Ο Ζαν-Ιβ Καμί, Γάλλος πολιτικός επιστήμων, ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (IRIS) του Παρισιού, ειδικός στα φαινόμενα της Ακροδεξιάς και του εξτρεμισμού, αναλύει μιλώντας στο «Βήμα» τις επιπτώσεις της ανόδου της Ακροδεξιάς στις επικείμενες ευρωεκλογές.
Θεωρείτε ότι η άνοδος της Ακροδεξιάς, όπως καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις, συνιστά απειλή για την ΕΕ;
«Δεν θα έλεγα απειλή. Αν ωστόσο τα ακροδεξιά κόμματα αυξήσουν σημαντικά τη δύναμή τους, θα υπάρξουν συνέπειες. Η πρώτη θα αφορά την κλασική, mainstream Δεξιά που θα βρεθεί σε δύσκολη θέση δεχόμενη πιέσεις από πολιτικούς που δεν έχουν την ίδια ατζέντα ούτε για την ΕΕ ούτε για την οικονομία – οι ακροδεξιοί είναι υπέρ του προστατευτισμού σε αντίθεση με τους φιλελεύθερους δεξιούς, είναι σκληροί στα ζητήματα της δημόσιας τάξης και της μετανάστευσης, ενώ οι κλασικοί δεξιοί πιο μετριοπαθείς.
Είναι συνεπώς πιθανόν τα κλασικά συντηρητικά κόμματα να υιοθετήσουν σκληρότερες απόψεις για να κερδίσουν ψηφοφόρους από την Ακροδεξιά. Ιστορικά όμως, αυτό δεν έχει πετύχει ποτέ. Στη Γαλλία όσο πιο σκληρές θέσεις υιοθετούν οι Ρεπουμπλικανοί (η κλασική Δεξιά) τόσο μειώνονται τα ποσοστά τους. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στη λίστα του Εθνικού Συναγερμού (RN) του Μπαρντελά 32% ενώ στους Ρεπουμπλικανούς του Φρανσουά Ξαβιέ Μπελαμί, ενός φιλοσόφου με πολιτική σκέψη, 8,5%. Αν στα ποσοστά του RN προσθέσουμε και εκείνα της Reconquȇte (Ανακατάκτηση) του Ερίκ Ζεμούρ, τότε η γαλλική Ακροδεξιά ενδέχεται να αποσπάσει ποσοστό ως 40%.
Η δεύτερη συνέπεια θα αφορά την προεδρία της Κομισιόν. Αν το σύνολο των εδρών των δυο ακροδεξιών ομάδων του Ευρωκοινοβουλίου, των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) και της Ταυτότητας και Δημοκρατίας (ID), πλησιάζει αριθμητικά το σύνολο των εδρών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), τότε θα υπάρξει προβληματισμός για την ηγεσία της Κομισιόν. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επικεφαλής της ομάδας του ΕΛΚ, έχει δηλώσει ότι για να επανεκλεγεί στην προεδρία της Κομισιόν, θα μπορούσε να συνεργαστεί με το ECR, το οποίο ωστόσο δεν θα δώσει τη στήριξή του χωρίς αντάλλαγμα. Και αυτό θα μπορούσε να είναι η απαίτηση για σκληρότερη στάση της ΕΕ στο Μεταναστευτικό και για λιγότερη νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος. Ολα τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα διεξάγουν προεκλογική εκστρατεία κατά του περιβάλλοντος.
Η τρίτη συνέπεια θα είναι η στάση της ΕΕ στο Ουκρανικό. Πώς θα πολιτευθεί η Ευρωβουλή και η Κομισιόν αν ενισχυθούν οι ομάδες ID και ECR, πολλοί ευρωβουλευτές των οποίων δεν στηρίζουν το Κίεβο; Βεβαίως και σε αυτές τις ομάδες υπάρχουν κόμματα όπως οι Αδελφοί της Ιταλίας (FdI) της Μελόνι ή το πολωνικό κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης (PiS), που τάσσονται υπέρ της Ουκρανίας. Ομως πρόσφατα στις βουλευτικές εκλογές της Σλοβακίας κέρδισαν οι ευρωσκεπτικιστές που είναι ρωσόφιλοι. Σε συνδυασμό με την τροπή του πολέμου εις βάρος των Ουκρανών, την ακροδεξιά στροφή της Ευρωβουλής θα πληρώσει, νομίζω, η Ουκρανία».
H σημερινή ευρωπαϊκή Ακροδεξιά είναι λιγότερο ακραία από την εποχή του Ζαν-Μαρί Λεπέν αλλά πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί;
«Η Μαρίν Λεπέν δεν λέει ό,τι έλεγε ο πατέρας της, δεν είναι αντισημιτίσσα. Ομως είναι πιο δύσκολο να αντικρούσεις τις απόψεις της. Τον πατέρα της τον αντέκρουες εύκολα διότι κανείς, εκτός από μια μικρή μειοψηφία παρανοϊκών, δεν πίστευε «στην παγκόσμια συνωμοσία των Εβραίων».
Αντιθέτως, η Μαρίν Λεπέν λέει πράγματα που ακούγονται φυσιολογικά, όπως ότι στα κοινωνικά επιδόματα, στην εργασία, στη στέγη, οι Γάλλοι προηγούνται σε σχέση με τους ξένους. Οτι είναι φυσιολογικό οι Γάλλοι να μη θέλουν να πνίγονται από κύματα μεταναστών που δεν αφομοιώνονται. Ο μέσος ψηφοφόρος δεν τα απορρίπτει αυτά, όπως απέρριπτε τις ανοησίες του Ζαν-Μαρί Λεπέν. Γι’ αυτό αναλύοντας το κοινωνικό προφίλ των πιθανών ψηφοφόρων της Λεπέν, βλέπουμε ότι κερδίζει τη μεσαία τάξη και ψηφοφόρους υψηλού μορφωτικού επιπέδου και υψηλών εισοδημάτων που ο Ζαν-Μαρί Λεπέν δεν προσείλκυε ποτέ».
