ΤΣΑΓΑΤΑΪ ΕΡΤΖΙΓΕΣ
Από την… ήπια διπλωματία στη «Γαλάζια Πατρίδα»
Γεννήθηκε το 1966 στην Αγκυρα.
Το 1988 αποφοίτησε από το TED College της Αγκυρας και το 2002 από τη Ναυτική Ακαδημία του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια.
Ηταν μέλος της τουρκικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για την Κύπρο το 2004.
Τσαγατάι Ερτζιγές. Είναι ο νέος πρεσβευτής της Τουρκίας στην Αθήνα και αναμένεται να αναλάβει και επίσημα καθήκοντα το τρίτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου. Ηδη από την ανακοίνωση του ονόματός του άρχισε να φτιάχνεται στην Αθήνα ένας μύθος γύρω από το πρόσωπό του. Κάποιοι τον θεωρούν ως έναν από τους αρχιτέκτονες της «Γαλάζιας Πατρίδας», ωστόσο στην Τουρκία η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» τον είχε καταγγείλει για «δηλώσεις-σκάνδαλο» με το επιχείρημα ότι το 2020, σε συνέδριο για την τουρκική κληρονομιά στην Ουάσιγκτον, δεν υπερασπίστηκε το τουρκολιβυκό μνημόνιο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών.
Το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Τότε στις 18 Φεβρουαρίου 2020, πριν από τη μεταναστευτική κρίση στον Εβρο, πριν από την κρίση του «Ορούτς Ρέις» στο Αιγαίο και πριν από το «Μητσοτάκης γιοκ» του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, όταν ακόμα οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας ήταν μεν τεταμένες αλλά όχι στο επίπεδο που είναι σήμερα, ο Ερτζιγές είχε πει παρουσιάζοντας τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης του 2019: «Σας τα λέω αυτά επειδή μου ζητήθηκε να σας τα πω». Εδειξε δε τον χάρτη με τα τουρκολιβυκά σύνορα και πρόσθεσε: «Δεν μπορώ να πω «αυτή είναι η θέση της Τουρκίας». Εκπροσωπώ τη χώρα μου και το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι «αυτό είναι η υφαλοκρηπίδα της Τουρκίας»». Σύμφωνα πάντα με τη «Γενί Σαφάκ», στην ίδια συνάντηση είχε δηλώσει ότι κατά την άποψή του δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ.
Οι χάρτες Ερτζιγές άλλωστε των τουρκικών διεκδικήσεων πριν από την υιοθέτηση του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας», που όπως έχουν επισημάνει και τούρκοι διπλωμάτες είναι έργο στρατιωτικών και όχι διπλωματών, ήταν σαφώς πιο μετριοπαθείς. Ωστόσο πριν εμφανιστεί το χειρότερο και αυτοί οι χάρτες προκαλούσαν τις ίδιες αντιδράσεις στην Αθήνα. Και σαφώς όταν η «Γαλάζια Πατρίδα» έγινε επίσημη πολιτική θέση της Τουρκίας την υιοθέτησε. Ως διπλωμάτης.
Διαμορφώνει πολιτική
Η σημαντικότερη φράση ωστόσο του Ερτζιγές που θα έπρεπε να κρατήσει κανείς είναι το «εκπροσωπώ τη χώρα μου». Και αυτό αναμένεται να κάνει. Ο νέος πρέσβης Τσαγατάι Ερτζιγές, μέχρι σήμερα διευθυντής του τουρκικού ΥΠΕΞ για ζητήματα Διμερών Πολιτικών, Αεροναυτιλιακών και Συνοριακών Υποθέσεων, ανήκει στα στελέχη της τουρκικής διπλωματίας που διαμορφώνουν πολιτική. Και φτάνει στην Αθήνα σε μία περίοδο που οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας είναι στο ναδίρ. Βουλιάζουν σε μια διαρκή κρίση που μετράει τρία χρόνια, με τους διαύλους επικοινωνίας να υπάρχουν μεν, αλλά να υπολειτουργούν δε και τις δύο χώρες να βαδίζουν προς εκλογές, με τα ελληνοτουρκικά να έχουν γίνει μέρος της προεκλογικής ατζέντας.
Της «σχολής» Σινιρλίογλου
Από την άλλη, ο Ερτζιγές θεωρείται ένας διπλωμάτης της «σχολής» Σινιρλίογλου. Δηλαδή των ανθρώπων που γνωρίζουν πως αν χτυπήσεις το χέρι στο μαχαίρι θα κοπείς, άρα είναι προς το συμφέρον σου πριν φτάσεις στα άκρα να διαπραγματευτείς.
