Πρέπει να δοθεί στην Ουκρανία ξεκάθαρη πορεία ένταξης στο ΝΑΤΟ, δηλώνει στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο Ιαν Μπρεζίνσκι, ανώτερος συνεργάτης του The Atlantic Council, πρώην αναπληρωτής βοηθός υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ (επί προεδρίας Τζορτζ Γ. Μπους) και γιος του Ζμπίγκνιου Μπρεζίνσκι (που ως σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας του Τζίμι Κάρτερ εμπνεύστηκε τη χρηματοδότηση των αφγανών μουτζαχεντίν μετά τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979). Ο αμερικανός ειδικός στις διεθνείς σχέσεις και την ασφάλεια, ο οποίος θα συμμετέχει στο 9o Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (10-13 Απριλίου), μιλά επίσης για το μέλλον των διατλαντικών σχέσεων εάν επανεκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ, για το ΝΑΤΟ και για την Τουρκία.
Η Ρωσία είναι πιο επιθετική και σίγουρη στον πόλεμο στην Ουκρανία σήμερα;
«Ο ρώσος πρόεδρος Πούτιν δεν έχει αλλάξει στόχους και έχει μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση. Επιδιώκει υποταγή της Ουκρανίας και ανασύσταση της Σοβιετικής Ενωσης. Δεν δείχνει καμία διάθεση για διαπραγματεύσεις για να τελειώσει ο πόλεμος, παρά μόνο με τους όρους του. Είναι ανησυχητικό, αλλά οι Ουκρανοί έχουν αποδείξει ότι έχουν επιμονή, θάρρος και είναι αποφασισμένοι να νικήσουν, αν τους δοθεί ο απαραίτητος εξοπλισμός. Το αποτέλεσμα της σύγκρουσης βρίσκεται στα χέρια της Δύσης. Υπάρχουν πέντε πράγματα που πρέπει να γίνουν γρήγορα. Πρώτον, να υιοθετήσουμε τους στόχους της Ουκρανίας, που είναι επαναφορά των συνόρων του 1991. Οτιδήποτε λιγότερο στέλνει αρνητικό μήνυμα στους Ουκρανούς και επιτρέπει στη Ρωσία να συνεχίσει να είναι επιθετική. Δεύτερον, πρέπει να τους δώσουμε τα όπλα που χρειάζονται για να νικήσουν αποφασιστικά και γρήγορα. Τρίτον, να ενισχυθούν οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 2,3%-2,5% στη Ρωσία φέτος. Υπάρχουν ευρωπαϊκές χώρες που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό φυσικό αέριο. Η ρωσική οικονομία πρέπει να απομονωθεί για να αποτραπεί η δυνατότητα του Πούτιν να παράγει όπλα. Τέταρτον, να υπάρξει περισσότερη εμπλοκή με τον ρωσικό λαό, να μάθουν την αλήθεια για το τι κάνει ο Πούτιν στους γειτόνους τους και στους ίδιους. Πέμπτον, να δοθεί στην Ουκρανία μια ξεκάθαρη πορεία ένταξης στο ΝΑΤΟ, η οποία να γίνει μέρος της στρατηγικής της νίκης και της στρατηγικής για τη διασφάλιση της ειρήνης μετέπειτα. Το άρθρο 5 είναι το μόνο που σέβεται ο Πούτιν. Πρέπει να γίνει άμεσα, ιδίως καθώς πλησιάζουμε το ορόσημο των 75 ετών του ΝΑΤΟ».
Δεν διαφαίνεται, όμως, βούληση για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
«Αν η Ουκρανία βρίσκεται σε αδιέξοδο ή, ακόμη χειρότερα, χάνει, σημαίνει ότι η Συμμαχία με συνολικό ΑΕΠ 45 τρισ. δολάρια και συνδυασμένο αμυντικό προϋπολογισμό 1,2 τρισ. δολάρια αδυνατεί να συνθλίψει έναν αντίπαλο με ΑΕΠ το 1/25 του ΑΕΠ των χωρών του ΝΑΤΟ και αμυντικό προϋπολογισμό γύρω στο 1/10 των μελών του ΝΑΤΟ. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι το ΝΑΤΟ είναι διατεθειμένο να συνδυάσει τα γεωπολιτικά, οικονομικά και στρατιωτικά του πλεονεκτήματα εναντίον της Ρωσίας. Το μέλλον του ΝΑΤΟ είναι μη αναστρέψιμα συνδεδεμένο με το μέλλον της Ουκρανίας. Στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, δύο χώρες πίεζαν για πρόσκληση ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και η Γερμανία. Είναι λιγότερο επικίνδυνο να δοθεί η πρόσκληση σήμερα σε σύγκριση με 4-5 χρόνια αργότερα, διότι η Ρωσία θα είναι τότε πιο επικίνδυνη και πιο ισχυρή και ο κίνδυνος κλιμάκωσης θα είναι μεγαλύτερος. Σήμερα η Ρωσία είναι αδύναμη. Η πρόσκληση για ένταξη μπορεί να συνοδευτεί με τον όρο ότι το άρθρο 5 θα αφορά μόνο τα εδάφη που ελέγχει εκείνη τη στιγμή η Ουκρανία και μπορεί να ξεκαθαριστεί ότι δεν θα γίνει επίθεση κατά της Ρωσίας. Ο Πούτιν δεν θέλει να επιτεθεί στο ΝΑΤΟ, είναι αδύναμος. Οι ΗΠΑ ανησυχούν για κλιμάκωση του πολέμου. Ο στόχος τους είναι να μην κλιμακωθεί και όχι να βοηθήσουν την Ουκρανία να κερδίσει τον πόλεμο. Γι’ αυτό αργούν να παραδώσουν εξοπλισμό, δίνοντας πολύτιμο χρόνο στη Ρωσία».
