Είναι δυνατόν μια αντάρτικη οργάνωση που ελέγχει το ένα τέταρτο της Υεμένης, μια έκταση σχεδόν όση η ελληνική επικράτεια, και τον μισό από τον υποσιτιζόμενο πληθυσμό της χώρας των 32 εκατ. κατοίκων να τα βάζει με τις ΗΠΑ και άλλες δυνάμεις, οδηγώντας τον πλανήτη σε μια νέα περιφερειακή σύγκρουση; Αυτό συμβαίνει εν ολίγοις στη Βορειοδυτική Υεμένη, στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, όπου οι αντάρτες Χούθι, αφού κατάφεραν να εδραιωθούν ύστερα από εννιάχρονο εμφύλιο πόλεμο, έβαλαν στο στόχαστρο τη διεθνή ναυσιπλοΐα απειλώντας το 15% των θαλάσσιων εμπορικών μεταφορών.
Ο δάκτυλος της Τεχεράνης
Οι Χούθι ισχυρίζονται ότι στηρίζουν έμπρακτα τους «αδελφούς» Παλαιστινίους πλήττοντας σκάφη ισραηλινών συμφερόντων και εξαπολύοντας επιθέσεις εναντίον του Νότιου Ισραήλ, ακόμη και με βαλλιστικούς πυραύλους. Μπήκαν όμως με τη σειρά τους στο στόχαστρο μιας διεθνούς συμμαχίας όπου πρωτοστατεί η αμερικανική πολεμική μηχανή.
Βέβαια, στην πολυδιάστατη σκακιέρα της Μέσης Ανατολής τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Οι Χούθι αποτελούν τη νότια αιχμή του «άξονα της αντίστασης» που διαμόρφωσε το καθεστώς του Ιράν απέναντι στο Ισραήλ, ενώ στο βόρειο άκρο βρίσκεται η οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
Οι ιρανοί πάτρονες τους στηρίζουν με οπλισμό, χρήμα και «συμβούλους» με δυο στόχους: τη στρατηγική περικύκλωση του Ισραήλ καθώς και την άσκηση πίεσης στα αραβικά καθεστώτα τα οποία «εκτίθενται» ενώπιον του ισλαμικού κόσμου για σχέσεις συνεργασίας ή ανοχής με το εβραϊκό κράτος (αντί να επιδιώκουν την εξάλειψή του, όπως κηρύττουν οι μουλάδες της Τεχεράνης).
Το ψήφισμα του ΟΗΕ
Ύστερα από δεκάδες επιθέσεις των Χούθι εναντίον εμπορικών και πολεμικών πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα τους τελευταίους τρεις μήνες, οι ΗΠΑ και η Βρετανία βομβάρδισαν τις πρώτες πρωινές ώρες της περασμένης Παρασκευής την πρωτεύουσα Σαναά και άλλα προπύργια των ανταρτών, όπως το λιμάνι Χουντάιντα (από όπου εισέρχεται στην Υεμένη το μεγαλύτερο μέρος της διεθνούς επισιτιστικής βοήθειας).
Προηγήθηκε την Τετάρτη ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που αξίωσε από τους Χούθι να σταματήσουν τις επιθέσεις εναντίον της διεθνούς ναυτιλίας, ενώ άναψε το «πράσινο φως» στα κράτη-μέλη να κάνουν χρήση του δικαιώματος αυτοάμυνας για να προστατεύσουν τα πλοία τους. Από την ψηφοφορία απείχαν Ρωσία, Κίνα, Αλγερία και Μοζαμβίκη.
Στο πνεύμα του ψηφίσματος και λίγες ώρες μετά τα πρώτα πλήγματα κατά των Χούθι συμπαρατάχθηκαν με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία οι κυβερνήσεις Γερμανίας, Ολλανδίας, Δανίας, Καναδά, Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας, Νότιας Κορέας και Μπαχρέιν, υποστηρίζοντας με κοινή ανακοίνωση το δικαίωμα «ατομικής και συλλογικής αυτοάμυνας» καθώς και τον στόχο για «αποκλιμάκωση των εντάσεων και αποκατάσταση της σταθερότητας στην Ερυθρά Θάλασσα».
Παράλληλα, περισσότερες από 20 χώρες -ανάμεσα τους η Ελλάδα- προτίθενται να μετάσχουν στην επιχείρηση «Φύλακας Ευημερίας» για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στην περιοχή.
«Χειρουργικά πλήγματα»
Ουάσιγκτον και Λονδίνο κάνουν λόγο για αναγκαία, «χειρουργικά πλήγματα» στη στρατιωτική υποδομή των Χούθι, οι οποίοι διακήρυξαν ότι θα δώσουν σκληρή απάντηση. «Οι ΗΠΑ και η Βρετανία θα αντιληφθούν γρήγορα ότι έκαναν τη μεγαλύτερη τρέλα στην ιστορία τους χωρίς να έχουν μάθει από τα λάθη του παρελθόντος» προειδοποίησε η ηγεσία των Χούθι, καλώντας όλους να πάρουν θέση «είτε στο πλευρό των θυμάτων της γενοκτονίας (στη Γάζα) είτε στο πλευρό των δραστών».
Δεν αποκλείεται να επιφυλάσσουν εκπλήξεις στους αντιπάλους τους όπως έκανε η Χεζμπολάχ που έπληξε στρατηγικές εγκαταστάσεις του Ισραήλ με αντιαρματικούς πυραύλους τους οποίους δεν μπορεί να εξουδετερώσει ο «Σιδερένιος Θόλος».
