Μόνον λευκός δεν είναι ο «καπνός» που βγήκε το απόγευμα της Πέμπτης από το προεδρικό Μέγαρο των Ηλυσίων στο Παρίσι: η Γαλλία απέκτησε μεν πρωθυπουργό, μετά από 60 μέρες, τον δεξιό Μισέλ Μπαρνιέ, πρώην επίτροπο και πρώην υπουργό δεξιών κυβερνήσεων (των προέδρων Σιράκ και Σαρκοζί), η συγκρότηση όμως κυβέρνησης υπό τον Μπαρνιέ, με στόχο την επιστροφή στην κανονικότητα, κάθε άλλο παρά δεδομένη θεωρείται.
Προς κυβέρνηση συνασπισμού
Μετά από ατέρμονες διαβουλεύσεις, απόρροια του πολιτικού αδιεξόδου που προκάλεσαν οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουλίου, οι οποίες δεν έδωσαν αυτοδυναμία σε κανένα κόμμα, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν διόρισε πρωθυπουργό τον δεξιό Μπαρνιέ για να συγκροτήσει αναγκαστικά κυβέρνηση συνασπισμού, στοχεύοντας στη διασφάλιση πλειοψηφίας 289 εδρών επί συνόλου 577 της Εθνοσυνέλευσης. Το ερώτημα ωστόσο που ετέθη ήταν με ποιους θα επεδίωκε να συγκροτήσει κυβέρνηση ο νέος πρωθυπουργός. Με τους 166 κεντρώους βουλευτές του συνασπισμού Ensemble υπό τον Μακρόν και τους 193 βουλευτές του αριστερού συνασπισμού του Νέου Λαϊκού Μετώπου (NFP), το οποίο ανεδείχθη πρώτη δύναμη στις εκλογές;
Ή θα προτιμούσε τη λύση μιας κυβέρνησης με κορμό το Κέντρο, τη στήριξη της Δεξιάς (LR) η οποία εξέλεξε μόλις 47 βουλευτές και την ανοχή της ακροδεξιάς Εθνικής Συσπείρωσης (RN) της Μαρίν Λεπέν, η οποία, σε συνεργασία και με δυσαρεστημένους δεξιούς, εξέλεξε 142 βουλευτές;
Στάση αναμονής από τη Λεπέν
Η Εθνική Συσπείρωση ανακοίνωσε ότι θα περιμένει τις κυβερνητικές εξαγγελίες του Μπαρνιέ για να αποφασίσει ποια στάση θα τηρήσει. Σύμφωνα με τη Λεπέν, o Μπαρνιέ «πληροί τουλάχιστον το πρώτο κριτήριο που θέσαμε, που είναι ο σεβασμός όλων των πολιτικών δυνάμεων και το γεγονός ότι μπορεί να απευθυνθεί στους βουλευτές της Εθνικής Συσπείρωσης που είναι το πρώτο κόμμα στην Εθνοσυνέλευση, με τον ίδιο τρόπο που απευθύνεται στα άλλα κόμματα. Αναμένουμε την πολιτική του ομιλία και τις θέσεις του στο ζήτημα του προϋπολογισμού».
Παρότι περιθωριοποιημένο μετά τις εκλογές, το κόμμα της Λεπέν εξελίχθηκε, όπως σημείωσε ο «Monde», σε ρυθμιστή στο ζήτημα του διορισμού πρωθυπουργού: η Μαρίν Λεπέν απέρριψε τόσο τον Μπερνάρ Καζνέβ, πρώην πρωθυπουργό των Σοσιαλιστών, όσο και τον κεντροδεξιό Ξαβιέ Μπερτράν, για τον οποίο τρέφει από χρόνια μεγάλη αντιπάθεια επειδή περιφρονεί το κόμμα της.
Η γαλλική Αριστερά εξεμάνη ισχυριζόμενη ότι δεν είναι δυνατόν να επιλέγεται ένας πρωθυπουργός από ένα κόμμα που ήρθε τέταρτο στις εκλογές με 5,4% και εξέλεξε μόλις 47 βουλευτές. Ο σοσιαλιστής πρώην πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο οποίος εξελέγη βουλευτής των Σοσιαλιστών, σε σκληρό τόνο επέκρινε τον Μακρόν ότι κλείνει το μάτι στην Ακροδεξιά.
Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, επικεφαλής της ακροαριστερής Ανυπότακτης Γαλλίας, εκ των συνιστωσών του Νέου Λαϊκού Μετώπου, κατέβασε τους ψηφοφόρους του στους δρόμους της Γαλλίας εις ένδειξιν διαμαρτυρίας για την επιλογή πρωθυπουργού του Μακρόν, ο οποίος περιφρονεί το εκλογικό αποτέλεσμα. Στην έκκληση του Μελανσόν ανταποκρίθηκε και η ένωση των γάλλων φοιτητών (UNEF).
