Ενώ οι διεθνείς αγορές περιμένουν κάποια ευρωπαϊκή αντίδραση στην επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στις Βρυξέλλες ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός είναι αντιμέτωπος με αδιέξοδο για την εκλογή της νέας Κομισιόν, η οποία έχει αποστολή την εφαρμογή τής – κατά πολλούς μονόδρομο για τη Γηραιά Ηπειρο – έκθεσης του Μάριο Ντράγκι.
Την περασμένη εβδομάδα ο τελευταίος γύρος των ακροάσεων των υποψήφιων εκτελεστικών αντιπροέδρων της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Ευρωβουλή δεν είχε θετική κατάληξη λόγω διαφωνιών των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων.
Αλληλοκατηγορίες και χτυπήματα
Συγκεκριμένα, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) αντιτάχθηκε στην ισπανίδα Σοσιαλίστρια υποψήφια αντιπρόεδρο της Κομισιόν Τερέζα Ριμπέιρα. Το ισπανικό κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (αξιωματική αντιπολίτευση) φέρεται να ασκεί πιέσεις στην Ευρωδεξιά να απορριφθεί η υποψήφια προκειμένου να πλήξει τη σοσιαλιστική κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ στη Μαδρίτη. Αντίστοιχα, οι Ευρωσοσιαλιστές βάζουν μπλόκο στον Ραφαέλε Φίτο, τον εκλεκτό της ιταλίδας πρωθυπουργού Τζιόρτζια Μελόνι, η οποία μπορεί να προέρχεται από τη σκληρή Δεξιά των Ευρωπαίων Συντηρητικών, στηρίζεται ωστόσο ανοιχτά από το ΕΛΚ, αν και η ίδια δεν ψήφισε τη Φον ντερ Λάιεν.
Οι Ευρωσοσιαλιστές αρνούνται να στηρίξουν τον Φίτο, ισχυριζόμενοι ότι το ΕΛΚ παραβιάζει το μετεκλογικό «ντιλ» των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων – ΕΛΚ, Ευρωσοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι, οι οποίοι στήριξαν την εκλογή της Φον ντερ Λάιεν – να μη συμμετάσχουν ακροδεξιοί στα υψηλά ευρωπαϊκά πόστα.
Μετά τις ακροάσεις, το σύνολο των επιτρόπων θα πρέπει να πάρει την έγκριση της πλειοψηφίας της ολομέλειας της Ευρωβουλής, διαφορετικά η Κομισιόν πέφτει συνολικά, ένα σενάριο που πολλοί περιγράφουν ως καταστροφικό. Ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός έχει την πλειοψηφία (401 από τις 720 έδρες) να εκλέξει την επόμενη Κομισιόν συνολικά, όμως εάν δεν ψηφίσουν οι Ευρωσοσιαλιστές υπάρχει πρόβλημα.
Σε αυτή την περίπτωση, το ΕΛΚ θα κοιτάξει προς τα δεξιά του για πλειοψηφίες ψηφίζοντας μαζί με τα ακροδεξιά κόμματα, όπως τους «Πατριώτες για την Ευρώπη» του Βίκτορ Ορμπαν και τους Ευρωπαίους Συντηρητικούς της Μελόνι. Το έκανε ήδη και μάλιστα πρόσφατα σε νομοθετικό επίπεδο, ειδικά σε επιμέρους θέματα που αφορούν το περιβάλλον και το Green Deal. Αυτή η εκδοχή, όμως, αναμένεται να φέρει σε δύσκολη θέση τη φιλελεύθερη πτέρυγα του ΕΛΚ αλλά και την ίδια τη Φον ντερ Λάιεν. «Πολιτικά, η Φον ντερ Λάιεν δεν μπορεί να αντέξει να εκλεγεί η Επιτροπή της από μια δεξιά πλειοψηφία» δήλωσε στο «Βήμα» πηγή του ΕΛΚ με γνώση των συζητήσεων. Η πηγή του ΕΛΚ πρόσθεσε ότι τα δύο μεγάλα κόμματα οδήγησαν την κατάσταση στα άκρα «δημιουργώντας περιττό χάος».
Την ερχόμενη εβδομάδα αναμένονται προσωπικές πρωτοβουλίες της Φον ντερ Λάιεν για να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο, με τους Ευρωσοσιαλιστές να επιμένουν ότι η «αλαζονεία του ΕΛΚ να εκβιάζει συνεχώς για πλειοψηφίες στα δεξιά, εάν διαφωνεί με τα υπόλοιπα μέλη του φιλοευρωπαϊκού συνασπισμού, πρέπει να τελειώσει». «ΕΛΚ και Φον ντερ Λάιεν πρέπει επιτέλους να δείξουν ανοιχτά τα χαρτιά τους» τόνισε πηγή των Ευρωσιαλιστών που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία της.
Από την άλλη, οι ευρωπαίοι δεξιοί τονίζουν ότι οι Ευρωσοσιαλιστές «έχουν δυσκολία να χωνέψουν την ήττα στις ευρωεκλογές και την απόλυτη κυριαρχία του ΕΛΚ».
