Στην «άλωση» και του Βρανδεμβούργου, του ιστορικού κρατιδίου όπου βρίσκεται το Βερολίνο, αναμένεται να προχωρήσει σήμερα η γερμανική Ακροδεξιά, μετά τον θρίαμβό της στις εκλογές των κρατιδίων της Θουριγγίας και της Σαξονίας την 1η Σεπτεμβρίου.
Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ποσοστό ως και 29% στις σημερινές εκλογές στο Βρανδεμβούργο, με δεύτερους τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) με 26%. Τρίτο αναμένεται να έλθει το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) με 16,7% και τέταρτο με 15% το νεοπαγές αριστερό εθνικιστικό κόμμα της Ζάρα Βάγκενκνεχτ, που ήλθε τρίτο στις εκλογές της Θουριγγίας και της Σαξονίας.
Το κενό που κάλυψε η AfD
Μετά την επανένωση της Γερμανίας το 1990, οι Σοσιαλδημοκράτες δεν κατάφεραν πραγματικά να ριζώσουν στην ανατολική πρώην κομμουνιστική Γερμανία. Ο γερμανός πολιτικός επιστήμων Μπένγιαμιν Χένε υποστηρίζει στο γαλλικό «L’ Express» ότι στα κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας το SPD αντιμετωπίζεται ως κόμμα που εισήχθη από τη Δύση και το οποίο δεν αφουγκράζεται τα ζητήματα και τις ανησυχίες των πολιτών.
Η AfD κάλυψε ακριβώς αυτό το κενό: υπάρχουν χωριά στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας όπου το ποσοστό της AfD φτάνει μέχρι και το 50%. Οι υποστηρικτές της, προσθέτει ο Χένε, κάνουν εισοδισμό μέσω των αθλητικών συλλόγων, των πολιτιστικών ενώσεων, χρηματοδοτώντας για παράδειγμα τους χορούς του Πυροσβεστικού Σώματος.
Ωστόσο, η περίπτωση του Βρανδεμβούργου παρουσιάζει διαφοροποιήσεις σε σχέση με τη Θουριγγία και τη Σαξονία. Και παρά τη διαφαινόμενη πρωτιά της AfD την οποία καταγράφουν οι δημοσκοπήσεις, είναι πολύ πιθανό, σύμφωνα με αναλυτές, το SPD να συνεχίσει να κυβερνά το Βρανδεμβούργο σε συνασπισμό με το CDU και τους Πράσινους – αν αυτοί καταφέρουν να συγκεντρώσουν το 5% που απαιτείται για να εισέλθουν στη Βουλή.
Δοκιμασία για το SPD
Οι σημερινές εκλογές θα αποτελέσουν δοκιμασία για το SPD, το οποίο κυβερνά αδιαλείπτως το Βρανδεμβούργο από το 1990, από την εποχή της επανένωσης της Γερμανίας, φαινόμενο που δεν έχει παρατηρηθεί σε άλλο γερμανικό κρατίδιο κατά την ίδια περίοδο. Το Βρανδεμβούργο είναι το δέκατο πιο πολυπληθές από τα 16 κρατίδια της Γερμανίας, με μόλις 2,6 εκατ. κατοίκους, εκ των οποίων το 12% έχει ξένη καταγωγή – το αντίστοιχο ποσοστό στην υπόλοιπη Γερμανία είναι 30%. Επίσης, στο Βρανδεμβούργο δεν σημειώθηκε οικονομική ύφεση και εγκατάλειψη της υπαίθρου, φαινόμενα τα οποία παρατηρήθηκαν σε άλλα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας μετά την επανένωση.
Σημαντικό ρόλο στη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της οικονομίας του Βανδεμβούργου έπαιξε και η κατασκευή του νέου διεθνούς αεροδρομίου-κόμβου του Βερολίνου που εγκαινιάστηκε το 2020, αλλά και το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων Tesla το 2022, το οποίο χτίστηκε κοντά στο νέο αεροδρόμιο. Πρόκειται για το πρώτο εργοστάσιο κατασκευής αυτοκινήτων του Ιλον Μασκ στην Ευρώπη, το οποίο απασχολεί 7.000 εργαζομένους από 50 χώρες. Η Tesla είναι πλέον ο μεγαλύτερος εργοδότης στο Βρανδεμβούργο.
Αντίκτυπος στην κυβέρνηση
Ανεξαρτήτως των ιδιομορφιών του Βρανδεμβούργου, οι κακές εκλογικές επιδόσεις των κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς (SPD, CDU και Φιλελεύθεροι) στις εκλογές των τριών κρατιδίων της ανατολικής Γερμανίας (Θουριγγία, Σαξονία, και Βρανδεμβούργο) αποδυναμώνουν τη γερμανική κυβέρνηση. Και αν το σενάριο του πρόωρου τερματισμού του κυβερνητικού συνασπισμού πριν από τις ομοσπονδιακές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2025 φαντάζει μάλλον απίθανο, έχουν αρχίσει ήδη οι συζητήσεις περί της επόμενης μέρας.
Δεδομένου ότι ο τρικομματικός συνασπισμός του Σολτς αντιπροσωπεύει σήμερα μόλις το ένα τρίτο των γερμανών ψηφοφόρων, το επικρατέστερο σενάριο για την κυβέρνηση που θα προκύψει από τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2025, είναι ένας συνασπισμός με βασικό κoρμό τους Χριστιανοδημοκράτες και τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), την εκδοχή των Χριστιανοδημοκρατών στη Βαυαρία, οι οποίοι ωστόσο για να κυβερνήσουν θα πρέπει να συμπράξουν με τους Σοσιαλδημοκράτες και τους Πράσινους.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το CDU θα πρέπει να μετατοπιστεί προς το Κέντρο, παρότι η σημερινή γραμμή του κόμματος είναι πιο δεξιά ως προς τα ζητήματα της μετανάστευσης και της ασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο, η δεξιά πτέρυγα του SPD θα μπορούσε να διευκολύνει τη συμμαχία με το CDU, υιοθετώντας πιο συντηρητικές θέσεις στα συγκεκριμένα ζητήματα. Η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Σολτς, για «κλείσιμο» των χερσαίων συνόρων της Γερμανίας για έξι μήνες και επαναφορά των συνοριακών ελέγχων στη Ζώνη Σένγκεν, είναι ενδεικτική αυτής της τάσης.
Σημειωτέον πάντως ότι παρά τη σκλήρυνση της στάσης της γερμανικής κυβέρνησης στο Μεταναστευτικό, πεδίο προνομιακό για την αντιμεταναστευτική λαϊκιστική ρητορική της Ακροδεξιάς, το Βερολίνο υπέγραψε πρόσφατα συμφωνία με την Κένυα για την προσέλκυση μεταναστών από τη συγκεκριμένη αφρικανική χώρα, οι οποίοι διαθέτουν ειδικές δεξιότητες. Ο καγκελάριος Σολτς χαιρέτισε τη συμφωνία τονίζοντας τα οφέλη της ως προς την κάλυψη της έλλειψης σε εργατικό δυναμικό στη Γερμανία (οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η χώρα χρειάζεται άμεσα 400.000 εργάτες), η οποία, όπως τόνισε, «θα είναι αισθητή στα επόμενα χρόνια». Η Γερμανία έχει υπογράψει ανάλογες συνθήκες με την Ινδία, τη Γεωργία και το Μαρόκο και αναμένεται να υπογράψει και με το Ουζμπεκιστάν, το οποίο πρόκειται να επισκεφθεί σύντομα ο Σολτς.
