Η Δύση θα συνεχίζει να στηρίζει την Ουκρανία μέχρι να ανακτήσει τα εδάφη που κατέλαβε η Ρωσία μετά την περυσινή εισβολή, δηλώνει στο «Βήμα» ο Γκούντραμ Βολφ, διευθύνων σύμβουλος του Γερμανικού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (DGAP) και πολιτικός οικονομολόγος, ο οποίος διδάσκει στη Σχολή Οικονομικών Σολβέι του Πανεπιστημίου Libre στις Βρυξέλλες.
Λίγο παραπάνω από έναν χρόνο από τη ρωσική εισβολή θεωρείτε ότι η Δύση είναι αποφασισμένη να στηρίξει την Ουκρανία μέχρι να νικήσει;
«Εχει δοθεί σημαντική στήριξη στην Ουκρανία από τη Δύση και η στήριξη αυτή θα αυξηθεί, διότι χωρίς τη δυτική βοήθεια δεν θα μπορούσε η Ουκρανία να αντιμετωπίσει τη ρωσική επίθεση. Αλλά το αν θα στηριχθεί μέχρι να νικήσει εξαρτάται από το πώς ορίζεται η νίκη. Αν μιλάμε για την ανάκτηση της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας όπως ήταν στις 23 Φεβρουαρίου πέρυσι, υπάρχει βούληση και θα υπάρξει σημαντική στήριξη από τη Δύση προς την Ουκρανία προκειμένου να απελευθερώσει τα εδάφη αυτά».
Αφήνοντας έξω την Κριμαία;
«Είναι κάτι που πρέπει να συζητηθεί. Δεν υπάρχει επίσημη δήλωση για αυτό, οπότε δεν νομίζω ότι υπάρχει προθυμία για κάτι τέτοιο».
Θα προχωρήσει η προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών;
«Δεν είναι κάτι που πρόκειται να συμβεί αυτή τη στιγμή. Αλλά, παράλληλα, βλέπουμε τη Μεγάλη Βρετανία να εκπαιδεύει ουκρανούς πιλότους. Η περίπτωση των αεροσκαφών είναι πιο περίπλοκη, διότι ενδέχεται να δεχθούν επιθέσεις απευθείας από τη ρωσική αεράμυνα που βρίσκεται στη Ρωσία και το λεπτό ζήτημα είναι αν τα μαχητικά αεροσκάφη θα χτυπήσουν την αεράμυνα της Ρωσίας σε ρωσικό έδαφος. Χρειάζεται αρκετή πολιτική σκέψη».
Ποια μαθήματα πήρε η Ευρώπη από τον πρώτο χρόνο του πολέμου;
«Η Ευρώπη έχει μάθει πολλά και έχει αλλάξει σημαντικά τον τελευταίο χρόνο. Στην ενέργεια, η ΕΕ στηριζόταν στο ρωσικό φυσικό αέριο. Κατάφερε να προσαρμόσει εντελώς το ενεργειακό της σύστημα αλλά με πολύ υψηλό κόστος, και έμαθε ότι πρέπει να ελέγχει τις οικονομικές της εξαρτήσεις ώστε να αποφεύγει την εργαλειοποίηση από τους προμηθευτές της. Δεύτερον, διαπιστώνεται ότι υπάρχει συλλογική υποεπένδυση στην ασφάλειά μας και από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, εξαρτόμαστε από τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ. Εχει γίνει αντιληπτό πόσο σημαντική είναι η διατλαντική σχέση για τη δική μας άμυνα, αλλά νομίζω ότι υπάρχει κατανόηση ότι υποεπενδύοντας στη δική μας ασφάλεια, εξαρτόμαστε πολύ από τις ΗΠΑ. Τρίτον, βλέπουμε ότι η αμυντική μας βιομηχανία δεν έχει την ικανότητα να ανταποκριθεί σε σύντομο διάστημα σε παραγγελίες και στηριζόμαστε στην αμερικανική αμυντική βιομηχανία. Η Γερμανία αποφάσισε να δαπανήσει επιπλέον 100 δισ. ευρώ στην άμυνα και ένα σημαντικό μέρος δαπανήθηκε αμέσως στην αγορά F-35 από τις ΗΠΑ».
Θα ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις η Ουκρανία με την ΕΕ εφέτος;
«Η Ουκρανία ανήκει στην οικογένεια της ΕΕ. Εχει αλλάξει θεμελιωδώς ως κράτος, κοιτάζει πλέον προς τη Δύση, αντιπροσωπεύει αξίες δημοκρατικές και αμύνεται για αυτές. Θα γίνει εν μιά νυκτί; Εδώ θα είμαι επιφυλακτικός, η Ουκρανία έχει αρκετό δρόμο να διανύσει. Είναι καλό να ξεκινήσουν συζητήσεις, αλλά οι διαδικασίες χρειάζονται αρκετά χρόνια».
Πώς βλέπετε την εξέλιξη του πολέμου;
«Αντί να μιλάμε για μαχητικά αεροσκάφη, η Ουκρανία χρειάζεται προμήθεια πυρομαχικών και αναπλήρωση του φθαρμένου πυροβολικού για να αντέξει την αυξημένη πίεση που δέχεται από τη Ρωσία, η οποία προσπαθεί να οργανώσει επιθέσεις. Προς το παρόν απωθούνται, οπότε το κρίσιμο ζήτημα είναι πόσο γρήγορα μπορούν Ευρώπη και ΗΠΑ να ενισχύσουν την παραγωγή του απαραίτητου στρατιωτικού εξοπλισμού που θα δοθεί στην Ουκρανία. Η Ρωσία αυξάνει μαζικά την πολεμική της οικονομία και προσαρμόζει τις προτεραιότητες και τους πόρους του ρωσικού προϋπολογισμού προκειμένου να στηρίξει τον πόλεμο. Το ερώτημα είναι πώς θα μπορούσε να γίνει πιο αυστηρό το καθεστώς των κυρώσεων ειδικότερα όσον αφορά τον εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας, ώστε η Ρωσία να έχει λιγότερες δυνατότητες να επεκτείνει τις παραγωγικές της ικανότητες σε στρατιωτικό εξοπλισμό. Οι απώλειες που έχει υποστεί όσον αφορά την καταστροφή οπλισμού είναι πολύ σημαντικές. Δεν έχουν αντικατασταθεί από την αμυντική βιομηχανία, αλλά τώρα επενδύουν μαζικά. Οπότε έχουμε να κάνουμε έναν αγώνα εδώ. Πρέπει να παραδοθεί γρήγορα στην Ουκρανία ο απαραίτητος εξοπλισμός».