Εάν περάσει η επόμενη Επιτροπή, η Κεντροδεξιά θα έχει 15 από τους 27 επιτρόπους, περιλαμβανομένης της προέδρου Φον ντερ Λάιεν. Οι Ευρωσοσιαλιστές, μόλις 4. Στο μεταξύ, οι Πράσινοι συντάσσονται με τους Ευρωσοσιαλιστές, ενώ οι Φιλελεύθεροι τηρούν πιο ουδέτερη στάση κατηγορώντας τους δύο «μεγάλους» για πολιτική ανευθυνότητα.
Και ενώ ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός αδυνατεί να συνεννοηθεί σε μια δύσκολη για την Ευρώπη παγκόσμια συγκυρία και υπό τον φόβο ενός εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ του Τραμπ, οι διεθνείς αγορές παραμένουν ανήσυχες για τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Οι αγορές αντέδρασαν θετικά στην επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, όχι όμως το ίδιο και για την Ευρώπη. «Από τις 6 Νοεμβρίου οι αγορές των ΗΠΑ έχουν ανέβει ενώ οι ευρωπαϊκές αγορές έχουν πέσει διότι δεν πιστεύουν ότι η Ευρώπη θα αντιδράσει» δήλωσε στο «Βήμα» ο Κάρελ Λανό, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS), το οποίο κατατάσσεται στα δέκα κορυφαία think tanks παγκοσμίως. Πρόσθεσε ότι η Tesla του Ιλον Μασκ ανέβηκε κατά 50% της αξίας της και αντίστοιχα οι αμερικανικές τράπεζες, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες οι οποίες «έχουν πέσει σε αξία».
O Λανό, ο οποίος ειδικεύεται στις κεφαλαιαγορές, υπογράμμισε ότι οι αγορές μπορούν να αλλάξουν γνώμη πολύ γρήγορα, ωστόσο τα επίπεδα της συνολικής αποτίμησης των ΗΠΑ συγκριτικά με την Ευρώπη έχουν «τεράστια διαφορά». «Πρέπει να κάνουμε κάτι και για εμένα είναι πολύ απλό. Πρέπει να έχουμε περισσότερη Ευρώπη και λιγότερες παρεμβάσεις των κρατών που αρέσκονται να ανακατεύονται στα πάντα» πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρώπη «πρέπει να ξυπνήσει».
Η νίκη Τραμπ βρίσκει τις ατμομηχανές της ευρωζώνης σε πολιτική κρίση, με τη Γερμανία να οδεύει σε πρόωρες εκλογές τον Φεβρουάριο και τη Γαλλία να παραμένει σε παρατεταμένη παραλυσία με την Ακροδεξιά της Μαρίν Λεπέν να καραδοκεί εν όψει των προεδρικών εκλογών. Αναφερόμενος στην πολυσυζητημένη έκθεση-έκκληση του Μάριο Ντράγκι για ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ο Λανό επέμεινε ότι οι λύσεις υπάρχουν και είναι ήδη πάνω στο τραπέζι, αλλά αυτό που χρειάζεται πλέον είναι πράξεις. «Μετά από αυτό που έγινε στις ΗΠΑ, δεν έχουμε άλλο χρόνο για συζητήσεις, πρέπει να πράξουμε […] χρειάζεται απεγνωσμένα να κάνουμε κάτι» είπε στο «Βήμα».
Ενόχληση στο Βερολίνο για την έκθεση Ντράγκι
Η έκθεση Ντράγκι κάλεσε την ΕΕ να συνεχίσει να εκδίδει κοινό χρέος – ως συνέχεια του Ταμείου Ανάκαμψης – για τη χρηματοδότηση βασικών επενδύσεων, εφόσον «υπάρχουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες».
Η πρόταση Ντράγκι προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στους λεγόμενους «Frugals» του Βορρά, οι οποίοι αντιτίθενται στην έκδοση κοινού χρέους. Στο Βερολίνο, δριμεία ήταν η κριτική που δέχθηκε ο ιταλός τεχνοκράτης από τον γερμανό πρώην ΥΠΟΙΚ Κρίστιαν Λίντνερ, το φιλελεύθερο κόμμα του οποίου απέσυρε πρόσφατα από την κυβερνητική πλειοψηφία ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς λόγω διαφωνιών για τον προϋπολογισμό της χώρας, προκαλώντας τις πρόωρες εκλογές.
«Πάντα βρίσκουμε κάτι και αναβάλλουμε αποφάσεις […] τώρα περιμένουμε τις γερμανικές εκλογές, μετά έχουμε προεδρικές εκλογές στην Πολωνία, δεν έχουμε άλλο χρόνο» σχολίασε ο ολλανδός αναλυτής Λανό. Υπογράμμισε ότι είναι αναγκαία μια προσέγγιση «big bang» στοχεύοντας την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς και βάζοντας τέλος στις συνεχείς «εξαιρέσεις» που ζητούν τα κράτη-μέλη.
«Πρέπει να έχουμε έναν κανόνα που να ισχύει για όλη την Ευρώπη, διαφορετικά θα συνεχίσουμε να έχουμε εταιρείες όπως η Klarna (σουηδική εταιρεία πληρωμών η οποία υπέβαλε πρόσφατα αρχική δημόσια προσφορά στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ) που θα πάνε στις ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι γενικά θα επενδύσουν στις ΗΠΑ επειδή θα αισθάνονται ότι έχουν καλύτερες αποδόσεις συγκριτικά με την Ευρώπη» δήλωσε.
