Η χώρα οδεύει με ταχύτητα πια προς τις αβέβαιες διπλές κάλπες που απειλούν το αγαθό της πολιτικής σταθερότητας και ξαναφέρνουν στο προσκήνιο το στοιχείο του πολιτικού κινδύνου. Παρά ταύτα, το ελληνικό οικονομικό παράδοξο, που εμφανίστηκε στα μισά της υγειονομικής κρίσης και συγκεκριμένα από τα μέσα του 2021 και εντεύθεν, συνεχίζει να δίνει ενθαρρυντικά αποτελέσματα, πολλαπλασιάζοντας τις προσδοκίες για τα επόμενα δύο – τρία χρόνια, οι οποίες φαντάζουν ικανές να ξεπεράσουν την ατμόσφαιρα γενικευμένης κρίσης η οποία ταλανίζει ολόκληρο τον πλανήτη.
Στην τρέχουσα συγκυρία παραδόξως οι καλές οικονομικές επιδόσεις συνοδεύονται από τη συγκρότηση αξιοζήλευτου αποθέματος επενδύσεων, ιδιωτικών και δημόσιων, που αποτυπώνουν την έκρηξη ενδιαφέροντος, Ελλήνων και ξένων, για τις πολλές υποτιμημένες αξίες, επιχειρηματικές και άλλες, που κρύβουν η χώρα και η οικονομία της.
Πυρετός επενδυτικών σχεδίων
Οπου να σταθείς και να βρεθείς, με όποιον τραπεζίτη ή επιχειρηματία και να συζητήσεις, θα ακούσεις για σχέδια επενδυτικά, μεγάλα ή μικρά, για ανάπτυξη τηλεπικοινωνιακών, ηλεκτρικών και εμπορικών δικτύων, για διαπραγματεύσεις εξαγοράς επιχειρήσεων, ξενοδοχείων, κτιρίων, για αναζητήσεις ακινήτων, οικοπέδων και γης σε ολόκληρη τη χώρα, από τις αμιγώς τουριστικές περιοχές μέχρι τις πιο άγονες κορφούλες της ελληνικής υπαίθρου και τις πιο «βρώμικες» βιομηχανικές ζώνες του Ασπροπύργου και της Ελευσίνας. Ακόμη και στη μακρινή από τα κέντρα των αποφάσεων Δράμα έφθασαν τα Μάρμαρα Παυλίδη, με παρουσία σε 40 χώρες, να διεκδικούνται από διεθνικά επενδυτικά σχήματα με προσφορές εξαγοράς εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ!
Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank κ. Φωκίων Καραβίας δεν κρύβει ότι εξεπλάγη «από την έκρηξη κατανάλωσης τον περασμένο εορταστικό Δεκέμβριο, αλλά και από τη συνέπεια που επέδειξαν οι δανειολήπτες στην εκπλήρωση των υποχρεώσεών τους, την ώρα που όλα τα δεδομένα, της πληθωριστικής έξαρσης, των υψηλών τιμών στα καύσιμα, στο φυσικό αέριο, στο ηλεκτρικό ρεύμα, αλλά και το κόστος του χρήματος μέσω των αλλεπάλληλων αυξήσεων των επιτοκίων, παρέπεμπαν σε άλλες στάσεις και συμπεριφορές από καταναλωτές και δανειολήπτες. Και μαζί βεβαίως επισημαίνει αυτήν ακριβώς την αίσθηση δημιουργίας, παραγωγής και επενδύσεων που τείνει να επικρατήσει στην ελληνική οικονομία.
Πλήθος έργων σε φάση ωρίμασης
Αντιστοίχως το κλίμα αυτό επιβεβαιώνει, χωρίς καμία επιφύλαξη αυτή τη φορά, ο συνήθως φειδωλός και συντηρητικός εκ πεποιθήσεως αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, οποίος δηλώνει ότι «η επερχόμενη επενδυτική έκρηξη αποτυπώνεται στις πλατφόρμες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας». Εκεί – προσθέτει – «έχουν αναρτηθεί και εγκριθεί προς χρηματοδότηση με χαμηλά επιτόκια ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 11 δισ. ευρώ, από τις οποίες έχουν ήδη συμβολαιοποιηθεί με τις τράπεζες και αναμένεται να τρέξουν τάχιστα επενδύσεις ύψους 3 δισ. ευρώ».
