Μια εβδομάδα μετά το πράσινο φως της Ουάσιγκτον για επιθέσεις με μεγάλου βεληνεκούς πυραύλους από την Ουκρανία μέσα στο έδαφος της Ρωσίας και την αλλαγή του αμυντικού δόγματος του Κρεμλίνου, που φέρνει πιο κοντά τον κίνδυνο μιας πυρηνικής αποκάλυψης, ανακοινώθηκε με τυμπανοκρουσίες στη Μόσχα η μαζική κατασκευή κινητών καταφυγίων που υποτίθεται ότι προσφέρουν ασφάλεια ακόμη και από επιθέσεις με πυρηνικά όπλα.
Σε συνδυασμό με τη «δοκιμή» του νέου, «ακατανίκητου» πυραύλου Ορέσνικ σε συνθήκες μάχης πάνω στα κεφάλια των Ουκρανών στην πόλη Ντνιπρό, η εξαγγελία για τα νέα καταφύγια συμπληρώνει την εικόνα μιας Ρωσίας που ετοιμάζεται για την τελική αναμέτρηση με τη Δύση, με όποιο κόστος, ακόμη και με πυρηνικό ολοκαύτωμα.
Την ίδια ώρα στη Βόρεια Ευρώπη οι κυβερνήσεις αναβαθμίζουν τα σχέδια πολιτικής προστασίας και προετοιμάζουν τους λαούς τους για κάθε ενδεχόμενο, συμβάλλοντας παράλληλα στην καλλιέργεια ενός κλίματος φόβου που θυμίζει τις πιο σκοτεινές ημέρες του Ψυχρού Πολέμου.
Λειτουργικό για 48 ώρες
Το υπουργείο Πολιτικής Προστασίας και Εκτάκτων Αναγκών της Ρωσίας παρουσίασε το κινητό καταφύγιο «KUB-M» υποστηρίζοντας ότι παρέχει προστασία από το ωστικό κύμα και την ακτινοβολία που προκαλεί μια πυρηνική έκρηξη, από θραύσματα βομβών, από χημικά όπλα. Το καταφύγιο μοιάζει με ενισχυμένο εμπορευματοκιβώτιο και αποτελείται από δύο μονάδες – ένα δωμάτιο χωρητικότητας 54 ατόμων και ένα τεχνικό τμήμα με φίλτρα αέρα, τουαλέτες και ηλεκτρογεννήτρια που λειτουργεί με ντίζελ. Στο σύστημα μπορούν να προστεθούν ακόμη δυο κοντέινερ αυξάνοντας τη χωρητικότητα μέχρι τους 150 ανθρώπους.
Ωστόσο το καταφύγιο είναι λειτουργικό για 48 ώρες, δηλαδή μόνο για τις πρώτες δυο ημέρες μετά από μια πυρηνική έκρηξη. Κατόπιν οι επιζώντες θα πρέπει να βρουν τρόπο για να επιβιώσουν σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από τον σημερινό. Τα κινητά καταφύγια μεταφέρονται εύκολα με φορτηγά ή τρένα και το κόστος κάθε μονάδας υπολογίζεται σε 38 εκατομμύρια ρούβλια (περίπου 380.000 δολάρια). Δυτικοί εμπειρογνώμονες εκφράζουν σοβαρές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αυτών των καταφυγίων σε συνθήκες πυρηνικού πολέμου. Θεωρούν ότι οι ανακοινώσεις περί μαζικής κατασκευής τους είναι περισσότερο προπαγάνδα παρά ουσία και τα παρομοιάζουν με «χωριά Ποτέμκιν», δηλαδή ψεύτικες κατασκευές προς εντυπωσιασμό.
Υπό την πίεση των δυτικών κυρώσεων και για να καλύψει τις ανάγκες της σε πολεμικό υλικό η Ρωσία έχει στρατιωτικοποιήσει την οικονομία της, ενώ στη Μόσχα και άλλες μεγάλες πόλεις το μετρό έχει σχεδιαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε να λειτουργήσει και ως καταφύγιο.
Οδηγίες στους πολίτες
Η προειδοποίηση του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για επιθέσεις κατά χωρών του ΝΑΤΟ που εμπλέκονται στον πόλεμο της Ουκρανίας ενίσχυσε τις ανησυχίες για γενίκευση της σύγκρουσης επί ευρωπαϊκού εδάφους. Πριν πάρουν τα πράγματα αυτή τη δραματική τροπή, οι σκανδιναβικές χώρες έκριναν σκόπιμο να εκδώσουν επικαιροποιημένες οδηγίες στους πολίτες τους για την περίπτωση πολέμου, για ακραία καιρικά φαινόμενα και για πανδημίες.
