα αντίμετρα, είπε «είναι αστείο να μειώνεις τις συντάξεις για να κάνεις παιδικούς σταθμούς απ’ αυτά τα χρήματα».

Ομως το μεγάλο πρόβλημα παραμένει: Πώς θα δεχθούν οι αγορές το σχέδιο προϋπολογισμού, δεδομένου μάλιστα ότι η Moody’s πάγωσε την αξιολόγηση και την απόφαση που αναμενόταν για συγκρατημένη, έστω, αναβάθμιση του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας μέχρι να ξεκαθαρίσει το ζήτημα των συντάξεων, το οποίο θεωρείται «διαρθρωτική αλλαγή», και να δουν τους αριθμούς του προϋπολογισμού.

Είναι γεγονός ότι η Moody’s, απηχώντας τη θέση των «σκληρών», μεταξύ αυτών και των Γερμανών, επιμένει στη συνέχεια εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων στην ελληνική οικονομία, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχουν περιθώρια υπαναχώρησης από τις δεσμεύσεις του Μνημονίου.

Προς τούτο ο Πρωθυπουργός τονίζει σε κάθε δημόσια τοποθέτηση ότι «οι δομικές μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει επ’ ουδενί να αντιστραφούν, και δεν θα αντιστραφούν. Τα συμφωνηθέντα είναι το 3,5% του πλεονάσματος για να πληρώνουμε το χρέος μας. Ομως η περικοπή της προσωπικής διαφοράς δεν είναι δομική μεταρρύθμιση, δεν είναι διαρθρωτική μεταρρύθμιση».