Στην τελετή παράδοση της πρωθυπουργίας από τον απερχόμενο πρωθυπουργό Γκαμπριέλ Ατάλ, ο Μπαρνιέ έθεσε ως προτεραιότητες της κυβέρνησής του την πρόσβαση των Γάλλων στις δημόσιες υπηρεσίες (υγείας κ.λπ.), την ενίσχυση τους αισθήματος ασφάλειας των πολιτών και τον έλεγχο της μετανάστευσης.
Ο ανέκαθεν συντηρητικός Μπαρνιέ
Ο Μπαρνιέ, 73 ετών, είναι ο γηραιότερος πολιτικός που αναλαμβάνει την πρωθυπουργία στη Γαλλία μετά το 1958. Στις Βρυξέλλες χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης καθώς έφερε εις πέρας εκ μέρους της ΕΕ τις δύσκολες διαπραγματεύσεις για την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ενωση (Brexit). Στην ΕΕ απέκτησε φήμη πολιτικού της συναίνεσης, ο οποίος προσπαθούσε να συγκεράσει τις απόψεις 27 χωρών-μελών. Η αλήθεια ωστόσο είναι λίγο πιο σύνθετη: πριν από τρία χρόνια ο Μπαρνιέ, στο πλαίσιο της διεκδίκησης του χρίσματος του κόμματος των Ρεπουμπλικανών (του δεξιού, γκωλικού κόμματος) εν όψει των γαλλικών προεδρικών εκλογών του 2022, είχε υιοθετήσει σκληρές θέσεις για το Μεταναστευτικό, φτάνοντας στο σημείο να δηλώσει ότι το κοινοτικό δίκαιο δεν μπορεί να υπερισχύει του εθνικού δικαίου στο συγκεκριμένο ζήτημα και να κινδυνεύουν οι χώρες-μέλη διαρκώς να καταδικαστούν από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ανέκαθεν συντηρητικός, ο Μπαρνιέ, σε ηλικία 30 ετών, ως νεαρός βουλευτής της γαλλικής Δεξιάς, είχε ψηφίσει κατά της αποποινικοποίησης της ομοφυλοφιλίας το 1981, επί προεδρίας του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν.
Πρόταση μομφής από το αριστερό NFP
Ομόφωνα, το αριστερό NFP των τεσσάρων συνιστωσών ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Μπαρνιέ.
Για την υποβολή πρότασης μομφής απαιτείται η στήριξη 58 βουλευτών. Τόσο το NFP όσο και η Ακροδεξιά διαθέτουν τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών για την υποβολή της. Ωστόσο για να υιοθετηθεί η πρόταση μομφής, απαιτούνται 289 ψήφοι επί συνόλου 577. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει η γαλλική Αριστερά και η γαλλική Ακροδεξιά να ψηφίσουν με τον ίδιο γνώμονα: την πτώση της κυβέρνησης. Θα δεχτεί όμως η γαλλική Αριστερά να ψηφίσει την ίδια πρόταση μομφής με την Ακροδεξιά; Καθόλου βέβαιο, σημειώνει ο «Monde», και θυμίζει ότι στην ιστορία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας (από το 1958 μέχρι σήμερα) μόνον μια πρόταση μομφής είχε αποτέλεσμα, αυτή της 5ης Οκτωβρίου 1962, η οποία προκάλεσε την πτώση της κυβέρνησης του τότε πρωθυπουργού Ζορζ Πομπιντού.
Ενδεχόμενη πρόταση μομφής θα πρέπει να κατατεθεί με την έναρξη των εργασιών της Εθνοσυνέλευσης την 1η Οκτωβρίου, ωστόσο η πρόεδρος του σώματος, η Γιαέλ Μπρον-Πιβέ, έστειλε ήδη επιστολή στον Μακρόν ζητώντας έκτακτη συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης εντός του Σεπτεμβρίου, κατά την οποία ο Μπαρνιέ θα αναπτύξει τις προγραμματικές θέσεις της κυβέρνησής του. Θα ακολουθήσει η ανακοίνωση της σύνθεσης της κυβέρνησης, εξουσία την οποία, σύμφωνα με το άρθρο 8 του γαλλικού συντάγματος, έχει ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, «μετά από εισήγηση του πρωθυπουργού». Και αυτό το εγχείρημα είναι επίσης δύσκολο, καθώς αναζητούνται πολιτικοί με τη μεγαλύτερη δυνατή αποδοχή.