Στη Σουηδία διανέμεται, από τα μέσα Νοεμβρίου, σε εκατομμύρια νοικοκυριά φυλλάδιο με τίτλο «Εάν έρθει κρίση ή πόλεμος» με συστάσεις στους πολίτες να έχουν αποθέματα νερού και τροφίμων για τρεις ημέρες. Στη λίστα περιλαμβάνονται κονσέρβες, ζυμαρικά, πατάτες, καρότα, ταμπλέτες ιωδίου (για τη ραδιενέργεια), φακοί κ.ά.
Στη Φινλανδία, που έχει τα μεγαλύτερα χερσαία σύνορα με τη Ρωσία από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα και διαθέτει πυρηνικά καταφύγια για όλο τον πληθυσμό, οι Αρχές ενθαρρύνουν τη συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε εκπαιδευτικά προγράμματα επιβίωσης και σκοποβολής. Οι ανανεωμένες οδηγίες εστάλησαν στους πολίτες όχι με φυλλάδια, αλλά μόνο σε ηλεκτρονική μορφή, καλώντας τους να είναι έτοιμοι για παρατεταμένες διακοπές ρεύματος.
Την ψηφιακή οδό επέλεξε και η Δανία με οδηγίες για τρόφιμα, άλλα είδη πρώτης ανάγκης και ταμπλέτες ιωδίου για τρεις ημέρες. Στη Νορβηγία οι οδηγίες επιβίωσης προβλέπουν τρόφιμα, φάρμακα και νερό για τουλάχιστον μια εβδομάδα.
Στη Γερμανία καταρτίζεται ψηφιακός κατάλογος καταφυγίων ώστε οι πολίτες να μπορούν να τα βρουν γρήγορα χρησιμοποιώντας μια εφαρμογή στα κινητά τηλέφωνα. Παράλληλα δίνονται κίνητρα για τη μετατροπή αποθηκών και γκαράζ σε καταφύγια. Σύμφωνα με τον γερμανικό Τύπο, καταρτίζεται επίσης ένα μυστικό σχέδιο για την αντιμετώπιση ρωσικής επίθεσης, που προβλέπει τη συνεργασία επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα στη διαχείριση κρίσεων, την παραγωγή και τη μεταφορά εφοδίων και στρατευμάτων.
Κάνοντας ένα βήμα παραπάνω ο στρατιωτικός αρχηγός του ΝΑΤΟ, Ρομπ Μπάουερ, προέτρεψε τις επιχειρήσεις της Δύσης να προετοιμαστούν για σενάρια πολέμου και να προσαρμόσουν ανάλογα τις γραμμές παραγωγής και διανομής, αναφέροντας ότι οι κίνδυνοι δεν προέρχονται μόνο από τη Ρωσία αλλά και από την Κίνα. Οι επιχειρηματίες σε Ευρώπη και Αμερική πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι εμπορικές αποφάσεις που λαμβάνουν έχουν στρατηγικές συνέπειες για την ασφάλεια των χωρών τους, είπε ο ολλανδός ναύαρχος, επισημαίνοντας ότι «μπορεί ο στρατός να κερδίζει τις μάχες, όμως οι οικονομίες είναι που κερδίζουν τους πολέμους».
Το συμβολικό Ρολόι της Αποκάλυψης, με το οποίο ατομικοί επιστήμονες προειδοποιούν για τον κίνδυνο πυρηνικού ολέθρου, δείχνει 90 δευτερόλεπτα πριν από τα μεσάνυχτα, στο πλησιέστερο σημείο προς την ώρα της καταστροφής από τότε που δημιουργήθηκε, το 1947. Εφόσον δεν επέλθει εκτόνωση της κρίσης μέχρι τον προσεχή Ιανουάριο, αναμένεται πως ο λεπτοδείκτης θα μετακινηθεί ακόμη πιο κοντά στην ώρα μηδέν.
Ο Πούτιν απειλεί και «ποντάρει» στον Τραμπ για λύση
«Δεν αποκλείουμε τη χρήση του πυραύλου Ορέσνικ εναντίον των κέντρων λήψης αποφάσεων στο Κίεβο» προειδοποίησε ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, απειλώντας ότι θα βάλει στο στόχαστρο τον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι εφόσον κλιμακωθούν οι επιθέσεις εναντίον της ρωσικής επικράτειας με δυτικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Πούτιν απειλεί να εξοντώσει την ουκρανική ηγεσία, όμως οι απειλές συνοδεύτηκαν από θετικά λόγια για τον νεοεκλεγέντα αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Είναι φανερό ότι ο Πούτιν ποντάρει στον Τραμπ για έναν διμερή διακανονισμό του Ουκρανικού που θα οδηγούσε σε κατάπαυση του πυρός μετά από σχεδόν τρία χρόνια πολέμου και διατήρηση του ελέγχου σε ουκρανικά εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία.
