Με την ένταση να έχει αυξηθεί κατακόρυφα από τη στιγμή που ο Μπενιαμίν Νετανιάχου επέστρεψε στην εξουσία έχοντας ως εταίρους τους ακροδεξιούς και υπερορθόδοξους Εβραίους, οι προοπτικές εξομάλυνσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής διαμάχης έχουν κατακρημνιστεί. Τηρώντας την προεκλογική του υπόσχεση για σκληρότερη στάση προς τους Παλαιστινίους, ο Νετανιάχου επέκτεινε το τελευταίο διάστημα τις επιχειρήσεις βαθιά μέσα στη Δυτική Οχθη, στις παλαιστινιακές πόλεις Τζενίν και Ναμπλούς – διαχρονικά εστίες αντίστασης κατά της ισραηλινής κατοχής – προκαλώντας περαιτέρω έξαρση της βίας.
Αιμοτοκύλισμα χωρίς τέλος – Γράφει ο Γιάννης Καρτάλης
Δεν υπάρχουν δύο πλευρές – Γράφει ο Μπεν-Ντρορ Γεμινί
Η επιχείρηση στην Τζενίν
Απόδειξη, η πρόσφατη πολύνεκρη επιχείρηση των Ισραηλινών στην Τζενίν, η πιο αιματηρή εδώ και 15 χρόνια, η οποία δεν έμεινε αναπάντητη από την παλαιστινιακή πλευρά. Μία ημέρα αργότερα, επτά Ισραηλινοί έπεσαν νεκροί σε συναγωγή στον οικισμό Νεβέ Γιαακόβ της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από Παλαιστίνιο που έδρασε κατά μόνας, επιβεβαιώνοντας τις χειρότερες ανησυχίες για νέο κύκλο αίματος.
Οι ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας φοβούνται επανάληψη ανάλογων επιθέσεων από τους λεγόμενους «μοναχικούς λύκους». Θεωρούν ότι πρόκειται για νεαρούς Παλαιστινίους που ριζοσπαστικοποιούνται μέσω βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το TikTok, από τρομοκρατικές ομάδες με πιο χαρακτηριστική τη «Χαμάς», ακόμη και αν δεν συνδέονται άμεσα με αυτές.
Φόβοι για κλιμάκωση
«Πιστεύω ότι αυτή η επιδείνωση (της κατάστασης) θα συνεχιστεί και η κλιμάκωση θα είναι αναπόφευκτη» εκτιμά o Γκασάν αλ Χατίμπ, παλαιστίνιος αναλυτής και καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Birzeit στη Δυτική Οχθη, μιλώντας στο πρακτορείο Reuters. Οι φόβοι του είναι βάσιμοι. Το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι στέλνει περισσότερες ενισχύσεις στη Δυτική Οχθη, ενώ δεσμεύτηκε για μια «ισχυρή και ταχεία» απάντηση στις επιθέσεις των Παλαιστινίων.
Στο μεταξύ, με τη δημιουργία νέων εβραϊκών οικισμών, η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε δέσμη νέων μέτρων, όπως η διευκόλυνση απόκτησης άδειας οπλοφορίας για τους Ισραηλινούς που διαμένουν στις «διακεκαυμένες ζώνες», αλλά και τιμωρία στις οικογένειες των παλαιστίνιων δραστών. Το απόγευμα της περασμένης Κυριακής οι ισραηλινές δυνάμεις ήδη σφράγισαν το σπίτι του «τρομοκράτη», όπως χαρακτήρισαν τον δράστη της επίθεσης στη συναγωγή, προτού το κατεδαφίσουν και συνέλαβαν 42 συγγενείς του.
Επιπλέον, η κυβέρνηση θέλει να διακόψει τα κοινωνικά επιδόματα των συγγενών των επιτιθέμενων που τους στηρίζουν, ενώ πρότεινε τον αποκλεισμό τμημάτων της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, με τις υπηρεσίες ασφαλείας να απορρίπτουν αυτό το σενάριο. Ωστόσο, ένα νέο προς συζήτηση μέτρο ήρθε να ρίξει και άλλο λάδι στη φωτιά.
Πρόταση για απελάσεις
Το υπουργικό συμβούλιο τάχθηκε υπέρ της απέλασης των οικογενειών των «τρομοκρατών». Η πρόταση αυτή, που ανήκει στο υπουργείο Εσωτερικών, έχει λάβει ευρεία υποστήριξη τόσο από τον κυβερνητικό συνασπισμό όσο και από την αντιπολίτευση, όμως εδράζεται σε αβέβαιο νομικό έδαφος. Σύμφωνα με τα άρθρα της 4ης Σύμβασης της Γενεύης, οι άνθρωποι δεν μπορούν να τιμωρηθούν για πράξεις που δεν διέπραξαν, ενώ όταν υπάρχει στρατιωτική κατοχή απαγορεύεται η διεξαγωγή βίαιων μαζικών απελάσεων αμάχων που δεν είναι της εθνικότητας του κράτους που ασκεί τον έλεγχο. Συνεπώς, γράφει η «Jerusalem Post», «με δεδομένο ότι η Δυτική Οχθη θεωρείται από πολλούς ως κατεχόμενο έδαφος, θα μπορούσε να υποστηριχθεί σε διεθνή φόρα ότι το Ισραήλ παραβιάζει αυτό το δόγμα».