Οι φιλοϊρανοί αντάρτες προσπαθούν να εμπλέξουν άμεσα τη Δύση σε μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση την ώρα που η Ουάσιγκτον από τη μια στηρίζει το Ισραήλ και από την άλλη προσπαθεί να διαφυλάξει τις σχέσεις της με τον αραβικό κόσμο, υποσχόμενη οδικό χάρτη για παλαιστινιακό κράτος και επιχειρώντας απομόνωση της Τεχεράνης. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν κατέστησε μεν σαφές ότι δεν θα διστάσει να διατάξει επιπλέον μέτρα εφόσον χρειαστεί, απέφυγε όμως οποιαδήποτε αναφορά στο Ιράν.
Εξάλλου η απομόνωση της Τεχεράνης ήταν ένας από τους στόχους του αμερικανού ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν, ο οποίος έκανε περιοδεία στη Μέση Ανατολή καθώς ετοιμαζόταν το χτύπημα στην Υεμένη, την ώρα που οι νεκροί Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας ανέρχονταν σε 24.000 και οι τραυματίες σε 60.000, σύμφωνα με παλαιστινιακές πηγές.
Η προσφυγή στη Χάγη
Ίσως δεν αποτελεί σύμπτωση ότι η επίθεση κατά των Χούθι έγινε εν μέσω της ακρόασης στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης επί της προσφυγής της Νότιας Αφρικής εναντίον του Ισραήλ για γενοκτονία των Παλαιστινίων. Το νομικό επιτελείο της Νότιας Αφρικής υποστήριξε ότι κατά μέσο όρο σκοτώνονται κάθε ημέρα 247 Παλαιστίνιοι στη Γάζα – ανάμεσά τους 117 παιδιά –, ενώ επικαλέστηκε τη δήλωση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος υποσχόμενος την εξόντωση της Χαμάς υπενθύμισε τη βιβλική προσταγή στον λαό του Ισραήλ για γενοκτονία των Αμεληκιτών.
Το Ισραήλ κατηγόρησε τη Νότια Αφρική για παραποίηση της πραγματικότητας και υποστήριξε ότι ο στρατός του καταβάλλει κάθε προσπάθεια για να περιορίσει τις απώλειες αμάχων, την ώρα που η Χαμάς τους εκθέτει συστηματικά σε κίνδυνο. Το Διεθνές Δικαστήριο θα χρειαστεί μήνες, ίσως και χρόνια, για να αποφανθεί, όμως οι υποστηρικτές των Παλαιστινίων ελπίζουν ότι θα εκδώσει σύντομα μια εντολή για διακοπή των πολεμικών επιχειρήσεων, κάτι που θα αποτελούσε πρωτίστως ένα πλήγμα στο Ισραήλ.
Το κίνημα των Χούθι είναι μια από τις τρεις πλευρές του εμφυλίου της Υεμένης και διαθέτει δεκάδες χιλιάδες εμπειροπόλεμους μαχητές. Εμφανίστηκαν στο προσκήνιο τη δεκαετία του 1990 μετά την ενοποίηση της Βόρειας και της Νότιας Υεμένης, όταν ο Χουσεΐν αλ Χούθι ίδρυσε ένα κίνημα αναβίωσης του ζαϊντισμού (παρακλάδι του σιιτικού Ισλάμ). Οι Ζαϊντί κυριαρχούσαν επί αιώνες σε περιοχές της Βόρειας Υεμένης, μέχρι που ανέβηκαν στην εξουσία οι σουνίτες και αυξήθηκε η επιρροή της γειτονικής Σαουδικής Αραβίας, όπου επικρατεί ο ριζοσπαστικός σουνιτισμός (ουαχαμπισμός).
Όταν η Αραβική Άνοιξη επεκτάθηκε στην Υεμένη, οι Χούθι κατέλαβαν πρώτα βόρειες επαρχίες, κατόπιν την πρωτεύουσα Σαναά το 2015. Αντιμετώπισαν τη στρατιωτική επέμβαση της Σαουδικής Αραβίας, αναβαθμίζοντας διαρκώς τις στρατιωτικές δυνατότητές τους με τη βοήθεια του Ιράν. Μέχρι να επιτευχθεί μια εύθραυστη κατάπαυση πυρός το 2022 είχαν σκοτωθεί περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι.
Ο θαλάσσιος διάδρομος «ναυάγησε»
Το σχέδιο για τη δημιουργία θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου από την Κύπρο στη Γάζα έχει ήδη ναυαγήσει, επιβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές μιλώντας στο «Βήμα», επειδή αντικειμενικά δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την υλοποίησή του.
Κάτι που άλλωστε φάνηκε όταν το «Σχέδιο Αμάλθεια» της Λευκωσίας υποχρεώθηκε να αλλάξει προορισμό και το βρετανικό πλοίο με τη βοήθεια για τους Παλαιστινίους να κατευθυνθεί τελικά στην Αίγυπτο και από εκεί το φορτίο να διοχετευθεί στη Γάζα, μέσω του περάσματος της Ράφα.
Ενώ οι ΗΠΑ δίνουν έμφαση στην πρόθεση της Ελλάδας να συμμετάσχει στην επιχείρηση Prosperity Guardian στην Ερυθρά Θάλασσα, για την Αθήνα μεγάλο θέμα παραμένει η στήριξη της Παλαιστινιακής Αρχής, έναντι της Χαμάς, προκειμένου να υπάρχει την επόμενη μέρα. Έστω και αν είναι μια θέση που δεν συμμερίζονται όλοι στη Δύση, όπως επισήμαναν στο «Βήμα» διπλωματικές πηγές.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης την Πέμπτη βρέθηκε στη Σαουδική Αραβία με πρώτο θέμα τη Μέση Ανατολή και αύριο αναμένεται να μεταβεί στην Ιορδανία. Στην ατζέντα του ΥΠΕΞ βρίσκεται και επίσκεψη στην Αίγυπτο.