«Πιστεύω ότι (ο Τραμπ) δεν είναι ασφαλής. Δυστυχώς έχουν συμβεί διάφορα γεγονότα στην ιστορία των ΗΠΑ. Είναι έξυπνος, ελπίζω πως είναι προσεκτικός και αντιλαμβάνεται τι σημαίνει αυτό» είπε ο Πούτιν, εκτιμώντας παράλληλα ότι ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προσπαθεί στο τέλος της θητείας του να δημιουργήσει τετελεσμένα σε βάρος της Ρωσίας, είτε για να δυσκολέψει τον διάδοχό του είτε για να ενισχύσει τα διαπραγματευτικά χαρτιά του. Ετσι κι αλλιώς ο Τραμπ «θα βρει τη λύση» και , πρόσθεσε ο ρώσος πρόεδρος.
Οσο για το Κίεβο, ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι θα μπορούσε να βομβαρδίσει με τους «ανίκητους» υπερηχητικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς Ορέσνικ την έδρα της ουκρανικής κυβέρνησης. Πολλαπλά πλήγματα στο ίδιο σημείο με συμβατικές κεφαλές θα έχουν αποτελέσματα παρόμοια με την πτώση μετεωριτών, πρόσθεσε.
Ο σύμβουλος του Ζελένσκι Μιχαΐλο Ποντολιάκ απάντησε ότι ο ρώσος πρόεδρος έχει άγνοια περί στρατιωτικών θεμάτων και υποστήριξε ότι η αεράμυνα του Κιέβου μπορεί να αναχαιτίσει τους πυραύλους όπως συνέβη με τους Kinzhal, ένα άλλο όπλο για το οποίο κόμπαζε ο Πούτιν μέχρι που αντιμετωπίστηκε από το αμερικανικό αντιβαλλιστικό σύστημα Patriot.
Ο Ζελένσκι, σε συνέντευξή του στο Sky News αργά την Παρασκευή, φάνηκε για πρώτη φορά να αποδέχεται ότι τμήμα της Ανατολικής Ουκρανίας θα μείνει προσωρινά εκτός συμφωνίας, προτείνοντας να ενταχθεί η υπόλοιπη χώρα στην ομπρέλα του ΝΑΤΟ και να διεκδικήσει διπλωματικά σε επόμενο χρόνο τα εδάφη που θα παραμείνουν υπό ρωσικό έλεγχο.
Ο απόστρατος αντιστράτηγος
Μετά τη νίκη του στις εκλογές, ο Τραμπ δεν έχει επανέλθει στον ισχυρισμό πως θα μπορούσε να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία μέσα σε μία ημέρα. Ομως επέλεξε ως ειδικό απεσταλμένο του για την Ουκρανία και τη Ρωσία τον 80χρονο απόστρατο αντιστράτηγο Κιθ Κέλογκ, βετεράνο των πολέμων του Βιετνάμ και του Περσικού Κόλπου.
Ο Κέλογκ έχει διατελέσει στέλεχος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας στην προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ. «Μαζί θα διασφαλίσουμε την ειρήνη μέσω της ισχύος και θα ξανακάνουμε ασφαλή την Αμερική και τον κόσμο» δήλωσε ο Τραμπ. Ο Κέλογκ προειδοποιούσε από το καλοκαίρι ότι «εφόσον οι Ουκρανοί δεν καθίσουν στο τραπέζι, θα στεγνώσει η αμερικανική βοήθεια και αν αρνηθεί ο Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι, τότε οι ΗΠΑ θα δώσουν στους Ουκρανούς ό,τι χρειάζονται για να σκοτώσουν τους Ρώσους στο πεδίο της μάχης».
Το δίκτυο παραγωγής και διανομής ηλεκτρικού ρεύματος της Ουκρανίας ήταν ο στόχος των μαζικών ρωσικών βομβαρδισμών με πυραύλους και drones την περασμένη εβδομάδα, όμως ο απώτερος στόχος του Κρεμλίνου είναι να κάμψει το ηθικό των Ουκρανών καθώς ο χειμώνας δείχνει τα δόντια του και προβλέπεται ότι θα είναι από τους δριμύτερους των τελευταίων ετών.
Εχοντας ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων στο ανατολικό μέτωπο, ο ρωσικός στρατός κερδίζει αργά έδαφος πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος για κάθε μέτρο γης ενώ ο ουκρανικός στρατός δείχνει σημάδια εξάντλησης και έχει υποστεί απώλειες που δυσκολεύεται να αναπληρώσει.