Ο κ. Σκυλακάκης πιστεύει ότι «εντός του 2023 το σύνολο των προεγκεκριμένων επενδύσεων, δηλαδή 10 δισ. ευρώ, θα αρχίσουν να υλοποιούνται», με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση. Επιμένει δε ότι ταυτόχρονα, στη διάρκεια του 2023, θα εισέλθουν σε φάση υλοποίησης και οι επιχορηγούμενες απευθείας από το Ταμείο Ανάκαμψης δημόσιες επενδύσεις, ύψους άλλων 10 δισ. ευρώ.
Ο ίδιος σημειώνει ότι πλήθος έργων βρίσκεται σε φάση ωρίμασης και αναγγέλλει ότι από τις αρχές του τρέχοντος έτους θα τρέξουν περισσότεροι από 500 διαγωνισμοί ανάθεσης κατασκευής ή υλοποίησης συγκεκριμένων έργων, που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ενίσχυση του ΑΕΠ και το 2023
Επιπλέον, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών δηλώνει ενθαρρυμένος από τη δημοσιονομική επίδοση του 2022, όπως και από τη σημαντική υποχώρηση των τιμών του φυσικού αερίου στη ζώνη των 60-70 ευρώ, η οποία, κατ’ αυτόν στον βαθμό που διατηρηθεί θα βελτιώσει συνολικά την επίδοση της ελληνικής οικονομίας και θα επιτρέψει την ενίσχυση του ΑΕΠ και στην τρέχουσα χρονιά, αποτρέποντας το ενδεχόμενο της ύφεσης που μας έρχεται από την Ευρώπη. Για πρώτη φορά ο συντηρητικός στις εκτιμήσεις του κ. Σκυλακάκης δηλώνει αισιόδοξος και ιδιαίτερα ικανοποιημένος από τον κύκλο των ιδιωτικών παραγωγικών επενδύσεων που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε κάποια σπάνια στιγμή ενθουσιασμού μάλιστα έσπευσε να δηλώσει ότι «η Ελλάδα μέσα από αυτή τη διαδικασία των ιδιωτικών επενδύσεων θα αποκτήσει από τις ισχυρότερες βάσεις παραγωγής φαρμάκων στην Ευρώπη, θα πολλαπλασιάσει τα ενεργειακά, ηλεκτρικά, τηλεπικοινωνιακά και ψηφιακά δίκτυά της και ταυτόχρονα θα έχει αναστήσει τη νεκρωμένη εδώ και δεκαετίες ναυπηγική βιομηχανία της».
Αντιστοίχως στο θέμα αυτό ο οικονομικός σύμβουλος της ALPHA ΒΑΝΚ κ. Παναγιώτης Καπόπουλος σημειώνει ότι τα νεότερα στοιχεία από την Ευρώπη βεβαιώνουν ότι η επερχόμενη ευρωπαϊκή ύφεση θα είναι μικρότερης έντασης και σίγουρα λιγότερο απειλητική του αναμενομένου. Ο ίδιος επιβεβαιώνει επίσης την επικρατούσα επενδυτική ατμόσφαιρα στη χώρα, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι οι διεθνείς επενδυτές επιμένουν χαρακτηριστικά στη διεκδίκηση ελληνικών αξιών και δείχνουν να απορροφούν το στοιχείο του πολιτικού κινδύνου, που κάποια στιγμή έδειχνε να βαραίνει στις επιλογές τους. «Για κάποιον λόγο – όπως λέει ο ίδιος – θεωρούν τη χώρα πιο σταθερή τόσο πολιτικά όσο και γεωπολιτικά και γι’ αυτό συνεχίζουν να αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα».
