Οι Γάλλοι διακατέχονται από ένα εξεγερτικό πνεύμα, ένα πνεύμα «dégagiste» («dégage!» στα γαλλικά σημαίνει «ξεκουμπίσου!»), το οποίο ουδείς γνωρίζει πού θα καταλήξει, έγραφε ο φλεγματικός «Economist» επιχειρώντας να αποκρυπτογραφήσει το πολιτικό τοπίο στη Γαλλία όπως διαμορφώνεται μια εβδομάδα πριν από τον πρώτο γύρο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της ερχόμενης Κυριακής, τις οποίες προκήρυξε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν μετά τη συντριπτική ήττα του κόμματός του στις ευρωεκλογές από την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση (RN) της Μαρίν Λεπέν.
Ωστόσο, το πνεύμα «dégagiste» των Γάλλων, να διώξουν δηλαδή διά της ψήφου τους κυβερνώντες, εν προκειμένω το κεντρώο κόμμα του Μακρόν, ευνοεί την επικράτηση της Ακροδεξιάς και για έναν επιπλέον λόγο: σε αντίθεση με το παρελθόν, οι γάλλοι ψηφοφόροι είναι ακομπλεξάριστοι έναντι της RN.
Ηδη από τον Δεκέμβριο του 2023, για πρώτη φορά στην Ιστορία, οι Γάλλοι που θεωρούσαν ότι το κόμμα της Λεπέν «αποτελεί κίνδυνο για τη δημοκρατία» ήταν λιγότεροι (41%) σε σχέση με εκείνους που πιστεύουν το αντίθετο (45%).
Την απουσία ενδοιασμών των Γάλλων να ψηφίσουν Ακροδεξιά επιβεβαιώνουν και οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες δίνουν τη RN σταθερά πρώτη με 33%-35%, δεύτερο με 26%-29% το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP), τον συνασπισμό των κομμάτων της Αριστεράς που μετρά μόλις έξι ημέρες ζωής, καθώς σχηματίστηκε αμέσως μετά τις ευρωεκλογές για να ανακόψει την πορεία της Ακροδεξιάς, και τρίτο τον κεντρώο συνασπισμό υπό το κόμμα του Μακρόν με 20%-22%.
Ποντάρει στην ασάφεια
Στο πλαίσιο μιας εξαιρετικά σύντομης προεκλογικής εκστρατείας, τα γαλλικά πολιτικά κόμματα προσπαθούν να αναπτύξουν τις στρατηγικές και τα προγράμματά τους. Το φαβορί ωστόσο της αναμέτρησης, ο Ζορντάν Μπαρντελά, ηγέτης της RN, δεν αποσαφηνίζει το πρόγραμμά του, προσπαθώντας να αντλήσει ψήφους από όπου μπορεί. Ακόμη και αν αυτό προϋποθέτει να αλλάζει, ανάλογα με το ακροατήριο στο οποίο απευθύνεται, βασικές δεσμεύσεις της RN.
Στην οικονομία υποσχόταν μειώσεις προκειμένου να αυξήσει την αγοραστική δύναμη των Γάλλων, προτείνοντας, για παράδειγμα, τη μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα από 20% σε 5%. Για να χρηματοδοτήσει αυτό το μέτρο, ισχυριζόταν ότι θα κατέφευγε στη μείωση της εισφοράς της Γαλλίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά 2 δισ. ευρώ. Κάτι τέτοιο ωστόσο θα μπορούσε να οδηγήσει τη Γαλλία εκτός ΕΕ.
Σημειωτέον ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ για τo 2021-2027 έχει ήδη εγκριθεί και είναι αδύνατον να τροποποιηθεί. Επιπλέον, στις συνόδους κορυφής της ΕΕ η Γαλλία εκπροσωπείται από τον εκάστοτε πρόεδρο.
