Οταν κάτι είναι «μαζικό», δεν μπορεί παρά να είναι και «λαϊκό» και επομένως θα βρεθεί τσίμα-τσίμα με το «λαϊκιστικό». Τα μέσα επικοινωνίας έγιναν μαζικά κατά τον 19ο αιώνα, παράλληλα με την ανάδυση της σύγχρονης μαζικής δημοκρατίας και της μαζικής αγοράς καταναλωτικών ειδών. Ησαν αναπόσπαστο μέρος αυτών των εξελίξεων, αίτιό τους και προϊόν τους, σε συνεχή αλληλεπίδραση δηλαδή με τις αγορές και τη δημοκρατική πολιτική: μέσω των αγορών – της διαφήμισης πρωτίστως – απέκτησαν οικονομική αυτονομία και μεγάλα κοινά με αποτέλεσμα να ασκούν και πολιτική επιρροή, συμμετέχοντας στον κομματικό ανταγωνισμό.
Για να διατηρηθούν τα μεγάλα κοινά-ακροατήρια και τα οικονομικά-πολιτικά οφέλη τους ο αποτελεσματικότερος δρόμος ήταν η σκανδαλοθηρία και ο εντυπωσιασμός: μεγαλύτερες σε κυκλοφορία εφημερίδες ήσαν κατά κανόνα οι λαϊκές εφημερίδες και αντιστοίχως συνέβαινε με την τηλεόραση – άρα ήσαν προπονημένες οι εφημερίδες/τηλεοράσεις στον «πολιτικό λαϊκισμό». Οπως ήσαν και είναι και οι πολίτες.
Το Ιντερνέτ και οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν φέρει συνταρακτικές αλλαγές: οι «New York Times» έχουν συνολικά 9.000.000 συνδρομητές στην έντυπη και ηλεκτρονική έκδοσή τους, το Fox News του Ρούπερτ Μέρντοκ έχει ημερησίως 2.300.000 θεατές στο prime time, η «Sun» του ίδιου πουλάει 1.300.000 φύλλα κάθε μέρα στη Βρετανία – όμως: ο Ντόναλντ Τραμπ είχε 90.000.000 ακολούθους στο Twitter, 35.000.000 στο Facebook και 23.500.000 στο Instagram, πριν τον διαγράψουν. Δεκαπλάσιους από τους συνδρομητές των «ΝΥΤ», 40 φορές περισσότερους από τους θεατές των ειδήσεων του Fox. Ακόμη και τώρα, στην πλατφόρμα Truth Social που έχει δημιουργήσει ο ίδιος, έχει 4.000.000 ακολούθους. Μηδαμινοί αριθμοί βέβαια μπρος στα 525 εκατομμύρια ακολούθων του Ρονάλντο, στα 410 του Μέσι και στις αρκετές εκατοντάδες διαφόρων Καρντάσιαν, στο Instagram πάντα. Αλλά τρομεροί αριθμοί σε σχέση με αυτό που ονομάζουμε «μέσα μαζικής ενημέρωσης».
Και γεννιέται το ερώτημα: θα έχουν οι λαϊκιστές πολιτικοί ανάγκη τα λαϊκιστικά μέσα επικοινωνίας του κάθε Μέρντοκ ή αυτά θα τους έχουν ανάγκη για να μπορέσουν να κρατήσουν κάποιους θεατές, αφού η τηλεθέαση των σταθμών αργοσβήνει όπως και οι κυκλοφορίες των εφημερίδων; «Οι καλωδιακές ειδήσεις είναι ένα γεροντοκρατικό βασίλειο όπου το Fox News είναι ο βασιλιάς. Η μέση ηλικία των Αμερικανών που παρακολουθούν το CNN, το MSNBC και το Fox News είναι άνω των 60 ετών. Οι μισοί από τους τηλεθεατές του Fox News είναι άνω των 68 ετών» διαβάζω σε άρθρο του «Atlantic».
Θέλω να πω, ίσως νοσταλγήσουμε τις ημέρες του μαζικού δημοκρατικού μεντιακού λαϊκισμού. Οι «πλατφόρμες» καταργούν τους διαμεσολαβητές που είναι τα μέσα μαζικής επικοινωνίας: λαϊκιστές ή αυταρχικοί ή βίαιοι ή δημοκρατικοί ή αγαθοί, οι πολιτικοί δεν θα τα έχουν ανάγκη.
Ουσιαστικά, πραγματώνεται σε συνθήκες φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας το σχέδιο του Λένιν για την «Ισκρα»: η ύπαρξη οργανωτή και καθοδηγητή των μαζών που θα εξαρτάται μόνο από την ηγεσία του κόμματος – και στην εποχή της κομματικής απομαζικοποίησης, μόνο από τον ηγέτη.
Νομίζω ότι αυτό είναι το προς συζήτηση και επίλυση πρόβλημα – που δεν το λύνουν οι απαγορεύσεις: χειροκρότησαν πολλοί τη διαγραφή του Τραμπ από το Twitter αλλά για τις διαγραφές δημοσιογράφων από τον Μασκ, τι λέμε; Το θέμα της αδιαμεσολάβητης πολιτικής κυριαρχίας και όχι αυτό του «μεντιακού λαϊκισμού» είναι το πρόβλημα του κοντινού μέλλοντός μας.