Ο Ερτζιγές πάντως είναι γνωστός στην Ελλάδα και τους συναδέλφους του, αφού από το 1988 που μπήκε στο ΥΠΕΞ εντάχθηκε στο «Ελληνικό Τμήμα». Εχει σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Αγκυρας και Ναυτικό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια. Συμμετείχε στις διερευνητικές επαφές Ελλάδας – Τουρκίας, από την αρχή, ως νεαρός διπλωμάτης που κρατούσε πρακτικά, ενώ με την επανεκκίνησή τους το 2021 ήταν μέλος της ομάδας του τούρκου ΥΦΥΠΕΞ Σεντάτ Ονάλ, απέναντι στην ομάδα του πρέσβη ε.τ. Παύλου Αποστολίδη. Ηταν επίσης μέλος της τουρκικής αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις του ΟΗΕ για την Κύπρο το 2004.
Η «φωτογραφία» της στιγμής στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας τη στιγμή που θα αφιχθεί ο Ερτζιγές και η πρώτη κρίση που θα κληθεί να διαχειριστεί θα είναι καθοριστική της στάσης και κυρίως της εικόνας του, αφού οι επιλογές του υπαγορεύονται σαφώς από την πολιτική της Αγκυρας, η οποία αφήνει ελάχιστα περιθώρια ελιγμών. Σε αυτό το περιβάλλον καλείται να διαχειριστεί την προβλεπόμενη κορύφωση της έντασης με ορίζοντα τις εκλογές. Ως πρεσβευτής πλέον της Τουρκίας στην Αθήνα.
ΜΠΟΥΡΑΚ ΟΖΟΥΓΚΕΡΓΚΙΝ
Βγήκε αλώβητος από τις μεγάλες κρίσεις
Θα αναχωρήσει από την τουρκική πρεσβεία της Αθήνας γύρω στις 20 Ιανουαρίου του 2023.
Θα αποχαιρετήσει το 2022 σε ελληνικό νησί.
Εχει δηλώσει ότι θα επιστρέψει στην Ελλάδα για διακοπές.
Μπουράκ Οζούγκεργκιν. Είναι ο τούρκος πρεσβευτής στην Αθήνα από τον Δεκέμβριο του 2018 και όπως είχε πει τότε «η Ελλάδα και η Τουρκία είναι δύο διαφορετικές χώρες». Ο Οζούγκεργκιν διαχειρίστηκε την ένταση που πυροδότησε η υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου, το οποίο επί της ουσίας υπήρξε η αφετηρία μίας κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που συμπλήρωσε ήδη τρία χρόνια. Για τον ίδιο, αιτία για την εφεύρεση του τουρκολιβυκού μνημονίου αλλά και για την κρίση του «Ορούτς Ρέις» ήταν η υπογραφή του EastMed ανάμεσα σε Ελλάδα – Κύπρο και Ισραήλ που, σύμφωνα με την Αγκυρα, επιχείρησε να αποκλείσει από τις εξελίξεις την Τουρκία.
Εζησε τις κρίσεις σε Εβρο και Αιγαίο
Βρισκόταν εδώ στην κρίση του Εβρου και στην κρίση του «Ορούτς Ρέις». Είχε ρόλο στις προσπάθειες επαναπροσέγγισης του 2021, όντας ο πρώτος που μίλησε για ένα «μνημόνιο ηρεμίας», ενώ εμφανίστηκε ιδιαίτερα αισιόδοξος στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη, τον περασμένο Μάρτιο.
Εχει επανειλημμένα αναγνωρίσει στη συγκυρία του 2023, όπου Ελλάδα, Τουρκία, αλλά και Κύπρος προχωρούν σε σχεδόν ταυτόχρονες εκλογές, την «τέλεια καταιγίδα». Ωστόσο επιμένει να λέει πως η δουλειά ενός επιτυχημένου διπλωμάτη είναι να κάνει τη διπλωματία να λειτουργήσει, χωρίς να αφήσει περιθώριο να περάσει το παιχνίδι στους στρατιωτικούς. Γιατί τότε θα έχει χαθεί.
Για τον Οζούγκεργκιν άλλωστε ο πόλεμος είναι ήττα, αφού ακόμα και ο νικητής δεν μπορεί να δηλώσει ότι βγαίνει αλώβητος.
Ενας «τέλειος ισορροπιστής»
Κάποιοι τον χαρακτηρίζουν «σκληρό διπλωμάτη». Στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από αυτό που επέβαλε η θέση του: απλώς υπηρετούσε την πολιτική της Αγκυρας. Πίσω όμως από το τυπικό μέρος της δουλειάς του μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας «τέλειος ισορροπιστής», ακόμα και στις μεγάλες κρίσεις.
Φήμες θέλουν να τον περιμένει στην Τουρκία η θέση του ΥΦΥΠΕΞ. Ο ίδιος δηλώνει άγνοια. Δείχνει να έχει αγαπήσει την Ελλάδα, παρά τις δύσκολες σχέσεις. Και σίγουρα αναχωρεί με την ανακούφιση ότι η «στραβή δεν έγινε στη βάρδιά του».
