Τεστ κοπώσεως για Μέρκελ και SPD

Το μεγαλύτερο τεστ αντιμετωπίζει ο κυβερνητικός συνασπισμός της Γερμανίας στις τοπικές εκλογές της Εσσης που θα πραγματοποιηθούν αύριο Κυριακή. Αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις και Χριστιανοδημοκράτες (CDU) και Σοσιαλδημοκράτες (SPD) υποστούν ένα ακόμη πλήγμα μετά από εκείνο που υπέστησαν στις τοπικές εκλογές στη Βαυαρία πριν από δύο εβδομάδες, αναμένεται να δρομολογηθούν εξελίξεις στο Βερολίνο που δεν αποκλείεται να ρίξουν ακόμη και την κυβέρνηση.

Στο στρατόπεδο του CDU η δυσαρέσκεια θα εκφραστεί κυρίως στο συνέδριο του κόμματος στις 7 και 8 Δεκεμβρίου. Η Ανγκελα Μέρκελ θα είναι εκ νέου υποψήφια για πρόεδρος του CDU – στο παρελθόν έχει άλλωστε δηλώσει επανειλημμένως ότι καγκελάριος και πρόεδρος του CDU είναι δύο πόστα που πρέπει να καταλαμβάνονται απαρεγκλίτως από το ίδιο πρόσωπο. Μια άσχημη εμφάνιση του κόμματος στην Εσση αύριο όμως μπορεί να στοιχίσει κρίσιμες ψήφους στη Μέρκελ στο συνέδριο.

Αλλά ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τον κυβερνητικό συνασπισμό της Μέρκελ δεν προέρχεται από το ίδιο της το κόμμα αλλά από το SPD. Αν οι εταίροι της φέρουν τόσο άσχημο ποσοστό όσο προβλέπεται από τις δημοσκοπήσεις στην Εσση, πρώην προπύργιο των Σοσιαλδημοκρατών, θα ανοίξει με ένταση η δημόσια συζήτηση για το αν συμφέρει το SPD η συμμετοχή του στον κυβερνητικό συνασπισμό. Η συζήτηση αυτή θα απελευθερώσει τις  όλο και περισσότερες φωνές εντός του SPD που ζητούν αποχώρηση του κόμματος από τον κυβερνητικό συνασπισμό επειδή θεωρούν ότι η συμμετοχή του κοστίζει σε ψήφους πανεθνικά. Τυχόν αποχώρηση του SPD θα ρίξει τον συνασπισμό – που χρειάστηκε μακροχρόνιες και κοπιώδεις προσπάθειες για να σχηματιστεί μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2017 – και το πιθανότερο είναι ότι θα προκηρυχθούν νέες εκλογές στη Γερμανία.

Γι’ αυτόν τον λόγο, η καγκελάριος μάλλον εύχεται να φέρει αποδεκτό αποτέλεσμα στην Εσση, όχι μόνο το CDU αλλά, ακόμη περισσότερο, το SPD.

Τα δύο κόμματα, και ιδίως η Μέρκελ, προσπαθούν να υποτιμήσουν με δηλώσεις τους τη σημασία των εκλογών στην Εσση. «Δεν μπορεί κάθε τοπική εκλογική αναμέτρηση να εκλαμβάνεται ως μικρές εθνικές εκλογές» δήλωσε αυτή την εβδομάδα εμφανώς εκνευρισμένη η καγκελάριος. Ομως τα χαμηλά ποσοστά που αναμένεται να φέρουν το CDU και το SPD στο κρατίδιο θα χρεωθούν αναπόφευκτα στον κυβερνητικό συνασπισμό του Βερολίνου και όχι στην τοπική κυβέρνηση.

Η Εσση, που περιλαμβάνει το οικονομικό κέντρο της Φρανκφούρτης, κυβερνάται την τελευταία 20ετία από συνασπισμούς με κορυφαίο κόμμα το CDU. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο CDU 26% στις αυριανές εκλογές, το οποίο συνιστά μείωση 12 μονάδων από το 38,3% του 2013. Το αποτέλεσμα ενδέχεται να σημάνει το τέλος του πρωθυπουργού του κρατιδίου Φόλκερ Μπούφιερ, ο οποίος είναι στενός σύμμαχος της Μέρκελ, άρα το πλήγμα εναντίον του θα προκαλέσει αντανάκλαση και στην καγκελάριο.

