Η πρόσφατη καταδίκη του επιφανούς δικηγόρου Aλεκ Μέρντοκ από τη Νότια Καρολίνα, για τη δολοφονία της γυναίκας του και του γιου του, έριξε φως όχι μόνο στην πολύκροτη υπόθεση αλλά και στον τρόπο που λειτουργεί ακόμη το σύστημα εδραιωμένων προνομίων στον αμερικανικό Νότο.

Παρακολουθώντας τις λεπτομέρειες που προέκυψαν από τη δίκη, που μεταδόθηκε τηλεοπτικά στις ΗΠΑ, αλλά και από τα ντοκιμαντέρ του Netflix και του HBO, γεννάται το ερώτημα: ήταν ο Μέρντοκ απλώς ένα κατάλοιπο από την εξαφανισμένη, φυλετική κουλτούρα της Νότιας Καρολίνας όπου μικρές ομάδες πλούσιων λευκών ανδρών απολάμβαναν ειδικά προνόμια; Ή η ιστορία του είναι απόδειξη ότι, ακόμη και το 2023, και καθώς η Πολιτεία έχει εξελιχθεί μέσα από την εισροή πολυεθνικών επιχειρήσεων και εκατομμύρια νέων κατοίκων, τέτοιες παραδόσεις δεν έχουν σπάσει;

Κι άλλες υποθέσεις δολοφονίας

Πίσω από τη διπλή δολοφονία φαίνεται να κρύβεται περαιτέρω εγκληματική δραστηριότητα, η οποία περιλαμβάνει από υπεξαίρεση και εξαπατήσεις από το οικογενειακό δικηγορικό γραφείο των Μέρντοκ, μέχρι συγκάλυψη ως και εμπλοκή σε άλλες δύο υποθέσεις δολοφονίας. Πολλοί από τους ανθρώπους που ο Aλεκ Μέρντοκ κατηγορείται ότι εξαπάτησε ήταν φτωχοί, μαύροι πελάτες που διεκδικούσαν αποζημίωση για σωματικές βλάβες μέσω του δικηγορικού γραφείου της οικογένειάς του.

Το ότι αυτή η ιστορία εκτυλίχθηκε στον Νότο δεν είναι τυχαίο. Ορισμένες αγροτικές περιοχές σε αυτές τις Πολιτείες εξακολουθούν να λειτουργούν όπως πριν από έναν αιώνα, διατηρώντας μια παρωχημένη νοοτροπία προνομίων και διακρίσεων. Μετά την καταδίκη του Αλεκ Μέρντοκ, η τοπική εφημερίδα «Bluffton Today» δημοσίευσε ένα πρωτοσέλιδο άρθρο που εξηγούσε με ποιον τρόπο οι Μέρντοκ ασκούσαν πλήρη νομική και πολιτική εξουσία στη Νότια Καρολίνα.

Ενδεικτικό είναι πως αν κάποιος επισκεφθεί την Πολιτεία, θα παρατηρήσει λευκούς ξεναγούς να καθοδηγούν επίσης λευκούς τουρίστες στο κέντρο του Τσάρλεστον, δείχνοντάς τους εύθυμα πού πωλούνταν σκλάβοι, πριν τους οδηγήσουν στο κατάστημα με τα σουβενίρ. Τα σπίτια στις φυτείες, με επίγνωση του πώς έχουν αλλάξει οι καιροί, προσκαλούν τους επισκέπτες διαφημίζοντας τους χώρους ως «μάρτυρες της ιστορίας» αλλά και ως τους «ομορφότερους κήπους στην Αμερική».

Πιο συγκεκριμένα, η κουλτούρα και η πολιτική της Νότιας Καρολίνας διαμορφώθηκαν από την οικονομική και κοινωνική δομή των αποικιακών αρχών της, όταν οι ιδιοκτήτες των φυτειών ήταν οι πλουσιότεροι κάτοικοί της. Οι πρώτοι άγγλοι άποικοι στο Τσάρλεστον δημιούργησαν ένα άκαμπτο ταξικό σύστημα βασισμένο στην εργασία των σκλάβων.

Καθώς η Πολιτεία αναπτύχθηκε, οι απαρχές της δεν ξεχάστηκαν ποτέ εντελώς. «Αυτή ήταν πάντα μια Πολιτεία όπου όποιος έχει το χρυσό ορίζει τους κανόνες» εξήγησε στους «New York Times» ο πρώην γερουσιαστής Μάικλ Ρόουζ. «Αυτός παραμένει ο χρυσός κανόνας». Μάλιστα στις ΗΠΑ χρησιμοποιείται ευρέως η έκφραση «good old boy» που αναφέρεται στη νοοτροπία αλληλοβοήθειας μεταξύ λευκών ανδρών στις μικρές αγροτικές πόλεις του Νότου.

Παρά τη σχετικά πρόσφατη εισροή νεοφερμένων κατοίκων, η Νότια Καρολίνα διατηρεί ορισμένες από τις παλιές της παραδόσεις, όπου τα ονόματα των παλαιών οικογενειών διατηρούν ακόμη σημαντικό βάρος. Για παράδειγμα, από το 1910, όταν ιδρύθηκε το δικηγορικό γραφείο των Μέρντοκ, η οικογένεια διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με δικαστές και σερίφηδες, ενώ επί χρόνια έβγαλε εκατομμύρια εκμεταλλευόμενη έναν πολιτειακό νόμο που επέτρεπε σε όσους είχαν τραυματιστεί οπουδήποτε στη Νότια Καρολίνα να μεταφέρουν με ευκολία την εκδίκαση της υπόθεσης στη μικροσκοπική κομητεία όπου έλυναν και έδεναν οι Μέρντοκ. Μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ να κλείσει αυτό το παραθυράκι το 2005, ειδικοί χαρακτήριζαν «δικαστική κόλαση» τη συγκεκριμένη κομητεία…

Το σκάνδαλο με τις υποτροφίες

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Πολιτεία είχε και πάλι συγκλονιστεί από παρόμοια σκάνδαλα αλλά και την απομάκρυνση του Τζέιμς Χόλντερμαν, πρώην προέδρου του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας, ο οποίος έγινε γνωστό ότι χορηγούσε χαριστικά υποτροφίες και άλλα προνόμια στα παιδιά ορισμένων από τους πιο ισχυρούς κατοίκους της Πολιτείας. Εκείνη την εποχή, ο κυβερνήτης Κάρολ Κάμπελ Τζούνιορ είχε δηλώσει ότι το κράτος απομακρυνόταν πια από την περίοδο όπου «κυριαρχούνταν από βαρόνους της υπαίθρου που λειτουργούσαν με τον δικό τους κώδικα», ενώ είχε προσθέσει: «Είχαμε κάτι σαν ολιγαρχία εδώ κάτω για πολλά χρόνια. Τώρα κάνουμε τη μετάβαση». Ομως οι διακηρύξεις ότι οι παλαιοί τρόποι θα εξασθενούσαν διαψεύστηκαν μετά την υπόθεση Μέρντοκ.