Τι δείχνει η ρωσική πρόθεση δημιουργίας πυρηνικού αντιδορυφορικού όπλου στο Διάστημα;
«Δείχνει ότι η Ρωσία είναι αδύναμη και εκνευρισμένη. Στόχος είναι να καταστρέψει το σύστημα δορυφόρων του ΝΑΤΟ που δίνει κρίσιμες στρατιωτικές πληροφορίες στους Ουκρανούς. Θα είναι ανεύθυνη κίνηση, θα παραβιάσει τη Διεθνή Συνθήκη για το Διάστημα και θα ήταν εξαιρετικά καταστροφικό για την παγκόσμια οικονομία. Τα διαστημικά «σκουπίδια» που θα δημιουργηθούν θα κινούνταν με τεράστια ταχύτητα καταστρέφοντας άλλους δορυφόρους, συμπεριλαμβανομένων των ρωσικών».
Πόσο θα αποδυναμωθεί το ΝΑΤΟ και θα επηρεαστούν οι διατλαντικές σχέσεις με πιθανή επανεκλογή Τραμπ;
«Ημουν στη Διάσκεψη του Μονάχου. Ηταν ένα Σαββατοκύριακο τρομερής απαισιοδοξίας για το μέλλον των διατλαντικών σχέσεων. Οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να συμπεραίνουν εκ των προτέρων ότι ο Τραμπ θα κερδίσει. Θέτει στο τραπέζι έναν σκεπτικισμό έναντι του ΝΑΤΟ και έναν εκνευρισμό για την οικονομική συμβολή των Ευρωπαίων, καθώς μέχρι σήμερα μόνο οι μισοί σύμμαχοι πληρούν τις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Πάντως, ο σκεπτικισμός του Τραμπ για το ΝΑΤΟ δεν συνάδει με την κοινή γνώμη στις ΗΠΑ. Στο Κογκρέσο υπάρχει ισχυρή στήριξη για το ΝΑΤΟ. Αν ξανακερδίσει ο Τραμπ, η σχέση με την Ευρώπη θα είναι ίσως δυσκολότερη από την πρώτη του θητεία και μπορεί να έχει ισχυρότερη στήριξη στο Κογκρέσο, αλλά δεν θα μπορέσει να «σκοτώσει» το ΝΑΤΟ. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν συμφωνήσουν οι Ευρωπαίοι».
Πώς βλέπετε τις τουρκο-αμερικανικές σχέσεις σήμερα;
«Η Τουρκία ήταν ένας σημαντικός, εποικοδομητικός και χρήσιμος σύμμαχος στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου παρότι είχαμε τα διαρκή προβλήματα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, το οποίο δεν ήταν καλό για την ενότητα του ΝΑΤΟ. Σήμερα παραμένει ένας σύμμαχος, παρά τις διαφορές Ελλάδας – Τουρκίας και συχνά ΗΠΑ – Τουρκίας. Δεν είναι πιο διασπαστικός για τη Συμμαχία απ’ όσο ο ούγγρος πρωθυπουργός Ορμπαν για την ΕΕ. Καταδικάζω την απόφαση των Τούρκων να αγοράσουν S-400. Ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν έχει διαπιστώσει ότι γι’ αυτό έχασε το τρένο για τα F-35, οπότε θα έχει πάντα μια πολεμική αεροπορία δεύτερης κατηγορίας. Ο Ερντογάν έχει αλλάξει τακτική, διότι διαπιστώνει ότι η Ρωσία δεν είναι τόσο ισχυρή όσο νόμιζε, αναγνωρίζει ότι η ρωσική επιθετικότητα στη Μαύρη Θάλασσα δεν είναι προς το συμφέρον της Τουρκίας και ότι τα συμφέροντά της βρίσκονται στη Δύση. Είδε ότι ήταν ολοένα και πιο απομονωμένος στο ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και διαπίστωσε ότι η δομή των δυνάμεών του θα δεχόταν ένα αρνητικό χτύπημα, αν δεν αποκτούσε νέα πολεμικά αεροσκάφη και ειδικά τα F-16 που απελευθερώσαμε ως απάντηση στην απόφασή του για τη Σουηδία».