Στο SPD οι δημοσκοπήσεις δίνουν στις αυριανές εκλογές μόλις 20%, δηλαδή γύρω στις 10 μονάδες λιγότερες από το 30,7% του 2013. Η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) θα είναι ανάμεσα στους κερδισμένους, αφού θα μπει άνετα στην τοπική Βουλή με ποσοστό 12%-13% – και αυτό σημαίνει ότι θα εκπροσωπείται για πρώτη φορά σε όλα τα τοπικά κοινοβούλια στη Γερμανία.

Αλλά οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι στην Εσση, όπως και στη Βαυαρία, αναμένεται να είναι οι Πράσινοι, στους οποίους οι δημοσκοπήσεις δίνουν τη δεύτερη θέση με 22% – ποσοστό που δεν αποκλείεται ακόμη και να τους επιτρέψει να εκθρονίσουν το CDU από την εξουσία στο κρατίδιο και να σχηματίσουν οι ίδιοι αριστερό κυβερνητικό συνασπισμό υπό τον 47χρονο Ταρέκ αλ Βαζίρ, ηγέτη των Πρασίνων στην Εσση.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη προς το CDU και ιδίως προς το SPD έχει πάρει την κατιούσα σε ολόκληρη τη Γερμανία, ενώ οι Πράσινοι είναι πλέον το δεύτερο κόμμα πανεθνικά μετά τους Χριστιανοδημοκράτες.

Το CDU και η Μέρκελ παίζουν το χαρτί της σταθερότητας προς τους ψηφοφόρους της Εσσης, οι οποίοι, όπως και οι υπόλοιποι Γερμανοί, απεχθάνονται την πολιτική αστάθεια. Οι Πράσινοι, από την πλευρά τους, παίζουν το χαρτί των «ενηλίκων στο δωμάτιο», ενισχύοντας την εικόνα ενός σοβαρού κόμματος που χαράζει νηφάλια πολιτική την ώρα που τα υπόλοιπα αναλώνονται σε εσωκομματικές και ενδοκυβερνητικές διαμάχες. «Είμαστε το μοναδικό κόμμα που δεν έχει “προσβληθεί” από τον δεξιό λαϊκισμό» δηλώνει ο Αλ Βαζίρ, ο επικεφαλής των Πρασίνων στην Εσση, ο οποίος κατάγεται κατά το ήμισυ από την Υεμένη.

Για να τονίσει τη σημασία της σταθερότητας, η Μέρκελ, η οποία συμμετείχε σε προεκλογική συγκέντρωση του Μπούφιερ στην πόλη Κάσελ της Εσσης, προειδοποίησε τους ψηφοφόρους κατά των «αριστερών πειραμάτων». Σε κάθε ευκαιρία, η καγκελάριος καλεί τους ψηφοφόρους του CDU στην Εσση να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες αύριο για να ανακόψουν τον δρόμο στην απρόβλεπτη Αριστερά. Με αυτόν τον τρόπο χτυπά τους Πρασίνους και το ενδεχόμενο να σχηματίσουν αριστερό κυβερνητικό συνασπισμό στην Εσση.

«Υστερα από 13 χρόνια στην εξουσία, η πιο ισχυρή γυναίκα της Ευρώπης αντιμετωπίζει μια εβδομάδα που μπορεί να κρίνει το μέλλον της. Ενα κακό αποτέλεσμα στην Εσση, όπου το CDU κατέχει την εξουσία από το 1999, θα μπορούσε να πλήξει ανεπανόρθωτα την εξουσία της και να θέσει υπό αμφισβήτηση το μέλλον της ως επικεφαλής του CDU μόλις λίγες εβδομάδες προτού κριθεί η επανεκλογή της στη θέση αυτή» έγραψαν πρόσφατα οι «Financial Times».

Ενα άσχημο αποτέλεσμα για το CDU στην Εσση θα ανοίξει επίσης έντονα τη συζήτηση για το ποιος θα διαδεχθεί τη Μέρκελ ύστερα από 13 χρόνια στην εξουσία. Με δεδομένο ότι, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει κάποιος κορυφαίος δελφίνος, όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά στη γερμανική πολιτική σκηνή.