Αν πάντως ο Μπαρντελά επιμείνει σε αυτή τη γραμμή, όπως επεσήμανε ευρωπαίος διπλωμάτης στον «Μonde», «η Κομισιόν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που διαθέτει εναντίον της Γαλλίας, ακόμη και να της στερήσει τα κονδύλια που της αναλογούν από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ)». Κατόπιν αυτών, ο Μπαρντελά δήλωσε ότι η μείωση του ΦΠΑ στα καύσιμα δεν αποτελεί προτεραιότητα για το κόμμα του.
Μόνο στο Μεταναστευτικό
Και ενώ κατηγορεί τον Μακρόν ως σπάταλο, με τα μέτρα που ο ίδιος προτείνει το χρέος της Γαλλίας, το οποίο βρίσκεται ήδη πολύ ψηλά, στο 112,4% του ΑΕΠ, θα εκτοξευθεί. Οπως ανέφερε το «Politico», η επόμενη κυβέρνηση της Γαλλίας θα πρέπει να βρει τον τρόπο να μην τιμωρηθεί από την ΕΕ για την κακή κατάσταση των δημόσιων οικονομικών της.
Την Τετάρτη, η Κομισιόν επέκρινε τη Γαλλία, την Ιταλία και άλλες πέντε χώρες της ΕΕ για το υψηλό επίπεδο των δαπανών τους. Το 2023, το δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας ανήλθε στο 5,5% του ΑΕΠ, το δεύτερο υψηλότερο στην ευρωζώνη, και αναμένεται να αυξηθεί την επόμενη διετία.
Στο μόνο ζήτημα που δεν είναι ασαφής ο Μπαρντελά είναι το Μεταναστευτικό: δεσμεύεται ότι αν εκλεγεί πρωθυπουργός (αξίωμα το οποίο προτίθεται να αναλάβει μόνο αν η RN έχει την απόλυτη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση) θα φέρει, μεταξύ άλλων, προς συζήτηση νομοσχέδιο περί κατάργησης του δικαίου του εδάφους (jus soli – που ορίζει ότι ένα παιδί που γεννιέται στη Γαλλία από ξένους γονείς αποκτά γαλλική ιθαγένεια), το οποίο όμως είναι αντισυνταγματικό.
Απέναντι στο αναμφισβήτητο ρεύμα της Ακροδεξιάς, η γαλλική Αριστερά, που προτάσσει αύξηση μισθών και αναβάθμιση της παιδείας και της υγείας, επιχειρεί να δώσει στους ψηφοφόρους μια εικόνα ενότητας, παρότι, όπως παραδέχτηκε ο Ραφαέλ Γκλικσμάν, επικεφαλής του κινήματος «Δημόσια Πλατεία», το οποίο σε συνεργασία με τους Σοσιαλιστές έλαβε σχεδόν 14% στις ευρωεκλογές, το NFP είναι μια κίνηση αναγκαιότητας.
Ο μετριοπαθής και βαθιά ευρωπαϊστής Γκλικσμάν έχει μείζονες διαφωνίες με τον ακροαριστερό Ζαν-Λικ Μελανσόν της Ανυπότακτης Γαλλίας σε σειρά ζητημάτων όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και το Μεσανατολικό.
Πιστεύει ωστόσο ότι δεν τίθεται δίλημμα ανάμεσα στο τι είναι πιο επικίνδυνο για τη Γαλλία, μια ακροδεξιά κυβέρνηση που θα υποσκάπτει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα και θα είναι «ο τηλεγραφητής του Κρεμλίνου» ή μια αριστερή κυβέρνηση εντός της οποίας ο Μελανσόν μπορεί να τιθασευτεί. Γεγονός καθόλου βέβαιο: ο συχνά εμπρηστικός Μελανσόν ήδη προχώρησε σε πογκρόμ κατά των υποψηφίων του κόμματός του που διαφώνησαν μαζί του.
Η έκκληση Ατάλ
Αυτό το «καπέλωμα» της γαλλικής Αριστεράς από τον Μελανσόν καταγγέλλει ο γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ, επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας του κυβερνητικού συνασπισμού, καλώντας τους Γάλλους να μην υποκύψουν στις σειρήνες των άκρων, ούτε της Ακροδεξιάς ούτε της Ακροαριστεράς.