Η αμυντική κινητικότητα στη Λάρισα
Η αλήθεια είναι, ανεξαρτήτως πώς, τα μεγάλα διεθνή επενδυτικά σπίτια δείχνουν να μην πτοούνται ούτε από τα μετεκλογικά σενάρια ακυβερνησίας ούτε από τις σχεδόν καθημερινές απειλές πολέμου από την άλλη πλευρά του Αιγαίου. Αντιθέτως, μπορεί να πει κανείς ότι έχουν πεισθεί ότι η Ελλάδα θα βρει τον δρόμο της πολιτικής σταθερότητας ή και δεν θα τον χάσει καθόλου και ταυτόχρονα θεωρούν ότι έχει ισχυροποιήσει τη θέση της στο εξελισσόμενο ενεργειακό γεωπολιτικό παίγνιο στην ευρύτερη ζώνη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και ακόμη ότι οι διεθνείς συμμαχίες της είναι ισχυρές και ικανές να τη στηρίξουν επαρκώς. Κάτι που επιβεβαιώνεται στη Θεσσαλία και ειδικότερα στη Λάρισα, τα ξενοδοχεία της οποίας είναι γεμάτα τούτο τον καιρό από αμερικανούς και νατοϊκούς στρατιωτικούς, οι οποίοι από τον Τύρναβο και το Στεφανοβίκειο μέχρι την 110 πτέρυγα μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας «χτίζουν» ένα σύγχρονο ηλεκτρονικό αμυντικό σχήμα εποπτείας και άμυνας της ευρύτερης περιοχής από τα άκρα των Βαλκανίων μέχρι τα βάθη της Ανατολής.
Η επιστροφή των Κινέζων
Επιπροσθέτως ο Καπόπουλος εκτιμά ότι οι αναλυτές που συνοδεύουν τους διεθνείς επενδυτές αποτιμούν την κινεζική στροφή και αναμένουν και την αντίστοιχη τουρκική υπέρ της τρέχουσας διεθνούς γεωπολιτικής ισορροπίας. Ειδικώς οι Κινέζοι διαπίστωσαν ότι το παίγνιο με την επιτιθέμενη Ρωσία στην Ουκρανία δεν αποδίδει, ούτε ένα αντίστοιχο δικό τους εγχείρημα στην Ταϊβάν θα στεφόταν με επιτυχία. Οπότε, όπως φανέρωσε και η ελευθέρωση των Κινέζων από τα σκληρά υγειονομικά μέτρα, η χώρα του Σι θα επανέλθει δυναμικά στο εξωστρεφές παιχνίδι του ανοιχτού εμπορίου και της παγκοσμιοποίησης που τόσα της απέδωσε στη διάρκεια των προηγούμενων δεκαετιών, καθιστώντας τη δεύτερη ισχυρότερη οικονομία στον πλανήτη με δυναμική προοπτική να γίνει σύντομα πρώτη. Ολα τα στοιχεία βεβαιώνουν πια ότι οι Κινέζοι θα ξεπεράσουν τη ρωσική περιπλοκή και θα επανέλθουν δριμύτεροι στις διεθνείς οικονομικές επενδύσεις. Αυτό άλλωστε μαρτυρούν και οι μαζικές αγορές ακινήτων στην Αθήνα και αλλού από κινέζους κεφαλαιούχους, τις οποίες έφθασαν να αξιολογούν λεπτομερώς οι εγκυρότερες των γερμανικών οικονομικών εφημερίδων.
Κοινώς η ελληνική οικονομία συνεχίζει να εκπλήσσει, όσο και αν μας αποκαρδιώνει η δυναμική επανεμφάνιση των παλαιών διαρθρωτικών προβλημάτων, όπως αυτό του ισοζυγίου πληρωμών, το έλλειμμα του οποίου διευρύνθηκε σημαντικά, προσεγγίζοντας τα επίπεδα του 2008, λίγο πριν δηλαδή από την εκδήλωση της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Πολλοί διερωτώνται αν αυτή η έκρηξη του ελλείμματος των τρεχουσών συναλλαγών είναι αποτέλεσμα της ροπής προς κατανάλωση εισαγόμενων αγαθών μόλις η ελληνική οικονομία ανεβάζει αναπτυξιακούς ρυθμούς ή τμήμα των αυξανόμενων εισαγωγών έρχεται να καλύψει παραγωγικές ανάγκες κεφαλαιουχικών αγαθών που πηγάζουν από την έκρηξη επενδύσεων και την παραγωγική ανασυγκρότηση.
Οπως και αν έχει, η χώρα οδεύει προς τις κάλπες από καλύτερες θέσεις και με ένα απόθεμα δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων, ικανό να υποστηρίξει κάθε κυβέρνηση που μπορεί να κατανοήσει τις ευκαιρίες και τις δυνατότητες της εποχής που έρχεται…