Η επιθυμία για εκδίκηση
Η εφημερίδα «Haaretz» αναφέρει σε κύριο άρθρο της ότι «η τιμωρία αθώων ανθρώπων για έγκλημα που διαπράχθηκε από κάποιον άλλο είναι μια θεμελιωδώς απαράδεκτη και παράνομη πολιτική», τονίζοντας ότι «με την εφαρμογή της το κράτος εμπλέκεται σε μέτρα που συνιστούν εγκλήματα πολέμου».
Εκτός αυτού, η απέλαση οικογενειών δεν αποτρέπει νέες απειλές για την ασφάλεια. Αντιθέτως, το κόστος μιας τέτοιας πράξης θα ήταν ιδιαίτερα υψηλό. Αναλυτές εκτιμούν ότι επιθέσεις όπως εκείνη στη συναγωγή τροφοδοτούνται από τον τρόπο που οι Ισραηλινοί μεταχειρίζονται τους Παλαιστινίους. Στην πλειονότητά τους, οι Παλαιστίνιοι διακατέχονται από το αίσθημα ότι δεν έχουν να χάσουν ούτως ή άλλως πολλά από μια εξέγερση, ενώ θεωρούν ότι η παρούσα κυβέρνηση στο Ισραήλ δεν τους προσφέρει καμία προοπτική, άρα η επιθυμία τους για εκδίκηση παραμένει ασίγαστη.
Ελάχιστες προοπτικές προόδου
Κάνοντας λόγο για «συρρικνωμένο ορίζοντα ελπίδας για τους Παλαιστινίους, ο οποίος πρέπει να αλλάξει», ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Αντονι Μπλίνκεν, που μετέβη προ ημερών στο Ισραήλ, επιβεβαίωσε την υποστήριξη της Ουάσιγκτον στη λύση των δύο κρατών, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ αντιτίθενται σε ενέργειες από αμφότερες τις πλευρές που καθιστούν αυτή τη λύση δύσκολη.
Οι προοπτικές εν τούτοις για πολιτική πρόοδο προς το παρόν είναι ελάχιστες, πολύ δε περισσότερο όταν υπάρχουν και ελάχιστα σημάδια εξωτερικής πίεσης για να σταματήσει οποιαδήποτε διολίσθηση σε ευρύτερη σύγκρουση. Καθώς «οι παγκόσμιες δυνάμεις αποσπώνται πλέον από τον πόλεμο της Ουκρανίας, η βία αυξάνεται σταθερά» υπογραμμίζουν οι «New York Times».
Δύο εμβληματικές απώλειες
Γιούρι Γκρόσμαν
Γιος του διάσημου ισραηλινού συγγραφέα Νταβίντ Γκρόσμαν, ο 21 ετών Γιούρι Γκρόσμαν σκοτώθηκε τον Αύγουστο του 2006, στη διάρκεια των τελευταίων ημερών του πολέμου του Ισραήλ με τον Λίβανο. Μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα, ο συγγραφέας είχε προτρέψει την ισραηλινή κυβέρνηση να τερματίσει τον πόλεμο με τους μαχητές της «Χεζμπολάχ», οι οποίοι στηρίζουν τους Παλαιστινίους, έχουν ουκ ολίγες φορές επιτεθεί στο Βόρειο Ισραήλ, ενώ προ ημερών μάλιστα εξήραν την επίθεση στη συναγωγή. «Δεν θα μιλήσω για τον πόλεμο στον οποίο σκοτώθηκες. Εμείς, η οικογένειά σου, τον έχουμε ήδη χάσει. Το κράτος του Ισραήλ θα κάνει τώρα απολογισμό στη συνείδησή του» ήταν τα λόγια με τα οποία είχε αποχαιρετήσει τον γιο του ο Γκρόσμαν. Ο χαμός του γέννησε το σπουδαίο μυθιστόρημα του Γκρόσμαν «Στο τέλος της γης».
Σιρίν Αμπού Ακλέχ
Δημοσιογράφος στο επάγγελμα, η Παλαιστίνια Σιρίν Αμπού Ακλέχ εργαζόταν για το Αλ Τζαζίρα ως ανταποκρίτρια στα παλαιστινιακά εδάφη. Γνωστή για το θάρρος και την αντικειμενική κάλυψη των γεγονότων, υπήρξε σύμβολο γυναικείας μαχητικότητας σε όλον τον αραβικό κόσμο. Βρέθηκε στο στόχαστρο μιας ισραηλινής επιδρομής στην πόλη Τζενίν τον Μάιο του 2022, με τις σφαίρες να τη βρίσκουν στο πρόσωπο. Η οικογένειά της έχει προσφύγει στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, ζητώντας δικαιοσύνη και λογοδοσία για τον θάνατό της και υποστηρίζοντας ότι δολοφονήθηκε σκοπίμως για να σιγήσει η φωνή της: «Η Σιρίν είχε αφιερώσει τη ζωή της κάνοντας ρεπορτάζ για την κακοποίηση που έχουν υποστεί οι Παλαιστίνιοι από την ισραηλινή κατοχή και τα εγκλήματά της». Σύμφωνα με την UNESCO, τουλάχιστον 18 παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι έχουν σκοτωθεί από το 2022, ενώ πολύ περισσότεροι έχουν δεχτεί επίθεση ή έχει καταστραφεί ο εξοπλισμός τους.
